Чакли

Чахкли — Саам мифологиясендә Скандинавия гномнарына кардәш мәхлукатлар.

Мифологиядә

Саам мифологиясендә башка дөнья мәхлукатларына гномнар караган. Алар саамнар кебек үк, ләкин җир астында яшәгән һәм буйлары күпкә кыскарак булган. Мифларның берсендә бер карт карт чыршы астында тишектә чаклиларның авылчыгын һәм аларның балаларының тышка чыгып уйнаганын күреп алган. Киләсе көнне карт урманга барган һәм кечкенә чаклины тоткан һәм аны карчыгына алып килгән, чөнки аларның үз балалары булмаган. Малай шаян булган, әмма картлардан һаман көлгән һәм алар әйткәнен кабатлаган. Бабайга ул эшендә ярдәм иткән, ә карчыкның бөтен эшен бозган, ул ятьмәләрне төзәткәндә ерткан һәм көлгән. Карчык ирне ул чаклиларны кире урманга алып китсен дип сорый башлаган, әмма ул үги улын бик кадерле итеп күргән. Әмма чакля олы булгач, ул үзе туган җирен сагына башлаган һәм үги әти-әнисе йортыннан киткән.

Сәнгатьтә

Миф нигезендә 1987 елда Норвегиялеләр тарафыннан «Ofelas» («Беренче узган») фильмы төшерелгән булган. Фильмда яшь Саам Чудь халкы гаскәрен Саам авылларына алып барганы, әмма аларның бөтен гаскәрен тауларда юк иткәне турында сүз бара. 1988 елда «Эзтабар» «Оскар» премиясенә иң яхшы чит ил фильмы буларак номинацияләнгән булган. Фильмда төп рольләрне Саами халкы актёрлары башкара һәм Саам теле яңгырый. 

Әдәбият

•   Петрухин В. Я. Мифы финно-угров. —

Издательство «АСТ», 2003. — ISBN 5-17-019005-0