Чирмешән районы

Чирмешән райуны

Байрак Герб
Башкала	Чирмешән (Чирмешән районы)
Халык исәбе	19 150 (1 гыйнвар 2018)
Нигезләнгән	1930
География
АТБ	Татарстан
Мәйдан	1,364 квадрат километр
Координатлар	54.65°N 51.5058°E

Чирмешән районы — Татарстан Республикасындагы муниципаль район. Район үзәге — Чирмешән авылы.

География

Чирмешән районы Татарстанның көньякта урнашкан. Самар өлкәсе белән чиктәш.

Районда акшар, доломит һәм нефть запаслары бар. Җирләренең 25 проценты – урманнар. Район җирләре аша Чирмешән – Лениногорск һәм Чирмешән – Яңа Чишмә автомобиль юлы үтә.

Халык

1959	1970	1979	1989	2002	2010
40 558	38 212	30 859	21 800	21 273	20 361

Милли состав

Милләт	1970	1979	1989	2002	2010
татарлар	51,3%	53,5%	52,1%	54,0%	54,1%
чуашлар	?	?	22,4%	21,6%	22,8%
руслар	18,9%	17,8%	18,9%	18,5%	17,3%
мордва	?	?	6,1%	5,0%	4,2%

Икътисад

Район кырларында арыш, бодай, солы, карабодай, борчак, арпа, шикәр чөгендере һәм бәрәңге игелә. Терлекчелекнең әйдәп баручы тармаклары – ит-сөт терлекчелеге, дуңгыз һәм сарык асрау да алга киткән. Районда сөт комбинаты, кирпеч заводы, типография, икмәк кабул итү сәнәгасе (элеватор) һәм урман хуҗалыгы бар.

Идарә-җир төзелеше

1. Бәркәтә авыл җирлеге: Бәркәтә авылы (үзәк);
2. Югары Кәминкә авыл җирлеге: Югары Кәминкә (үзәк), Керкәле, Кызылъяр авыллары;
3. Ивашкино авыл җирлеге: Ивашкино (үзәк), Аккирәй авыллары;
4. Кармыш авыл җирлеге: Кармыш авылы (үзәк), Яшәүче поселогы;
5. Күтәмә авыл җирлеге: Күтәмә авылы (үзәк);
6. Лашман авыл җирлеге: Лашман (үзәк), Әмир авыллары;
7. Мордва Афонькәсе авыл җирлеге: Мордва Афонькәсе (үзәк), Лагерка, Чуаш Афонькәсе авыллары;
8. Түбән Кәминкә авыл җирлеге: Түбән Кәминкә (үзәк), Кара Чишмә авыллары;
9. Түбән Кармалка авыл җирлеге: Түбән Кармалка (үзәк), Югары Кармалка, Чумач авыллары;
10. Яңа Әлмәле авыл җирлеге: Яңа Әлмәле (үзәк), Иске Әлмәле авыллары;
11. Яңа Кади авыл җирлеге: Утыз Имән (үзәк), Кызыл Чишмә авыллары;
12. Иске Кади авыл җирлеге: Иске Кади (үзәк), Яктытау авыллары, Светлогорский, Тукай поселоклары;
13. Иске Котыш авыл җирлеге: Иске Котыш (үзәк), Красная Поляна, Яңа Котыш авыллары;
14. Иске Үтәмеш авыл җирлеге: Иске Үтәмеш (үзәк), Югары Чыгтай, Урманасты Үтәмеш, Иске Сережкино авыллары;
15. Туймәт авыл җирлеге: Туймәт авылы (үзәк);
16. Ульяновка авыл җирлеге: Ульяновка (үзәк), Девичья Поляна, Саминовка, Сосновка авыллары, Нагорный поселогы;
17. Чирмешән авыл җирлеге: Чирмешән (үзәк), Казанка, Түбән Чыгтай авыллары, Кече Чыгтай поселогы;
18. Шешминка авыл җирлеге: Шешминка (үзәк), Андреевка, Павловка авыллары, Нагай поселогы

Чирмешән туган як тарихы музее

Матбугат

Районда татар һәм рус телләрендә «Безнең Чирмешән» (Наш Черемшан) газетасы чыга.

Мәдәният

• Чирмешән туган як тарихы музее
  • Чирмешән мемориаль үзәге

Район җирлегендә туган күренекле кешеләр

• Бари Габдрахманов (1912-1944) - Советлар Берлеге каһарманы (Кармыш авылы).
• Иван Конев (1899-1983) - Советлар Берлеге каһарманы (Шешминка авылы).
• Петр Курасанов (1917-2008) - Советлар Берлеге каһарманы (Чирмешән авылы).
• Семен Ларионов (1915-1984) - Советлар Берлеге каһарманы (Чирмешән авылы).
• Павел Цаплин (1906-1937) - Советлар Берлеге каһарманы (Мордва Афонькәсе авылы).
• Александр Супонинский (1978) - Русия Герое (Шешминка авылы).
• Минсәгыйть Шакиров (1948) - Татарстан муниципаль берәмлекләре шурасы рисе (Лашман авылы).
• Наил Шәйхетдинов (1941-2016) — театр артисты, Русия Федерациясенең һәм Татарстан Республикасының халык артисты (Лашман авылы).
• Сәгыйдулла Хафизов - язучы.
• Рафаэль Фәттахов (1949, Югары Кәминкә) — икътисадчы-галим, профессор, икътисад фәннәре докторы.
• Рәфкать Гомәров (1942, Кара Чишмә) — баянчы.
• Хафиз Миргалимов (1954, Бәркәтә) — сәясәтче.
• Җәмил Зәйнуллин (1946, Иске Кади—2020), гарәп теле белгече, филология фәннәре докторы.
• Ринат Харисов (1949, Иске Үтәмеш—2020), «ТНГ–Групп» генераль директоры.

Сылтамалар

• 2010 елның 3 июлендәге 48-ТРЗ № Татарстан Республикасы Законы