Шаһнамәдә урыннар исемлеге
Фирдәүсинең фарсы телле “Шаһнамә” эпосында чагылган/искә алынган урыннар исемлеге:
Олы Иран һәм Туран[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Амол[1]
- Кабол[2]
- Заболестан[3]
- Балх[4]
- Эстахр[5]
- Мадайен[6]
- Тамишаһ[7]
- Систан[8]
- Нимруз[9]
- Герат
- Бост[10]
- Кундуз
- Газни
- Бамйан[11]
- Кандаһар[12]
- Мерв[13]
- Зибад[14]
- Гһарчаган[15]
- Талекан[16]
- Фарьяб[16]
- Бохара[17]
- Кашмир[18]
- Андараб[16]
- Панджһир[11]
- Термез[19]
- Хатлан[20]
- Бадахшан[21]
- Говзганан[22]
- Азәрабадган[23]
- Парс[5]
- Аһваз[12]
- Рей[24]
- Дамгһан[25]
- Мулиан[21]
- Согд[26]
- Май[2]
- Маргһ[2]
- Эрман[27]
- Аланан[28]
- Гһанноҗ[10]
- Багдад[29]
- Бәйтелмокаддәс/Дез Хухт Канг[30]
- Татар
- Тур[31]
- Данбар/Данбал[32]
- Даһестан[33]
- Рудабад[34]
- Сари[35]
- Сәбәнҗаб/Сәпиҗаб[36]
- Сагсар[37]
- Шир[34]
- Ширхан[38]
- Тераз[39]
- Тус[40]
- Керман
- Горзбан[41]
- Горган[33]
- Гураб/Гурабад/Гурабе[42]
- Мавароннаһр[43]
- Ардабил[44]
- Эсфахан[45]
- Олы Хорасан
- Хазар[46]
- Самаргһанд[47]
- Гилян[48]
- Макран[49]
- Нешабур[50]
- Горганҗ[51]
- Җаһром[52]
- Хәләб[53]
- Гыйракъ[54]
- Дайлам[55]
- Рам Ардашир[56]
- Гундишапур[57]
- Саманган[58] (хәзерге Саманган Провинциясе белән бутамаска)
- Сиавашгерд[59]
- Хотан[60]
Тигезлекләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дәшт-э Соваран-э Нейзе-гозар[61]
- Дәшт-э Гһантан[62]
- Дәшт-э Гордан[63]
- Дәшт-э Йалан[64]
Таулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дамаванд[65]
- Альборзкоуһ[66]
- Хендоукеш (шулай ук Хендоукоуһ дип искә алына)
- Сәпидкоуһ
- Куһ-э Сепанд
- Дабе куһ/Рабеһ куһ
Елгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дҗәйхун[67] (шулай ук Амудәрья дип искә алына)
- Гельманд[68]
- Касе руд[69]
- Арвандруд[70]
- Дәрья-йе Чин[71]
- Дәрья-йе Биканд
- Дәрья-йе Гилан[35]
- Руд Рей
- Драйя-йе Сенд[72]
Башкалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Мазандаран[73] (хәзерге Мазандаран Провинциясе белән бутамаска)
- Хамаваран[74] (Химьярит Патшалыгы булырга мөмкин)
- Меср[75]
- Бәрбәр[75]
- Бәрбәристан[76]
- Рум[77]
- Йәмән[78]
- Чин[20]
- Һенд[79]
- Андалос[80]
- Бабель[81]
- Бәхрәйн[82]
- Макке[83]
- Җеддаһ[84]
- Нил[85]
- Горгсаран[86]
- Шам[87]
Шулай ук карарга мөмкин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ از آمل گذر سوی تمیشه کرد / نشست اندر آن نامور بیشه کرد
- ↑ 2,0 2,1 2,2 سوی کشور هندوان کرد رای / سوی کابل و دنبر و مرغ و مای
- ↑ یکایک سوی زابلستان شوید / از ایدر به نزدیک دستان شوید
- ↑ آنجا به بلخ اندر آمد سپاه / جهان شد ز تاراج و کشتن سیاه
- ↑ 5,0 5,1 همی رفت شادان به اصطخر پارس / که اصطخر بد بر زمین فخر پارس
- ↑ کنون از مداین سخن نو کنم / صفتهای ایوان خسرو کنم
- ↑ از آمل گذر سوی تمیشه کرد / نشست اندر آن نامور بیشه کرد
- ↑ سوی سیستان رفت باید کنون / به کار آوری زور و بند و فسون
- ↑ پس آگاهی آمد سوی نیمروز / به نزدیک سالار گیتی فروز
- ↑ 10,0 10,1 ز قَنُّوج تا مرز کاولستان / همان تا در بُست و زاولستان
- ↑ 11,0 11,1 دگر پنجهیر و در بامیان / سر مرز ایران و جای کیان
- ↑ 12,0 12,1 که باشد که پیوند سام سوار / نخواهد ز اهواز تا قندهار
- ↑ بدینسان بیامد به نزدیک مرو / نپرد بدان گونه پران تذرو
- ↑ سپهدار ایران به زیبد رسید / از اندیشه کردن دلش بردمید
- ↑ شه غرچگان بود برسان شیر / کجا ژنده پیل آوریدی بزیر
- ↑ 16,0 16,1 16,2 دگر طالقان شهر تا فاریاب / همیدون در بلخ تا اندرآب
- ↑ تیزی روانش مدارا گزید / دلش رای رزم بخارا گزید
- ↑ ستارهشناسان و کنداوران / ز کشمیر و کابل گزیده سران
- ↑ ز سومان و ترمذ و ویسه گرد / سپاهی برآمد ز هر سوی گرد
- ↑ 20,0 20,1 سپاهی بیامد بدین سان ز چین / ز سقلاب و ختلان و توران زمین
- ↑ 21,0 21,1 دگر مولیان تا در بدخشان / همینست ازین پادشاهی نشان
- ↑ دگر گوزگانان فرخنده جای / نهادست نامش جهان کدخدای
- ↑ همی تاز تا آذر آبادگان / به جای بزرگان و آزادگان
- ↑ نخست از ری آمد سپاه اندکی / که شد با سپاه سکندر یکی
- ↑ برفتند ترکان ز پیش مغان / کشیدند لشگر سوی دامغان
- ↑ همیدون برو تا در سغد نیز / نجوید کسی پادشاهی به چیز
- ↑ کسانی که از شهر ارمان شدند / به کینه سُوی زاولستان شدند
- ↑ کشیدند لَشکر به دشت نبرد / الانان و دریا پسِ پشت کرد
- ↑ دگر منزل آن شاه آزاد مرد / لب دِجله و شهر بغداد کرد
- ↑ به خشکی رسیدند سر کینه جوی / به بیتالمقدس نِهادند روی
که بر پهلَوانی زبان راندند / همی «کَنگْ دِزْ هوخْتَ»ش خواندند - ↑ ز رودابد و شیر تا مرز تور / ازآن بخش گیتی بنزدیک و دور
- ↑ همه کاول و دنبر و مای و هند / ز دریای چین تا به دریای سند
- ↑ 33,0 33,1 دهستان و گرگان همه زیر نعل / بکوبید و زِ خون کنید آب لعل
- ↑ 34,0 34,1 ز رودابد و شیر تا مرز تور / ازآن بخش گیتی بنزدیک و دور
- ↑ 35,0 35,1 ز دریای گیلان چُن ابر سیاه / دُمادُم به ساری رسیده سپاه
- ↑ یکی لَشکری ساخت افراسیاب / ز دشت سپیجاب تا رود آب
- ↑ نه سگسار ماند نه مازندران / زَمین را بشوید به گرز گران
- ↑ همی راند زین گونه تا شیرخوان / جهان را چُن این بشنوی پیر خوان
- ↑ شدند اندر ایوان بتان طراز / نشستند با ماه و گفتند راز
- ↑ چو از دشت بنشست آوای کوس / بفرمود تا پیش او رفت طوس
- ↑ بشد قارن و موبد و مرزبان / سپاهی ز بامین و ز گرزبان
- ↑ به گورابه اندرنهادند روی / همه راه شادان و با گفتوگوی
- ↑ ز خرگاه تا ماورالنّهر بر / که جیحون میانجیست اندرگذر
- ↑ دو فرزند ما را کنون با دو خیل / بباید شدن تا در اردبیل
- ↑ بدو گفت: از ایدر برو بالصفهان / همه راه تازان بنزد مِهان
- ↑ همه باژ کشور سراسر بخواه / بگستر به مرز خزر در سپاه
- ↑ بخارا و سغد و سمرقند و چاج / سپنجاب و آن کشور و تخت عاج
- ↑ هم از پَهْلَوِ پارس و کوج و بلوج / ز گیلان جنگی و دشت سَروج
- ↑ از ایران بشد تا به توران و چین / گذر کرد از آن پس به مکران زمین
- ↑ به مرو و نشابور و بلخ و هری / فرستاد بر هر سوی لشکری
- ↑ به رزم اندرون شیده برگشت ازوی / سوی شهر گرگانج بنهاد روی
- ↑ جهاندار به جهرم رسید / که آنجا بدی گنجها را کلید
- ↑ تو زایدر برو تا حلب چارهجوی / سپه را جز از جنگ چیزی مگوی
- ↑ سپه برگرفت از عراق و براند / به رومی همی نام یزدان بخواند!
- ↑ ز گیل و ز دیلم بیامد سپاه / همی گرد لشکر برآمد به ماه!
- ↑ چو رام اردشیرست شهری دگر / کزو بر سوی پارس کردم گذر
- ↑ کجا گند شاپور خواندی وُرا / جزین نام نامی نراندی وُرا
- ↑ غمی گشت چون بارگی را نیافت / سراسیمه سوی سمنگان شتافت
- ↑ سیاوخشگرد نهادند نام / جهانی از آن شارستان شادکام
- ↑ روارو چُنین تا به چین و ختن / سپردند شاهی بدان انجمن
- ↑ یکی مرد بود اندران روزگار / ز دشت سُواران نیزهگزار
- ↑ گر از دشت قحطان سگ مارگیر / شود مغ ببایدش کشتن به تیر
- ↑ که گر پادشا دیده خواهد ز من / وُگر دشت گردان و تخت یمن
- ↑ چو ایران و دشت یلان و یمن / به ایرج دهد، روم و خاور به من
- ↑ بیاورد ضحاک را چون نوند / به کوه دماوند کردش ببند
- ↑ ببردش دمان تا به البرز کوه / که بودش بدانجا کنام و گروه
- ↑ وزانجا به جیحون نهادند روی / خلیده دل و با غم و گفتوگوی
- ↑ بیامد چنان تا لب هیرمند / همه دل پر از باد و لب پر ز پند
- ↑ همه مرزها کرد بیتار و پود / همی رفت پیروز تا کاسهرود
- ↑ به اروند رود اندرآورد روی / چُنان چون بود شاه دیهیم جوی
اگر پهلَوانی ندانی زبان / به تازی تو اروند را دِجله خوان - ↑ وزین مرز تا پیش دریای چین / همی نام بردند شهر و زمین
- ↑ همی رو چنین تا سر مرز هند / وزانجا گذر کن به دریای سند
- ↑ یکی نامداری ز مازندران / به گردن برآورده گرز گران
- ↑ به پیش اندرون شهر هاماوران / به هر کشوری در سپاهی گران
- ↑ 75,0 75,1 که رستم به مصر و به بربر چه کرد / بران شهریاران به روز نبرد
- ↑ شه بربرستان بیاراست جنگ / زمانه دگرگونه تر شد به رنگ
- ↑ چو آمد به نزدیک شهر هروم / سرافراز با نامداران روم
- ↑ خردمند و روشندل و پاکتن / بیامد بر سرو شاه یمن
- ↑ چو پیران بیامد ز هند و ز چین / سخن رفت زان شهر با آفرین
- ↑ زنی بود در اندلس شهریار / خردمند و با لشکری بیشمار
- ↑ سکندر سپه سوی بابل کشید / ز گرد سپه شد هوا ناپدید
- ↑ سپاهی ز رومی و از قادسی، / ز بحرین و از کُرد و از پارسی
- ↑ مرآن خانه را داشتندی چنان / که مر مکه را تازیان این زمان
- ↑ و زآن جایگه شاد لشکر براند / به جدّه درآمد فراوان نماند
- ↑ به بالای سروست با زور پیل / به بخشش بکردار دریای نیل
- ↑ چو نزدیکی گرگساران رسید / یکایک ز دورش سپهبد بدید
- ↑ یکی با گهر مرد با گنج و نام / درفشی برافراخت از مصر و شام