Элен Джонсон-Серлиф

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Элен Джонсон-Серлиф latin yazuında])
ингл. Ellen Johnson-Sirleaf
Сурәт
Имза
Җенес хатын-кыз[1][2][3]
Ватандашлык  Либерия
Туу датасы 29 октябрь 1938(1938-10-29)[4][5][6][…] (85 яшь)
Туу урыны Монровия[d], Либерия[7]
Туган тел инглиз теле
Һөнәр төре сәясәтче, икътисадчы, эшкуар, язучы
Эш урыны Бөтендөнья банкы, Citibank[d], HSBC[d], Программа развития ООН[d] һәм Open Society Initiative for West Africa[d]
Башкарган вазыйфа Президент Либерии[d] һәм Finance Minister of Liberia[d]
Әлма-матер Боулдердагы Калифорния университеты[d], Гарвард университеты, Җон Кеннеди ис. идарә итү мәктәбе[d], Колледж Западной Африки[d], Бизнес-колледж в Мэдисоне[d], Мәдисендәге Висконсин университеты[d] һәм Колорадо университеты[d]
Строка принадлежности Council of State of Liberia[3]
Сәяси фирка әгъзасы Партия единства[d] һәм Партия истинных вигов[d]
Намзәт булган сайлаулар 2011 Liberian presidential election[d]
Күз төсе чёрный[d]
Чәч төсе кара чәч
Катнашучы World Economic Forum Annual Meeting 2014[d][3]
Нигезләүче Комиссия истины и примирения[d]
Әгъзалык Alpha Kappa Alpha[d] һәм The Links[d]
Бүләкләр
Тынычлык өчен Нобель премиясе[8][9] Президент Ирек мидәле[10]

Һарвард университетының шәрәфле докторы[d] (2011)

[11]

премия Индиры Ганди[d] (2012)

[12]

премия Четырёх свобод — Свобода слова[d] (1988)

премия Свободы[d] (2006)

Глобальная экономическая премия[d] (2014)

[13]

100 женщин[d] (2017)

 орден Африканского искупления орден Пионеров Республики орден Звезды Африки

Мальтийский орден[d]

 орден Моно[14] Шәрәфле легион орденының Зур тәресе

Mo Ibrahim Prize for Achievement in African Leadership[d] (2018)

 Большой крест ордена Белой розы Финляндии с цепью[15] кавалер Большого креста Национального ордена Бенина[16] орден Вельвичия[17]

шәрәфле доктор[d] (2006)

шәрәфле доктор[d] (2009)

почётный доктор Йельского университета[d] (23 май 2010)

[18]

почётный доктор Ратгерского университета[d] (2010)

шәрәфле доктор[d] (2008)

почётный доктор Брауновского университета[d] (2008)

[19]

почётная степень Спелманского колледжа[d] (2007)

[20]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре 104 478
 Элен Джонсон-Серлиф Викиҗыентыкта

Элен Джонсон-Серлиф (ингл. Ellen Johnson-Sirleaf; 29 октябрь 1938 ел) — сәясәтче һәм 2006 елдан Либерияның 24 нче президенты, «Хатын-кызлар хокуклары һәм хәвефсезлеге өчен көрәштә һәм тынычлык урнаштыруда катнашкан өчен» Тавакуль Карман һәм Лейма Гбови белән тынычлык буенча 2011 елгы Нобель премиясе лауреаты[21]. Африка илләрендә беренче хатын-кыз президент. Джонсон-Серлиф хөкүмәтендә вице-президент — Джозеф Бокай. Үтә катылыгы һәм тәвәккәллеге өчен аны «тимер леди»га тиңлиләр. 2006 елның 16 гыйнварында үтә торган инаугурациясендә АКШның дәүләт секретаре Кондолиза Райс белән АКШның беренче ханымы Лора Буш катнаша.

Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гарвард университетының дипломын алгач, 1972 елда Джонсон-Серлифны президент Уильям Ричард Толберт хакимияте Либерия хөкүмәтенә финанс министры ярдәмчесе итеп эшкә чакыра, биредә аны 3 миллион доллардан артык акчаны урлауда гаеплиләр. 1980 елда ул финанс министры булып күтәрелә һәм 1985 елга кадәр Сэмюэл Доу хөкүмәтендә шушы вазифада эшли. Җөмһүрият президентын хәрби тәртип урнаштыруда гаепләп парламентта чыгыш ясый һәм моның өчен ун елга төрмәгә хөкем ителә. Ләкин аны озакламый чыгаралар һәм илдән Найробига (Кения) куалар, ул Либериягә тик 1997 елда Дөнья банкы һәм «Citibank» иктисадчысы сыйфатында кайта.

Элек сержант Сэмюэл Доуга каршы көрәшкән Чарльза Тэйлор яклы була, соңыннан 1997 елгы президент сайлауда Элен Джонсон-Серлиф аңа карата оппозицияда була. Сайлауда ул тавышларның 10 процентын гына ала, ә Чарльз Тэйлорга сайлаучыларның 75 проценты тавыш бирә. Тиздән Чарльз Тэйлор аны илгә хыянәттә гаепли, чөнки Элен җөмһүрият президентының абруен какшату буенча киң кампания җәелдерә. Шул рәвешле ул үзенә 2005 елгы сайлауга плацдарм әзерли.

Президент сайлауның икенче турында иң күп тавышны җыя, һәм 2005 елның 11 ноябрендә дәүләт комиссиясе Элен Джонсон-Серлифның җиңүен таный.

2011 елгы президент сайлауда ул бу вазыйфага кабат сайлана, тавышларның 90 проценттан артыгын ала[22][23].

Элен Джонсон-Серлифның дүрт улы һәм алты оныгы бар, аларның кайсылары АКШның Джорджия штаты Атланта шәһәрендә яши.

Публикацияләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • From Disaster to Development (1991) («От катастрофы к развитию»).
  • The Outlook for Commercial Bank Lending to Sub-Saharan Africa (1992) («Перспективы кредитования Центральной Африки»).

Мактаулы бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Сүз азатлыгы өчен 1988 елгы Рузвельт бүләге (1988 Franklin Delano Roosevelt Freedom of Speech Award).
  • Халыкара мөнәсәбәтләрне үстергән өчен Ральф Бунше бүләге (Ralph Bunche International Leadership Award).
  • Либерияны азат иткән өчен Африка Йолдызы кавалеры (Grand Commander Star of Africa Redemption of Liberia).
  • Того Ордены кавалеры (Commander of the Order of Togo).
  • Тынычлык буенча Нобель премиясе (2011).
  • Казанышлар Ордены (2014, Мальта ордены)[24].

Белеме[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ Record #84242323 // VIAF — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. ↑ Dictionary of African Biography / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. — NYC: OUP, 2012. — ISBN 978-0-19-538207-5
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Davos 2014 Participant List
  4. ↑ Internet Movie Database — 1990.
  5. ↑ Encyclopædia Britannica
  6. ↑ FemBio database
  7. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #133831892 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  8. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2011/
  9. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  10. ↑ https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2007/10/20071029.html
  11. ↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
  12. ↑ https://news.biharprabha.com/2013/09/liberia-president-ellen-johnson-sirleaf-to-get-indira-gandhi-prize-for-peace/
  13. ↑ https://www.ifw-kiel.de/konfer/wwp
  14. ↑ https://awpc.cattcenter.iastate.edu/directory/ellen-johnson-sirleaf/
  15. ↑ Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat — Helsinki: Edita, 2017. — ISBN 978-951-37-7005-1
  16. ↑ https://emansion.gov.lr/2press.php?news_id=1308&related=7&pg=sp
  17. ↑ https://www.namibian.com.na/index.php?page=archive-read&id=178266
  18. ↑ Citations for Recipients of Honorary Degrees at Yale University 2010 // Yale Daily Bulletin — Ель үнивирситите, 2010.
  19. ↑ https://www.brown.edu/about/administration/corporation/honoraries
  20. ↑ https://www.spelman.edu/docs/honorary-degrees/honorary-degree-recipients---1977-present---as-of-november-2022---revised-(012023).pdf?sfvrsn=f4347e51_2
  21. ↑ The Nobel Peace Prize 2011 (en). Nobel Media. 2011-10-7 тикшерелгән.
  22. ↑ В Либерии проходит второй тур президентских выборов, euronews (8 ноября 2011 года). 2011 елның 10 ноябрь көнендә архивланган. архив күчермәсе, archived from the original on 2011-11-10, retrieved 2021-05-06 
  23. ↑ Лауреат Нобелевской премии переизбрана на пост президента Либерии, Лента.Ру (11 ноября 2011 года).
  24. ↑ OFFICIAL VISIT OF THE PRESIDENT OF LIBERIA TO THE SOVEREIGN ORDER OF MALTA
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Элен_Джонсон-Серлиф&oldid=4109245