Ярославль

Ярославль
Ярославль
Ил	Россия
Регион	Ярославль өлкәсе
Шәһәр округы	Ярославль
Координатлар	57°37'0"N, 39°51'0"E
Эчке бүленеш	6 район
Башлык	Слепцов Владимир Витальевич[d]
Нигезләнгән	1010
Беренче телгә алу	1071
Мәйдан	205,80 км²
Мәркәз биеклеге	150 м
Халык саны	591 486 кеше
Сәгать кушагы	UTC+4
Телефон коды	+7 4852
почта индекслары	150000—150066
Автомобиль коды	76
Рәсми сайт	city-yar.ru
Кардәш шәһәрләр	Палермо, Кассел, Һанау, Пуатье, Берлингтон, Коимбра, Йювяскюля, Калининград, Эксетер һәм Северодвинск
Кардәш шәһәрләр	Палермо, Кассел, Һанау, Пуатье, Берлингтон, Коимбра, Йювяскюля, Калининград, Эксетер һәм Северодвинск
Бүләкләр
	Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Ярославль (мәгънәләр) битенә күчегез.

Ярославль (Ярыслау^[7], рус. Ярославль) — Россия шәһәре, Ярославль өлкәсенең административ үзәге.

Халык саны — 591 486 кеше (2010).^[8]

Ярославль — Үзәк федераль округының халык саны буенча өченче шәһәре һәм мөһим транспорт төене — биредән тимер һәм автомобиль юллар Мәскәүгә, Вологдага, Рыбинскига, Кастрамага, Ивановога, Кировка таба тармакланып китәләр.

2010 елда шәһәр үзенең 1000-еллыгын бәйрәм итте.

Иделгә Которосль елгасы кушылу урыны янында урнашкан шәһәрнең тарихи үзәге 2005 елда ЮНЕСКОның Бөтендөнья мирасы исемлегенә кертелде.^[9]

2020 елның 2 июленнән — «Хезмәт даны шәһәре»^[10].

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төп мәкалә: Ярыслау тарихы

Шәһәрне нигезлэу[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Риваять буенча, Ярослов Зирәк Элҗен көнендә шәһәрне нигезләгән.

Шәһәр Ярослов Зирәк тарафыннан якынча 1010 елда нигезләнгән.

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ярославль Көнчыгыш Европа тигезлегенең үзәгендә (Ярославль-Кастрама түбәнлегендә), Кторосльнең Иделгә кушылган урыныда, Мәскәүдән 282 километр төньяк-көнчыгыштарак урнашкан.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ярославль уртача континенталь климаты зонасында урнашкан, ел айларының иң салкыны — гыйнвар, иң җылысы — июль, елның урта җил тизлеге — 4,2 м/с.

Ярославль климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Уртача максимум, °C	−8,2	−5,8	0,1	9,0	17,8	21,4	23,3	21,5	14,9	7,2	−0,2	−5,2	8,0
Уртача температура, °C	−12	−10	−4,3	4,5	12,0	15,8	17,9	16,1	10,4	4,1	−2,7	−8,4	3,6
Уртача минимум, °C	−15,8	−14,2	−8,6	0,0	6,2	10,1	12,5	10,7	5,9	0,9	−5,2	−11,6	−0,8
Явым-төшем нормасы, мм	37	27	26	40	52	65	84	64	55	52	46	43	591
Чыганак: Гидрометцентр России

Сәгать поясы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Файл:Map of Russia — Moscow time zone.svg

Халыкара стандарт буенча Moscow Time Zone (MSK/MSD) сәгать поясында урнаша. Бу сан, UTC системасы буенча исәпләгәндә, +4:00 гә тигез.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1811^[11]	1840^[12]	1856^[11]	1897^[13]	1913^[11]	1926^[11]	1931^[11]	1939^[11]	1959^[14]	1970^[15]	1979^[16]	1989^[17]	2002^[18]	2010^[8]
~23 800	33 197	~26 900	71 616	~83 600	~111 200	~155 200	~299 400	407 071	517 314	596 951	632 991	613 088	591 486

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт	2002^[19]	2010^[20]
руслар	94,1%	95,6%

Администратв бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дзержинский районы
Идел арты районы
Киров районы
Красноперекопск районы
Ленин районы
Фрунзе районы

Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә туган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Владимир Никитин (1907-1959), фирка эшлеклесе.
Юрий Любимов (1917-2014), театр режиссеры, РФ халык артисты (1992).
Наил Гыйләҗев (1935), Социалистик Хезмәт Каһарманы.

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Киров урамы
Илья пәйгамбәр чиркәве
Мәскәү вокзалы
Елга порты
Университет
Ярославль 1000 сум акчасында сурәтләнгән.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тышкы сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

[1] архив күчермәсе, archived from the original on 2015-02-05, retrieved 2014-07-25

[zip-codes-2] Отделения связи. Почта России. әлеге чыганактан 2011-08-22 архивланды. 2013-06-09 тикшерелгән.

[_531dc11fac586b28-3] 3,0 ^3,1 https://www.comune.palermo.it/js/server/uploads/_20032019122906.pdf

[_29ac4d0852817d20-4] 4,0 ^4,1 https://www.jyvaskyla.fi/organisaatio/konsernihallinto/kansainvaliset-yhteydet/verkostot/jyvaskylan-ystavyyskunnat

[_60469d15a3718d32-5] 5,0 ^5,1 http://www.eyta.org.uk/images/2017/charter.jpg

[_68676d9942ec7d20-6] 6,0 ^6,1 https://www.severodvinsk.info/?idmenu=237

[7] ttp://kazanutlary.ru/wp-content/uploads/2016/11/1928_11_12.pdf(үле сылтама)

[gks.ru-8] 8,0 ^8,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2014-01-04

[9] ttp://whc.unesco.org/ru/list/1170#top

[10] Указ о присвоении почётного звания Российской Федерации «Город трудовой доблести»

[autogenerated1-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 ^11,4 ^11,5 http://www.mojgorod.ru/jaroslav_obl/jaroslavlj/

[12] Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840

[13] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1747

[14] 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[15] 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[16] 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[17] 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[18] 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[19] 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-01-04

[20] Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года по Ярославской области. Т. 4 : Национальный состав и владение языками, гражданство 2016 елның 7 март көнендә архивланган. ]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

к б ү Русиянең 50 иң зур шәһәре
1 000 000-нан артык кеше	Мәскәү • Санкт-Петербург • Новосибирск • Екатеринбург • Казан • Нижгар • Чиләбе • Самар • Омск • Ростов-на-Дону • Уфа • Красноярск • Воронеж • Пермь • Волгоград
500 000 — 1 000 000 кеше	Краснодар • Сарытау • Төмән • Тольятти • Ижау • Барнавыл • Сембер • Владивосток • Ярыслау • Өркет • Махачкала • Хабарау • Новокузнецк • Ырынбур • Кемерово • Рәзән • Тум • Әстерхан • Пенза • Яр Чаллы • Липецк • Тула
250 000 — 500 000 кеше	Киров • Чабаксар • Калининград • Брянск • Курск • Иваново • Магнитогорски • Улан-Удэ • Тверь • Ставрополь • Акмәсҗит* • Акъяр* • Түбән Тагил • Смоленск • Белгород
Шәһәрләрнең халык саны 2010 халык исәбе буенча китерелгән. * Кырым шәһәрләренең халык саның 2012 елгы мәгълүматлары буенча китерелгән.