Эчтәлеккә күчү

Харита

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Харита latin yazuında])
(Җәгърафик хариталар битеннән юнәлтелде)
Харита
Сурәт
Кайда өйрәнелә картография[d]
Файл документа на Викискладе
Нинди вики-проектка керә Проект:Картография[d]
 Харита Викиҗыентыкта

ХаритаҖир өслегенең яисә аның кисәкләренең, нык кечерәйтелеп, шартлы билгеләр ярдәмендә, яссылыкта сурәтләнеше. Географик карталарның масштаблары вак була, ягъни аларда ара ераклыклары бик нык кечерәйтелә.

Географик карталар глобус белән чагыштырганда гамәлдә ешрак кулланыла. Шардагы барлык рәсемнәрнең дә формалары һәм үлчәмнәре, шар өслегенең кайсы өлкәсенә ясалуга карап, төрле дәрәҗәдә үзгәреп күрсәтелә.

Географик карталарның төрләре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Географик карталар бер-берсеннән сурәтләнгән территориянең үлчәме, масштабы, эчтәлеге белән аерылып тора.

  • Физик карталарда төрле территорияләрнең

рельефын, елгаларын, күлләрен, шәһәрләрен сурәтлиләр. Ярымшарларныц физик картасында планетабызның бөтен өслеге сурәтләнгән.

  • Сәяси карталарда дөнья илләре һәм аларның башкалалары сурәтләнгән.
  • Билгеле бер территория халкының нинди хуҗалык тармакларында эшләгәнен күрсәтүче карталар да бар. Андый карталарны икътисади

карталар диләр.

  • Географик карталарның аерым бер төре — контурлы карталар. Аларда материкларның, диңгез, күлләр,

елгаларның кырый сызыклары, кечкенә түгәрәкләр ярдәмендә шәһәрләрнең урыны күрсәтелә. Контурлы карталар сезгә кирәкле карталар төзү өчен нигез булып тора.

Төрле типтагы карталар төзегәндә, географик объектлар сайла- нып алына һәм гомумиләштерелә. Бу процесс генерализация дип атала. Генерализацияләгәндә объектларның кырый сызыклары гадиләштерелә.