Һади Такташ һәйкәле (Казан)
| Һади Такташ һәйкәле | |
| Дәүләт |
 Россия |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмлек | Казан һәм Вахитов районы |
| Урам | Һади Такташ урамы һәм Марсил Сәлимҗанов урамы |
| Булдыручы | Асия Миңнуллина, Балашов, Андрей Владимирович[d] һәм Герман Бакулин |
| Кем истәлегенә | Һади Такташ |
| Материал төре | бронза[d] һәм таргылташ |
| Рәсми ачылу датасы | 30 август 2017 |
Һади Такташ һәйкәле — Казанда 2017 елда, ТАССРның 100 еллыгына әзерлек уңаеннан, татар шагыйре Һади Такташ (1901-1931) исемен мәңгеләштерү максатында ачылган һәйкәл. Казанның Вахитов районында, Кабан арты мәчете артындагы скверда, Һади Такташ урамы белән Марсель Сәлимҗанов урамнары чатында урнашкан.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1934 елда Татарстан АССР язучылар берлеге оешкач, Һади Такташка һәйкәл ачу тәкъдиме була, язучылар берлеге рәисе Кави Нәҗми берничә мәртәбә әлеге мәсьәләне күтәрә, ләкин ул тормышка ашмый кала[1][2].
2010 елның декабрендә Такташ һәйкәленең эскиз проектына ачык бәйге игълан ителә.
Мәхмүт Гасыймов (2017, гипс), Садри Ахун ясаган һәйкәл өлгеләре бар[3].
Һәйкәл авторлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Скульпторлар — РФ атказанган рәссамы, сынчы Андрей Балашов[4] ( Мәскәү) һәм Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, ТР халык рәссамы Асия Миңнуллина.
Архитекторы — РФ һәм ТР атказанган архитекторы, Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Герман Бакулин.
Тантаналы ачу[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2017 елның 30 августында узган тантанада Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов, танылган язучылар, мәдәният һәм сәнгать әһелләре катнашты[5].
Тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
|
Бу һәйкәл вакытны гәүдәләндерә, ә ул чор бертөрле генә түгел иде. Без бу һәйкәлдә вакытны чагылдырырга теләдек Асия Миңнуллина, һәйкәл авторы
|
|
Шагыйрь, аягүрә бастырып, уң кулына ачык китап тотып, сул кулын чалбар кесәсенә тыккан итеп ясалган. Кабан арты мәчетенә яны белән борылган. Проектта башта һәйкәлне аслык-күтәрмәгә (постаментка) бастыру каралган булган, соңгы вариантта постамент төшереп калдырылган, берничә баскыч (подиум) гына калган. Шагыйрь сыны артындагы диварларда татар һәм рус телләрендә өзек китерелгән:
Дөнья матур,
шушы дөньяның мин –
ирке чикләнмәгән юлчысы.
ҺАДИ ТАКТАШ
Мир красив,
Я в мире этом путник
И моя свобода безгранична.
ХАДИ ТАКТАШ
Бәяләмә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Һәйкәлнең эшләнеше, урнаштыру өчен сайлап алынган урыны турында фикерләр бертөрле генә түгел[6]
Һәйкәлне төзү өчен ТР бюджетыннан 6 млн сум тотылган[7]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ В преддверии открытия памятника Хади Такташу Госархив РТ показал связанные с поэтом документы. ИА «Татар-информ», 24.07.2017(үле сылтама)
- ↑ В Казани открыли памятник классику татарской поэзии Хади Такташу. karaakkosh.com, 30.08.2017, archived from the original on 2017-09-01, retrieved 2017-10-06
- ↑ Taqtash. podelise.ru, 6.11.2012(үле сылтама)
- ↑ Казандагы Кол Гали, Федор Шаляпинга куелган һәйкәлләрнең авторы
- ↑ Президент Татарстана открыл памятник татарскому поэту Хади Такташу. Официальный портал Правительства Республики Татарстан, 30.08.2017 2017 елның 5 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ Родственники Хади Такташа: «Это была «игра в демократию» - памятник был давно отлит». Бизнес Online, 29.07.2017
- ↑ Памятник Хади Такташу открылся в Казани. Islam-today, 31.08.2017(үле сылтама)
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- В Казани открыли памятник татарскому поэту Хади Такташу. Татарстан (журнал) 2019 елның 22 май көнендә архивланган.
- Шагыйрьләребез телен тешләгән заманда үз сүзен әйткән шәхес. Казанда Һади Такташка куелган һәйкәл вакытны гәүдәләндерә.
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Казанның истәлекле урыннары | ||
_(2004).png) |
||