Һиндстан телләре исемлеге

Рәсми дәүләт телләре Һинди, Инглиз теле һәм төбәк телләре булган Һиндстан штатлары.

Һиндстанда 447 төрле телдә, 2000 диалектта сөйләшәләр. Һиндстан Конституциясендә Һинди һәм Инглиз теле милли хөкүмәтенең ике теле, ягъни дәүләт телләре булып тора дип әйтелгән. Моннан башка, Һиндстан штатлары хөкүмәтләре тарафыннан төрле административ максатлар өчен кулланылырга мөмкин 22 тел (scheduled languages) рәсми исемлеге тәкъдим ителгән.

Дәүләт телләре

1. Һинди
2. Инглиз теле

Рәсми танылган телләр

Милли телләр (22 scheduled languages)

Дүрт тел гаиләсенә карый:

• Һинд-Аурупа телләре
  • Һинд-Арий телләре
    1. Ассам теле (Ассам)
    2. Бенгаль теле (Көнбатыш Бенгалия, Трипура)
    3. Гуджарати (Гуджарат, Даман һәм Диу, Дадра һәм Нагар-Хавели)
    4. Догри теле (Җамму һәм Кәшмир)
    5. Конкани теле (Гоа)
    6. Маратхи теле (Махараштра, Гоа, Даман һәм Диу)
    7. Майтһили (Биһар)
    8. Непали теле (Сикким)
    9. Ория теле (Одиша)
    10. Панҗаби (Пәнҗаб (Һиндстан), Һарьяна, Химачал-Прадеш, Чандигарх)
    11. Санскрит (Һинд диненең борынгы изге теле булып тора)
    12. Синдһи
    13. Урду (Җамму һәм Кәшмир)
    14. Һинди (Уттар-Прадеш, Мадхья-Прадеш, Чһаттисгарх, Дәһли, Уттаракһанд, Һарьяна, Һимачал-Прадеш, Чандигарх, Бихар, Җаркһанд, Раджастхан, Андаман һәм Никобар утраулары)
  • Дард телләре
    1. Кашмири (Җәмму һәм Кашмир)
• Дравид телләре
  1. Тамил теле (Тамилнад, Пондишери)
  2. Каннада теле (Карнатака)
  3. Телугу теле (Андһра-Прадеш, Пондишери)
  4. Малаялам теле (Керала, Лакшадвип, Пондишери)
• Тибет-Бирма телләре
  1. Манипури теле (Манипур)
  2. Бодо теле (Ассам)
• Австроазия телләре
  • Мунда телләре
    1. Сантали (Биһар, Җаркһанд, Одиша, Көнбатыш Бенгалия)

Штатлар һәм союз территорияләр буенча

Штатлар

No.	Штат	Рәсми тел	Башка рәсми танылган телләр
1.	Андһра-Прадеш	Телугу теле	Урду
2.	Аруначал-Прадеш	Инглиз теле
3.	Ассам	Ассам теле	Бенгаль теле, Бодо теле
4.	Биһар	Майтһили	Урду
5.	Чһаттисгарх	Чһаттисгархи
6.	Гоа	Конкани теле
7.	Гуджарат	Гуджарати, Һинди
8.	Харьяна	Һинди	Панҗаби
9.	Һимачал-Прадеш	Һинди
10.	Җамму һәм Кәшмир	Урду
11.	Җаркһанд	Һинди, Сантали
12.	Карнатака	Каннада теле
13.	Керала	Малаялам теле, Инглиз теле
14.	Мадхья-Прадеш	Һинди
15.	Махараштра	Маратхи теле
16.	Манипур	Манипури теле
17.	Мегһалайя	Инглиз теле	Кхаси теле, Гаро теле
18.	Мизорам	Мизо теле
19.	Нагаленд	Инглиз теле
20.	Одиша	Ория теле
21.	Пәнҗаб (Һиндстан)	Панҗаби
22.	Раджастхан	Һинди	Раджастхани
23.	Сикким	Непали теле
24.	Тамилнад	Тамил теле
25.	Трипура	Бенгаль теле, Кокборок, Инглиз теле
26	Уттаракһанд	Инглиз теле, Һинди	Урду, Санскрит
27.	Уттар-Прадеш	Һинди	Урду
28.	Көнбатыш Бенгалия	Бенгаль теле, Инглиз теле	Непал теле

Берлек территорияләре

No.	Берлек территориясе	Рәсми тел	Башка танылган рәсми телләр
1.	Андаман һәм Никобар утраулары	Һинди, Инглиз теле
2.	Чандигарх	Панҗаби, Һинди, Инглиз теле
3.	Дадра һәм Нагар-Хавели	Маратхи теле, Гуджарати
4.	Даман һәм Диу	Гуджарати, Инглиз теле	Маратхи
5.	Дәһли	Һинди, Инглиз теле	Урду, Панҗаби
6.	Лакшадвип	Малаялам теле
7.	Пондишери	Француз теле, Тамил теле һәм Инглиз теле	Малаялам теле (Маһеда), Телугу теле (Янамда)

Башка популяр телләре

Милли телләр рәсми статусына ия түгел, әмма телдә сөйләшүчеләр саны 5 миллионнан артык. Аларның кайберләре штатлар тарафыннан тел буларак танылган, әмма Һиндстан хөкүмәте тарафыннан танылмаган булган.

Биһар телләре (Майтһилидан башка)

1. Бходжпури (Биһар, Уттар-Прадеш)
2. Магахи (Биһар)
3. Ангика (Биһар, Җаркһанд)

Раджастхан телләре

1. марвари (еш һинди теленең диалекты дип санала)
2. мевари (еш һинди теленең диалекты дип санала)

Һинди кушагы телләре

1. авадхи (еш һинди теленең диалекты дип санала)
2. бундели (еш һинди теленең диалекты дип санала)
3. багхели (еш һинди теленең диалекты дип санала)
4. канауджи (еш һинди теленең диалекты дип санала)
5. хариани (еш һинди теленең диалекты дип санала)
6. хиндустани (урду һәм һинди катнашмасы)
7. чһаттисгархи (еш һинди теленең диалекты дип санала)
8. хинглиш (һинди һәм инглиз теле катнашмасы)

Башка телләр

1. бхили
2. гонди теле
3. кодава
4. кутчи
5. тулу теле
6. дивеһи

Өстә китерелмәгән төркемнәргә карамый торган аз санлы телләр

• Андаман телләре
• Нихали теле
• Кусунда теле
• Никобар телләре
• Шомпен теле
• Тибет теле.

Шулай ук карарга мөмкин

• ru:Русский язык в Индии
• Языки Индии по количеству носителей (список)
• Кытай телләре
• Русияда телләр таралышы
• Румыния телләре исемлеге
• Казакъстан телләре исемлеге

Әдәбият

• Language education in multilingual India / Chander J. Daswani, ed. — UNESCO Office New Delhi and Regional Bureau for Communication and Information in Asia and the Pacific, 2001. — 383 p.
• Rajendra Dixit Language Education in India Policy and Practice. 2021 елның 19 июнь көнендә архивланган. // Dialogue April-June, 2011, Volume 12 No. 4