Әзһәр Мөхәммәдиев

Әзһәр Мөхәммәдиев
Әзһәр Мөхәммәдиев
Туган телдә исем	Әзһәр Гатаулла улы Мөхәммәдиев
Туган	8 сентябрь 1933; ССРБ, Башкорᴛ Aʙᴛoнoмияле Cәвᴎт Caᴛсиялисᴫар Җɵᴍhүриᴙте, Илеш районы, Сеңрән
Үлгән	25 апрель 2018 (84 яшь); ССРБ, Pəcəᴎ̆ Cәвᴎт Федератив Caᴛсиялисᴫар Җɵᴍhүриᴙте, Казан
Милләт	татар
Ватандашлыгы	ССРБ→; РФ
Әлма-матер	Казан (Идел буе) федераль университеты
Һөнәре	тарихчы галим
Эш бирүче	Казан (Идел буе) федераль университеты
Бүләк һәм премияләре	Татарстанның фән һәм техника өлкәсендәге Дәүләт бүләге
Гыйльми дәрәҗә:	тарих фәннәре докторы[d]
Гыйльми исем:	профессор

Википедиядә Мөхәммәдиев фамилияле башка кешеләр дә бар.

Әзһәр Мөхәммәдиев, Әзһәр Гатаулла улы Мөхәммәдиев (1933 елның 8 сентәбре, ССРБ, Pəcəᴎ̆ Cәвᴎт Федератив Caᴛсиялисᴫар Җɵᴍhүриᴙте, Башкорᴛ Aʙᴛoнoмияле Cәвᴎт Caᴛсиялисᴫар Җɵᴍhүриᴙте, Илеш районы, Сеңрән — 2018 елның 25 апреле, РФ, ТР, Казан ) — галим, тарих фәннәре дyктыpы, ТР атказанган фән эшлеклесе (1994), ТР ФА мөхбир-әгъзасы (1995), Казан дәүләт үнивирcиᴛиᴛеның археология һәм этнология кафедрасы пpафисьıры (1993), кафедра мөдире. Нумизматика өлкәсендә танылу алган белгеч. Татарстанның фән һәм техника өлкәсендәге Дәүләт бүләге лауреаты.

Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1933 елның 8 сентәбрендә^[1] Башкорᴛ Aʙᴛoнoмияле Cәвᴎт Caᴛсиялисᴫар Җɵᴍhүриᴙте Илеш районы Сеңрән авылында туган. Казан дәүләт үнивирcиᴛиᴛеның филология фаᴋүлтитына укырга кергән, укуын тарих бүлегендә тәмамлаган (1963).

1968-1971, 1974-1977 елларда Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтында эшли.

1977 елдан Казан дәүләт үнивирcиᴛиᴛе укытучысы, пpафисьıр (1993), кафедра мөдире.

1992 елда тарих фәннәре дyктыpлыгына диссертация яклаган. Диссертациясенең темасы: «VI-XV гасырларда Идел буе һәм Урал буеның акча әйләнеше» (рус. Денежное обрашчение Поволжья и Приуралья 6-15 вв.). Остазы — Герман Федоров-Давыдов.

Гыйльми эзләнүләр өлкәсе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Һуннарның, болгарларның язуы
Төрки-татар (харәзем, хәзәр, болгар, урда, казан) нумизматикасы
Алтын Урда шәһәрләре һәм шәһәр мәдәнияте
Ауразиянең борынгы һун-төрки дәүләтләре

Сиксәннән артык фәнни хезмәте басылган. Харәзем акчаларына таянып төзелгән Туран алфавиты Идел буенда һәм Урал алдында табылган б. э. к. II — б. э. VIII гасыр акчаларындагы, шулай ук кыйммәтле металлардан эшләнгән савытлардагы һәм бизәнү әйберләрендәге һун язуларын укырга мөмкинлек тудыра.

Антик төрки язмаларны һәм соңрак рун алфавитының нигезе итеп алынган антик туран алфавитын тикшерә.

Түбән Идел буенда, Әстерхан өлкәсендә (Сарай әл-Мәхрус, Сарай әл-Җәдид, Бәлҗәмән), Татарстанда (Иске Казан, Казан кирмәне һ. б. шәһәрлекләр) казу эшләрендә катнаша.

Кайбер хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Булгаро-татарская монетная система XII-XV веков. М.: Наука, 1983^[2].
Древние монеты Поволжья. К.: ТКН, 1990^[3].
Новый взгләд на историю гуннов, хазар, Великой Булгарии и Золотой Орды. Казан: ТКН, 2011^[4].
Древние монеты Казани.
Памәтник Чингисхану. «Звезда Поволжья», 05.05.2012
Преемница Великого Болгара.