Әмин (Уй районы)
| Әмин | |
|---|---|
 | |
| Ил | Россия |
| Өлкә | Чиләбе өлкәсе |
| Район | Уй районы |
| Координатлар | 54°11'50.240"тн, 60°7'13.850"кнч |
| Авыл советы башлыгы | Сафарова Веция |
| Нигезләнгән | 1746 |
| Беренче телгә алу | 1746 |
| Халык саны | 830[1] кеше |
| Милли состав | татарлар |
| Сәгать кушагы | UTC+3 |
| Почта индексы | 456481 |
| Рәсми сайт | аминевское-сп74.рф/ |
| Урысча атама | Аминево |
Әмин – Чиләбе өлкәсенең Уй районындагы татар авылы. Әмин авыл советы үзәге, аңа башкортлар яши торган күрше Мәһәди авылы да карый. Чиләбедән 192 км, Учалыдан 76 км читтә, Уй елгасы буенда урнашкан.
Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Тарихи чыганаклар буенча Әмин авылын 1746 елны хәрби хезмәте өчен бүләкләнгән җирдә йомышлы татар Әмин Ибраһимов нигезли.
Аңа ияреп Сәнәр елгасы буеннан моңарчы башкортлардан җир арендалаган типтәрләр килә. 1795 елны авылда 30 типтәр йорты һәм 6 мишәр йорты булган. 1883 «Казачий поселок»та 203 йорт була, 1000 кеше яши. Мәчет, мәктәп, су һәм җил тегермәннәре эшли.[2]
1758 елны бу җирләрне Ырынбур казак гаскәре тартып ала. Халыкның бөр өлеше биредә кала. Икенче өлеше, казак булырга теләмичә, Давыт күле буенда шул ук исемле яңа авыл сала (хәзер Октябрь районы). Ул авылларның рәсми исемнәре – Әмин-казак һәм Әмин-татар шул вакыйгалардан соң калган.
Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Тимерша Рәхмәтуллин – Чура-батыр эпосын теркәүче.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халык саны динамикасы:
| Гомуми демографик күрсәткечләр[3] | |||||
| Гомуми халык саны | 2010 елга җенес составы | ||||
| 2002 | 2010 | ир-атлар | хатын-кызлар | ||
| 895 | 830 | 408 | 422 | ||
2002 елгы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: татарлар (89%), башкортлар (6%), казахлар (2%).[4]
Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Әмин урта мәктәбендә 92 бала укый (2011 ел). Аларга 21 укытучы белем бирә. Татар телен туган тел буларак укыту мәктәп низамнамәсендә беркетелгән.[5]
Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Совет заманында «Әмин» совхозы эшләгән.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ «Численность населения Челябинской области по данным Всероссийской переписи населения 2010 года»: статистический сборник / Челябинскстат, Челябинск, 2012 – 71 с.
- ↑ Алар тәре типкәннәр? 2011 елның 17 ноябрь көнендә архивланган. (рус.)
- ↑ Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11 2019 елның 2 апрель көнендә архивланган..
- ↑ 2002 елгы җанисәп алу базасы., archived from the original on 2018-06-15, retrieved 2013-08-12
- ↑ Әмин урта мәктәбе сайты, archived from the original on 2013-10-11, retrieved 2012-07-05