Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/اَ latin yazuında])
| Викибирелмәләрдә элемент юк |
Әлиф кәсрә белән. Фәкать Ә авзын белдергән Әлиф
اَ (татар. اوُستلىُ آلف Өстле әлиф, Фәтхәле әлиф) Гарәп әлифбасы нигезендә татарча әлифбада нечкә ә авазын белдерүче әлиф хәрефенең төре.[1] [2]
Каюм Насыйри тарафыннан кертелгән а вә ә һәм ы вә э не аеру осулы. Чөнки ә, а, э, ы авазларын сүз башында язганда әлиф кегә кулланылган. Сүздәге әлифкә дулкынлы вә өст сызыгы кертелгән. Дулкынлы сызыклы әлиф آ а сузыгын белдергән һәм сызыклы әлиф اَ ә сузыгын белделә башлаган.
Хәрефнең сыйфатлары
| Сыйфатлары
|
|
| Исеме
|
Өстле әлиф
|
| Әйтелеше буенча төркемчәсе
|
Нечкә
|
| Белдерүче авазы
|
Ә
|
| Капма каршы хәреф
|
آ
|
Татар сүзләрендә [ә] авазы киң таралган. Ул: - Сүз башында; Сүз уртасында; Сүз ахырында очрый. Кадими чорда ул: фәкать ا (әлиф) белән күрсәтелгән. Әлифнең ике аваз белдерү сыйфаты булганлыктан, ә вә а аеру зарурияты туган. Бу проблеманы Каюм Насыйри آ вә اَ аермак белән чишкән.[3]
Ә авазы булган сүзләрне язмак
| Иске имлядә әдәби язылышы
|
Кириллицада язылышы
|
| اَبي
|
Әби
|
| اَگر
|
Әгәр
|
| اَنه
|
Әнә
|
| اَيده
|
Әйдә
|
| پچاَن
|
Печән
|
| اَتچ
|
Әтәч
|
- ↑ Закиев М.З. Максимов Н. В. Татар теле 10-11 сыйныфлар. - Казан. Татарстан китап нәшрияты. 2020 ел 332б.
- ↑ Р.С. Абдуллина Алфавитка бәйле орфография һәм орфоэпия мәсьәләләре - Казан: Татарстан китап нәшрияты 2016 ел
- ↑ Җ. Зәйнуллин. Гарәп язуы нигезендә татарча әлифба(үзлегеннән өйрәнүчеләр өчен).- Казан. 1989. 73б
