Alitet Nemtuşkin

Alitet Nemtuşkin evenk. Алитет Немтушкин
Tuu datası	12 noyäber 1939
Tuu urını	SSRB, RSFSR, Örket ölkäse, Katang rayonı[d]
Ülem datası	4 noyäber 2006 (66 yäş)
Ülem urını	Räsäy, Krasnoyarsk
Watandaşlıq	SSRB Räsäy
Eşçänlek töre	yazuçı, şağir, möxärrir[d]
Büläklär	РСФСР атказанган мәдәният хезмәткәре

Alitet Nemtuşkin, Alitet (Albert) Nikolayeviç Nemtuşkin (evenk. Алитет Немтушкин; 1939 yılnıñ 12 noyäbere, SSRB, RSFSR, Örket ölkäse, Katang rayonı^[d] — 2006 yılnıñ 4 noyäbere, Räsäy, Krasnoyarsk) — evenk yazuçısı häm şağire. RSFSR atqazanğan mädäniät xezmätkäre (1990).

Biografiäse

1939 yılnıñ 12 noyäberendä Örket ölkäseneñ Katang rayonı İrişki stoybişçesında awçı ğailäsendä tuğan, mäktäp-internatlarda häm äbise Ogdo-Yevdokiä İvanovna Nemtuşkina Nemtuşkina tarafınnan tärbiälängän

1957 yılda Yerbogaçön^[en] urta mäktäben, 1961 yılda Hertsen isemendäge Leningrad pedagogiä institutın^[en] tämamlağan.

Leningradta häm Krasnoyarskida berniçä yıl uqığannan soñ, Alitet Nemtuşkin Evenkiägä «Красноярский рабочий» gäziteneñ Evenk milli okrugı buyınça xäbärçese bulıp eşkä kilgän.

1961 yılda Evenk radiosınıñ möxärrire bulğan.

Yazuçılıqqa häwäslek Nemtuşkinnı «Красноярский рабочий» gäzite möxärriätenä alıp kilgän. 20 yıldan artıq jurnalistika belän şöğellängän.

Anıñ berençe kitabı — «Taygada irtä — Tımani agidu» şiğirlär cıyıntığı 1960 yılda, Alitet äle student çağında çıqqan. Şunnan birle Nemtuşkin qäläme astınnan 20dän artıq kitap çıqqan, alar Krasnoyarsk, Leningrad, Mäskäw, Yakutskida basılıp çıqqqan. Nemtuşkinnıñ şiğirläre häm prozası elekkege SSRB häm sotsialistik illär xalıqlarınıñ distälägän tellärenä tärcemä itelgän. Alitet Nemtuşkinnıñ iñ ähämiätle häm populär äsärläre bulıp «Minem ata-babalarımnıñ uçaqları», «Cirneñ sulışı» şiğirlär cıyıntıqları, «Minem töşemdä kük bolannarı bar», «Bolannarda eztabarlar», «Tübän dönyağa yul», «Samelkil — Bolan qolağındağı bilgelär» proza kitapları tora.

1986 yılda A. Nemtuşkin Krasnoyarsk yazuçılar oyışmasınıñ cawaplı särqätibe itep saylanğan; 1990 yılda «Atqazanğan mädäniät xezmätkäre» isemenä layıq bulğan; 1992 yılda ädäbiät ölkäsendä Räsäy Federatsiäse Däwlät premiäse belän büläklängän; 1969 yıldan Yazuçılar berlege äğzası.

2002 yılda Pötr fännär häm sänğät akademiäse (Sankt-Peterburg) akademigı isemenä layıq bulğan.

2006 yılnıñ 4 noyäberendä Krasnoyarskida wafat bulğan. Badalık ziratında^[d] cirlängän.

Xäter

• 2006 yılnıñ 28 dekäberendä Evenk avtonomiäle okrugı gubernatorı Boris Zolotaröv Tura urta ğomumi belem birü mäktäp-internatına Alitet Nikolayeviç Nemtuşkin isemen birü turındağı qararnı imzalağan.
• 2015 yılnıñ 7 avgustında Tura bistäsendä Alitet Nemtuşkin istälegenä memorial’ taqta açılğan.
• 2017 yılnıñ 20 ğinwarında Krasnoyarskida Kopılov uramındağı 66nçı yortta Alitet Nemtuşkin istälegenä memorial’ bilge açılğan, anda ul 1983 yıldan 1994 yılğa qädär yäşägän häm eşlägän.

Sıltamalar

• Немтушкин, Алитет Николаевич /Иркипедия(рус.)

• Эвенкия (официальный сайт), культура, биография(үле сылтама)
• Рассказы Алитета Немтушкина 2007 елның 6 декабрь көнендә архивланган.
• Стихи Алитета Немтушкина