Акмәчет

Акмәчет
Байрак	Герб
[[Файл:\|125px\|байрак]]	[[Файл:\|80px\|Герб]]
Ил	Русия/Украина
төбәк	Кырым
Төбәк	Кырым Җөмһүрияте/; Кырым Автономияле Җөмһүрияте
Район	[[{{{КҖ районы}}}]]/; Акмәчет
Координаталар	45°30′11″ т. к. 32°42′18″ кч. о.HGЯO
Мәйдан	119 км²
Халык саны	10 991 кеше
Милли состав	руслар, украиннар, кырым татарлары
Телефон коды	+380-6558
Почта индексы	96400
Автомобиль коды	Кырым Җөмһүрияте: RUS 82; Кырым АҖ: AK, КК / 01
ГАТОБК коды	[https://classinform.ru/okato/search.php?str=35656401051 35656401051 656 401 051 35 656 401 051]
ГМБТК коды	[https://classinform.ru/oktmo/search.php?str=35656401101 35656401101 656 401 101 35 656 401 101]
УАТТОК коды	0125655100 0125655100барлык кодлар
	Акмәчет

Акмәсҗит белән бутамагыз.

Акмәчет^[9] (укр. Чорноморське, кырымтат. Aqmeçit, Акъмечит) — Кырым ярымутравының көнбатышында урнашкан курорт-бистә. Кырым Республикасына керә. Акмәчет районы үзәге булып тора.

Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Каланың беренче кешеләре булып юнанлылар санала. Алар монда б.э.к 4нче гасырда килеп урнашып Калос Лименга нигез салалар.
Б.э.к. 3нче гасырда кала скифлар кулында була. Тик соңрак бу җирләр ташлап кителә.
Кырым ханлыгы чорында бу җирдә Акмесджит Лиман каласына нигез салына. Элек монда шулай ук Шәехләр торак пункты да була,ләкин соңрак бу ике торак пункт берләшеп бер шәһәр барлыкка китерәләр.
Россия империясе чорында бу кала граф Войновичка бирелә.
1824 елда кала Новороссийск губернаторы граф Воронцовка күчә.
1944 елда каланың исеме Черноморскоега алмаштырыла.
Бөек Ватан сугышы чорында биредә флот оеша. ССРБ таркалгач флот Украинага күчә.

Халык үзгәреше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1926 ел — 1369 кеше (1179 украин, 164 рус, 4 белорус, 3 әрмән, 2 грек, 1 кырым татары)
1939 ел — 2512 кеше
1989 ел — 11 978 кеше
2001 ел — 11 643 кеше
2006 ел — 11 000 кеше
2011 ел — 10 991 кеше

Туристик айларда биредә халык саны 60-75 мең кешегә җитә.

Һәйкәлләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Акмәчеттә Калос Лимен антик торак пункты урнашкан. Аны 1985 елдан өйрәнәләр.
шәһәр уртасын БВС каһарманнарына куелган һәйкәл бизи.
1970 елларда Ленин мәйданында В.Ленинга һәйкәл куела.
2006 елда һәлак булга акмәчетле әфганчыларга һәйкәл куела.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

↑ Бу торак пункт Русия һәм Украина арасында территориаль бәхәс астында торган Кырым ярымутравында урнашкан. Ярымутрауны фактик рәвештә контрольдә тотучы Русия Федерациясенең административ-территораль бүленеше буенча, Кырым территориясендә Кырым Җөмһүрияте һәм Акъяр федерация әһәмиятендәге шәһәре урнаша; Украина административ-территораль бүленеше буенча, Кырым территориясендә Кырым Автономияле Җөмһүрияте һәм Акъяр махсус статуслы шәһәре урнаша.
↑ Русия Федерациясенең административ-территораль бүленеше буенча
↑ Украинаның административ-территораль бүленеше буенча
↑ Кырым Җөмһүриятенең административ-территораль бүленеше кысаларында
↑ Кырым Автономияле Җөмһүриятенең административ-территораль бүленеше кысаларында
↑ (укр.) Учетная карточка посёлка на сайте Верховной рады Украины
↑ ^7,0 ^7,1 таблица соответствия кодов ОКАТО кодам ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:Q15728928
↑ ^8,0 ^8,1 ОКТМО. 179/2016. Крымский ФО
https://wikidata.org/wiki/Track:Q26914343
↑ Еш кына татар матбугатында Акмәчет дип бүгенге Симферополь шәһәре атала, Татар Википедиясендә буталыш булмас өчен Симферополь — Акмәсҗит (кырымтат. Aqmescit, Акъмесджит) дип йөртелә.

[tpqirim-1] Бу торак пункт Русия һәм Украина арасында территориаль бәхәс астында торган Кырым ярымутравында урнашкан. Ярымутрауны фактик рәвештә контрольдә тотучы Русия Федерациясенең административ-территораль бүленеше буенча, Кырым территориясендә Кырым Җөмһүрияте һәм Акъяр федерация әһәмиятендәге шәһәре урнаша; Украина административ-территораль бүленеше буенча, Кырым территориясендә Кырым Автономияле Җөмһүрияте һәм Акъяр махсус статуслы шәһәре урнаша.

[2] Русия Федерациясенең административ-территораль бүленеше буенча

[3] Украинаның административ-территораль бүленеше буенча

[4] Кырым Җөмһүриятенең административ-территораль бүленеше кысаларында

[5] Кырым Автономияле Җөмһүриятенең административ-территораль бүленеше кысаларында

[6] (укр.) Учетная карточка посёлка на сайте Верховной рады Украины

[_002492eb706b82f6-7] 7,0 ^7,1 таблица соответствия кодов ОКАТО кодам ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:Q15728928

[_ff46a79bcea3a1bd-8] 8,0 ^8,1 ОКТМО. 179/2016. Крымский ФО
https://wikidata.org/wiki/Track:Q26914343

[9] Еш кына татар матбугатында Акмәчет дип бүгенге Симферополь шәһәре атала, Татар Википедиясендә буталыш булмас өчен Симферополь — Акмәсҗит (кырымтат. Aqmescit, Акъмесджит) дип йөртелә.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]