Danara Aşilova

Danara Aşilova rus. Данара Ашилова
Tuu datası	13 sentäber 1935
Tuu urını	SSRB, RSFSR, Qalmıq avtonomiäle ölkäse[d], Bääşñtä
Ülem datası	20 avgust 1982 (46 yäş)
İl	SSRB
Fänni sfera	fizik antropologiä[en]
Eş urını	Qalmıqstan tel, ädäbiät häm tarix fänni-tikşerenü institutı[d] Qalmıq respublika tuğan yaqnı öyränü muzeyında[d]
Alma-mater	Oş pedagogiä institutı[d] (1961)
Ğilmi däräcä	tarix fännäre kandidatı (1972)
Fänni citäkçe	İrina Zolotaröva[d]

Danara Aşilova, Danara Ovşinovna Aşilova (rus. Данара Овшиновна Ашилова; 1935 yılnıñ 13 sentäbere, SSRB, RSFSR, Qalmıq avtonomiäle ölkäse^[d], Bääşñtä — 1982 yılnıñ 20 avgustı) — SSRB antropologı. Tarix fännäre kandidatı, qalmıqlar buyınça xezmätlär avtorı.

Biografiäse

1935 yılnıñ 13 sentäberendä Qalmıqstannıñ könbatışındağı Bääşñtä (xäzerge Gorodovikovsk) bistäsendä tuğan. Ätise Ovşe Caloviç buxgalter, änise Agrafena Petrovna balalar baqçasında tärbiäçe bulıp eşlägän. Anıñ señlese Raisa (1937 yılda tuğan) häm enese Valeriy (1941 yılda tuğan, suğış aldınnan) bulğan.

1943 yılnıñ dekäberendä^[d] ğailäse häm başqa qalmıqlar belän bergä Sebergä sörelgän^[en]. Suğış häm deportatsiä waqıtın Omsk ölkäseneñ Kaganoviç rayonınıñ^[d] Krasnoyarka^[ce] awılında ütkärgän. Ul waqıtta awıl rayon üzäge bulğan häm urta mäktäbe bulğan (deportatsiälängännärneñ küp kenä balaları bötenläy uqımağannar, yä başlanğıç mäktäpne yäki cideyıllıq mäktäpne genä tämamlağannar; ägär urta mäktäp başqa awılda urnaşqan bulsa, xakimiättän maxsus röxsät taläp itelgän bulır ide).

1955 yılda señlese belän bergä mäktäpne tämamlağan. Ätise, partiä äğzası bularaq, başqa qalmıqlardan aldaraq azat itelgän, ğailä Oş şähärenä küçenä alğan. Şul waqıtta Danara bik nıq awırğan häm 1956 yılda ğına Oş pedagogika institutınıñ (xäzerge Oş däwlät universitetı^[en]) tabiğät beleme fakultetına uqırğa kergän, anı 1961 yılda tämamlağan.

1957 yılda xakimiät qalmıqlarğa tuğan ilenä qaytırğa röxsät itkän. 1961—1968 yıllarda Danara Aşilova Qalmıq respublika tuğan yaqnı öyränü muzeyında^[d] tabiğät bülege mödire bulıp eşlägän.

1968—1971 yıllarda SSRB Fännär akademiäseneñ Enografiä institutı^[en] aspiranturasında, etnik antropologiä bülegendä uqığan. 1972 yılda anda «Qalmıq xalqınıñ antropologik sostavı» temasına kandidatlıq dissertatsiäse yaqlağan, Qalmıqstannıñ berençe antropologı bulğan. 1969—1972 yıllarda Qalmıqstanğa antropologik ekspeditsiälärdä qatnaşqan, İ. Zolotaröva^[d] citäkçelegendä antropologik tikşerenü ütkärgän (2059 blank).

1971—1981 yıllarda Qalmıqstan tel, ädäbiät häm tarix fänni-tikşerenü institutınıñ^[uk] etnografiä häm mongol beleme sektorında ölkän fänni xezmätkäre bulıp eşlägän. Şulay uq Qalmıqstan däwlät universitetınıñ^[en] tarix fakultetında antropologiä uqıtqan.

Qalmıqlarnıñ etno-territorial’ törkemnäreneñ antropologiäsen häm qalmıq xalqınıñ etnik tarixın öyrängän. Zur somatologik^[tr] material tuplağan, 1976 yılda «Qalmıqlarnıñ etnik antropologiäse» monografiäsen bastırğan — qalmıqlar somatologiäse buyınça töp çığanaq. Dermatoglifik^[en] materiallar kolleksiäsen tözegän (barlıq rayonnar buyınça 1800gä yaqın blank). Şulay uq AV0 sistemasınıñ qan törkemnäre^[en] buyınça hematologik tikşerenülär, odontologik^[kk] surätlär cıyu başlağan. Anıñ eş näticäläre öleşçä genä basılıp çıqqan.

1982 yılnıñ 20 avgustında 46 yäşendä wafat bulğan.

Ädäbiät

• Н. В. Балинова, Н. Х. Спицына Яркая судьба первого антрополога Калмыкии. К 85-летию со дня рождения Данары Овшиновны Ашиловой(рус.) // Вестник антропологии. — Т. 50. — № 2. — С. 297—302. — ISSN 2311-0546. — DOI:10.33876/2311-0546/2020-50-2/297-302 Архивировано из первоисточника 15 гыйнвар 2022.
• Ашилова Данара Овшиновна (13.09.1935 - 20.08.1982) // Ученые Калмыцкого института гуманитарных исследований РАН(рус.) / П. Э. Алексеева и др. — Элиста, 2001. — С. 44—46. — 440 с. — ISBN 5-71020-391-4.