Физика өлкәсендә Нобель премиясе

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Физика өлкәсендә Нобель премиясе latin yazuında])
(Fizika ölkäsendä Nobel premiäse битеннән юнәлтелде)
Физика өлкәсендә Нобель премиясе
Нигезләнү датасы 1901
Сурәт
... хөрмәтенә аталган Альфред Нобель
Дәүләт  Швеция
Урын Стокһолм
Бүләкләүче Швеция патшасы фәннәр академиясе[d]
Тәнкыйтьчеләр бәясе 1[1] һәм 0.8[2]
Җиңүче Вильгельм Конрад Рентген, Һендрик Антон Лоренс, Питер Зееман, Мария Склодовская-Кюри, Con William Strett Reley, Җозеф Җон Томсон, Габриел Липпман, Карл Фердинанд Браун, Гульельмо Маркони, Вилһелм Вин, Нилс Густаф Дален, Heyke Kamerling Onnes, Макс фон Лаве, Вильям Лоренс Брәгг, Макс Планк, Йоһаннес Штарк[3], Алберт Эйнштейн[4], Җон Бардин, Мария Гөпперт-Маер, Деннис Габор, Albert Abraham Maykelson, Вильям Һенри Брәгг, Пьер Күри, Чарлз Гловер Баркла, Йоһаннес Дидерик ван дер Ваальс, Антуан Аңри Беккерел, Исаму Акасаки, Кип Торн, Райнер Вайсс, Бәри Бериш һәм Райнхард Генцель[d][5]
Пиктограмма
Саны 9 000 000[6]
Рәсми веб-сайт nobelprize.org
Бүләк ияләре өчен төркем Төркем:Физика өлкәсендә Нобель премиясе лауреатлары
WordLift сылтамасы data.thenextweb.com/tnw/entity/nobel_prize_in_physics[7]
 Физика өлкәсендә Нобель премиясе Викиҗыентыкта
Вильгельм Рентген, физика өлкәсендә беренче Нобель премиясе иясе

Физика өлкәсендә Нобель премиясе (ингл. Nobel Prize in Physics) — физика фәне өлкәсендә тапшырыла торган абруйлы премия. Бүләк ел саен, 10 декабрь көнне (Альфред Нобель вафат булган көнне) Стокһольм шәһәрендә тапшырыла. Премия лауреатын Нобель комитеты билгели.

Таләпләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Нобель фонды уставы буенча, яңа кандидатларны түбәндәгеләр тәкъдим итә ала:

  • Король Швед фәннәр академиясе әгъзалары.
  • Физика һәм химия өлкәләрендә Нобель комитетлары әгъзалары.
  • Физика һәм химия өлкәләрендә Нобель премиясе лауреатлары.
  • Нобель фонды уставы билгеләгән галимнәр.

Лауреатлар исемлеге[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ел Исем туу датасы үлем датасы
1921 Алберт Эйнштейн 1879-03-14 1955-04-18
1956
1972
Җон Бардин 1908-05-23 1991-01-30
1922 Нилс Бор 1885-10-07 1962-11-18
1903 Мария Склодовская-Кюри 1867-11-07 1934-07-04
1938 Энрико Ферми 1901-09-29 1954-11-28
1918 Макс Планк 1858-04-23 1947-10-04
1947-12-04
1933 Эрвин Шрөдингер 1887-08-12 1961-01-04
2009 Чарлз Као 1933-11-04 2018-09-23
1979 Мөхәммәт Габдессәлам 1926-01-29 1996-11-21
1901 Вильгельм Конрад Рентген 1845-03-27 1923-02-10
1909 Гульельмо Маркони 1874-04-25 1937-07-20
1903 Пьер Күри 1859-05-15 1906-04-19
1965 Ричард Файнмен 1918-05-11 1988-02-15
2004 Девид Гросс 1941-02-19
1932 Вернер Һайзенберг 1901-12-05 1976-02-01
1903 Антуан Аңри Беккерел 1852-12-15 1908-08-25
1902 Һендрик Антон Лоренс 1853-07-18 1928-02-04
1961 Рудольф Мөссбавер 1929-01-31 2011-09-14
1983 Вильям Әлфред Фаулер 1911-08-09 1995-03-14
1906 Җозеф Җон Томсон 1856-12-18 1940-08-30
1933 Поль Дирак 1902-08-08 1984-10-20
1970 Һаннес Альвен 1908-05-30 1995-04-02
1905 Филипп Ленард 1862-06-07 1947-05-20
1925 Җеймс Франк 1882-08-26 1964-05-21
1914 Макс фон Лаве 1879-10-09 1960-04-24
1960-04-23
1911 Вилһелм Вин 1864-01-13 1928-08-30
1925 Густав Һерц 1887-07-22 1975-10-30
1943 Отто Штерн 1888-02-17 1969-08-17
1909 Карл Фердинанд Браун 1850-06-06 1918-04-20
1919 Йоһаннес Штарк 1874-04-15 1957-06-21
1963 Мария Гөпперт-Маер 1906-06-28 1972-02-20
2007 Петер Грүнберг 1939-05-18 2018-04-07
1989 Вольфгаң Пауль 1913-08-10 1993-12-07
1954 Макс Борн 1882-12-11 1970-01-05
1930 Чандрасекара Венката Раман 1888-11-07 1970-11-21
2012 Дэвид Уайнлэнд 1944-02-24
1913 Heyke Kamerling Onnes 1853-09-21 1926-02-21
1951 Җон Кокрофт 1897-05-27 1967-09-18
2005 Рой Глаубер 1925-09-01 2018-12-26
2020 Reinhard Genzel 1952-03-24
1945 Вольфганг Паули 1900-04-25 1958-12-15
1989 Һанс Георг Демелт 1922-09-09 2017-03-07
2005 Теодор Һенш 1941-10-30
1998 Һорст Штөрмер 1949-04-06
2000 Һерберт Крөмер 1928-08-25 2024-03-08
1986 Эрнст Руска 1906-12-25 1988-05-27
1966 Alfred Kastler 1902-05-03 1984-01-07
1985 Клаус фон Клитциң 1943-06-28
2009 Виллард Бойл 1924-08-19 2011-05-07
2009 Җорҗ Элвуд Смит 1930-05-10
2001 Вольфгаң Кеттерле 1957-10-21
1954 Вальтер Боте 1891-01-08 1957-02-08
1987 Йоһаннес Георг Беднорц 1950-05-16
1986 Герд Бинниг 1947-07-20
1963 Һанс Енсен 1907-06-25 1973-02-11
1958 Павел Черенков 1904-07-28 1990-01-06
1936 Виктор Франц Һесс 1883-06-24 1964-12-17
2022 Anton Zeilinger 1945-05-20
1902 Питер Зееман 1865-05-25 1943-10-09
1935 Җеймс Чәдвик 1891-10-20 1974-07-24
1960 Дональд Артур Глейзер 1926-09-21 2013-02-28
1972 Леон Купер 1930-02-28
1904 Con William Strett Reley 1842-11-12 1919-06-30
1929 Луи де Бройль 1892-08-15 1987-03-19
1964 Александр Прохоров 1916-07-11 2002-01-08
1964 Николай Басов 1922-12-14 2001-07-01
2023 Ferenc Krausz 1962-05-17
1975 Оге Нилс Бор 1922-06-19 2009-09-08
2010 Андрей Гейм 1958-10-21
2006 Җон Мәзер 1946-08-07
2003 Виталий Гинзбург 1916-10-04 2009-11-08
1984 Симон ван дер Мер 1925-11-24 2011-03-04
2011 Адам Рисс 1969-12-16
2010 Константин Новоселов 1974-08-23
2011 Сол Перлмуттер 1959-09-22
2004 Һью Девид Политцер 1949-08-31
1995 Мартин Льюис Пөрл 1927-06-24 2014-09-30
1989 Норман Фостер Рәмзи 1915-08-27 2011-11-04
1979 Шелдон Ли Гләшоу 1932-12-05
1975 Бен Рой Моттелсон 1926-07-09 2022-05-13
2004 Фрәңк Вилчек 1951-05-15
2021 Klaus Hasselmann 1931-10-25
2012 Серж Һарош 1944-09-11
1987 Карл Александер Мүллер 1927-04-20 2023-01-09
1952 Феликс Блох 1905-10-23 1983-09-10
1920 Шарль-Эдуар Гийом 1861-02-15 1938-06-13
1986 Һайнрих Рорер 1933-06-06 2013-05-16
2019 Michel Mayor 1942-01-12
2019 Didier Queloz 1966-02-23
1907 Albert Abraham Maykelson 1852-12-19 1931-05-09
1927 Artur Kompton 1892-09-10 1962-03-15
1961 Роберт Һофтштадтер 1915-02-05 1990-11-17
1923 Роберт Әндрүс Милликен 1868-03-22 1953-12-19
1910 Йоһаннес Дидерик ван дер Ваальс 1837-11-23 1923-03-08
1915 Вильям Лоренс Брәгг 1890-03-31 1971-07-01
1937 Клинтон Девиссон 1881-10-22 1958-02-01
1908 Габриел Липпман 1845-08-16 1921-07-13
1962 Лев Ландау 1908-01-22
1908-01-09
1968-04-01
1915 Вильям Һенри Брәгг 1862-07-02 1942-03-12
1937 Җорҗ Паҗет Томсон 1892-05-03 1975-09-10
1926 Жаң-Баптист Перең 1870-09-30 1942-04-17
1983 Субраманьян Чандрасекар 1910-10-19 1995-08-21
2013 Франсуа Аңлер 1932-11-06
1992 Жорж Шарпак 1924-08-01 2010-09-29
1947 Эдвард Виктор Әплтон 1892-09-06 1965-04-21
1972 Җон Роберт Шриффер 1931-05-31 2019-07-27
1988 Җәк Стейнбергер 1921-05-25 2020-12-12
2007 Альбер Ферт 1938-03-07
1958 Игорь Тамм 1895-07-08 1971-04-12
2002 Масатоши Кошиба 1926-09-19 2020-11-12
1949 Хидеки Юкава 1907-01-23 1981-09-08
1970 Луи Неел 1904-11-22 2000-11-17
1971 Деннис Габор 1900-06-05 1979-02-08
1963 Юҗин Вигнер 1902-11-17 1995-01-01
1967 Hans Bethe 1906-07-02 2005-03-06
1993 Рассел Алан Һалс 1950-11-28
1912 Нилс Густаф Дален 1869-11-30 1937-12-09
1917 Чарлз Гловер Баркла 1877-06-07 1944-10-23
1927 Чарлз Томсон Риз Вилсон 1869-02-14 1959-11-15
1956 Вильям Шокли 1910-02-13 1989-08-12
1944 Исидор Айзек Раби 1898-07-29 1988-01-11
1928 Овен Вилланс Ричардсон 1879-04-26 1959-02-15
1936 Карл Девид Андерсон 1905-09-03 1991-01-11
1939 Эрнест Лоуренс 1901-08-08 1958-08-27
1924 Манне Сигбан 1886-12-03 1978-09-24
1978 Роберт Вудро Вилсон 1936-01-10
1946 Перси Вильямс Бриҗман 1882-04-21 1961-08-20
1997 Стивен Чу 1948-02-28
1969 Мюррей Гел-Мән 1929-09-15 2019-05-24
1978 Петр Капица 1894-06-26 1984-04-08
1978 Арно Аллан Пензиас 1933-04-26 2024-01-22
1959 Эмилио Сегре 1905-02-01 1989-04-22
2002 Реймонд Девис 1914-10-14 2006-05-31
1950 Сесил Фрәңк Павелл 1903-12-05 1969-08-09
1968 Luis Walter Alvarez 1911-06-13 1988-09-01
1979 Стивен Вайнберг 1933-05-03 2021-07-23
2006 Җорҗ Смут 1945-02-20
1973 Лео Эсаки 1925-03-12
1973 Браян Девид Җозефсон 1940-01-04
1957 Яң Ченниң 1922-10-01
2000 Җәк Килби 1923-11-08 2005-06-20
1952 Эдвард Миллс Парселл 1912-08-30 1997-03-07
2000 Алфёров Жорес Иванович 1930-03-15 2019-03-01
1951 Эрнест Волтон 1903-10-06 1995-06-25
1959 Овен Чемберлен 1920-07-10 2006-02-28
1957 Ли Җыңдао 1926-11-24
1948 Патрик Бләкет 1897-11-18 1974-07-13
1965 Шинъичиро Томонага 1906-03-31 1979-07-08
1964 Чарлз Һард Таунс 1915-07-28 2015-01-27
1955 Поликарп Куш 1911-01-26 1993-03-20
1956 Волтер Һаузер Брәттейн 1902-02-10 1987-10-13
1999 Герард т Һоофт 1946-07-05
1965 Җулиан Швиңер 1918-02-12 1994-07-16
2002 Риккардо Җаккони 1931-10-06 2018-12-09
1955 Виллис Ләм 1913-07-12 2008-05-15
1984 Карло Руббиа 1934-03-31
1991 Пьер-Жил де Жен 1932-10-24 2007-05-18
1990 Җером Айзек Фридман 1930-03-28
2008 Йоичиро Намбу 1921-01-18 2015-07-05
2003 Алексей Абрикосов (1928) 1928-06-25 2017-03-29
1953 Фриц Зернике 1888-07-16
1888
1966-03-10
1966
1977 Невилл Фрәнсис Мотт 1905-09-30 1996-08-08
1988 Мелвин Шварц 1932-11-02 2006-08-28
1981 Николас Бломберген 1920-03-11 2017-09-05
1974 Әнтони Һьюиш 1924-05-11 2021-09-13
1998 Роберт Беттс Лафлин 1950-11-01
1990 Һенри Вей Кендалл 1926-12-09 1999-02-15
1981 Артур Леонард Шавлов 1921-05-05 1999-04-28
1997 Клод Коен-Таннуҗи 1933-04-01
1975 Җеймс Рейнвотер 1917-12-09 1986-05-31
1997 Вильям Дениел Филлипс 1948-11-05
1974 Мартин Райл 1918-09-27 1984-10-14
1977 Филип Воррен Әндерсон 1923-12-13
1923
2020-03-29
1995 Фредерик Райнес 1918-03-16 1998-08-26
1976 Бөртон Рихтер 1931-03-22 2018-07-18
2013 Питер Һиггс 1929-05-29
1993 Җозеф Һутон Тейлор 1941-03-29
1973 Ивар Евер 1929-04-05
1994 Бертрам Брокһауз 1918-07-15 2003-10-13
1988 Леон Макс Ледерман 1922-07-15 2018-10-03
1958 Илья Франк 1908-10-10 1990-06-22
1996 Роберт Колмен Ричардсон 1937-06-26 2013-02-19
1981 Кай Сигбан 1918-04-20 2007-07-20
1976 Сәмүел Тиң 1936-01-27
2003 Әнтони Җеймс Леггетт 1938-03-26
1980 Җеймс Вотсон Кронин 1931-09-29 2016-08-25
1982 Кеннет Вилсон 1936-06-08 2013-06-15
1977 Җон Һасбрук ван Флек 1899-03-13 1980-10-27
2020 Roger Penrose 1931-08-08
2011 Браян Шмидт 1967-02-24
1990 Ричард Эдвард Тейлор 1929-11-02 2018-02-22
1994 Клиффорд Шалл 1915-09-23 2001-03-31
1996 Девид Моррис Ли 1931-01-20
1998 Дениел Тсуи 1939-02-28
1999 Мартинус Велтман 1931-06-27 2021-01-04
2008 Макото Кобаяши 1944-04-07
2008 Тошихиде Маскава 1940-02-07 2021-07-23
2001 Эрик Аллин Корнелл 1961-12-19
2001 Карл Виман 1951-03-26
2005 Җон Һолл 1934-08-21
1996 Дуглас Ошерофф 1945-08-01
1980 Вал Логсден Фитч 1923-03-10 2015-02-05
2015-02-04
2017 Кип Торн 1940-06-01
2022 Alain Aspect 1947-06-15
2020 Andrea M. Ghez 1965-06-16
2018 Жерар Муру 1944-06-22
2023 Anne L'Huillier 1958-08-16
2018 Артур Әшкин 1922-09-02 2020-09-21
2015 Артур Макдональд 1943-08-29
2016 Дейвид Таулесс 1934-09-21 2019-04-06
2019 Jim Peebles 1935-04-25
2014 Шуҗи Накамура 1954-05-22
2016 Данкан Һолдейн 1951-09-14
1951-11-14
2021 Giorgio Parisi 1948-08-04
2022 John Clauser 1942-12-01
2014 Исаму Акасаки 1929-01-30 2021-04-01
2016 Җон Майкл Костерлиц 1943-06-22
2017 Райнер Вайсс 1932-09-29
2021 Syukuro Manabe 1931-09-21
2014 Хироши Амано 1960-09-11
2015 Такааки Каҗита 1959-03-09
2017 Бәри Бериш 1936-01-27
2018 Донна Стрикленд 1959-05-27
2023 Pierre Agostini 1941-07-23


Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шулай ук кара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]