Галактикалар тупланышы

IDCS J1426 галактик тупланышы Җирдән 10 миллиард яктылык елында урнашкан, 500 триллион Кояш массалы тупланыш

Вероника Чәче тупланышы

Кыз тупланышы

Галактикалар тупланышы - гравитацион рәвештә бәйләнгән галактикалар системасы, Галәмдә иң эре стуктуралар берсе.

Диаметры буенча уртача зурлыгы дистәләр миллион яктылык елы тәшкил итә.

Галактикалар тупланышлары ике төргә бүленә:

• Регуляр - төзек сферик формасында тупланышлар, анда эллиптик һәм линзасыман галактикалар өстенлек итә, төгәл үзәк өлеше бар. Әлеге тупланышлар үзәгендә гигант эллиптик галактикалар урнашкан. Мәсәлән: Вероника Чәче тупланышы.
• Иррегуляр - билгеләнгән формасы булмаган тупланышлар, галактикалар саны буенча регуляр тупланышка калыша. Бу төр тупланышларда спираль галактикалар өстен була. Мәсәлән: Кыз тупланышы.

Тупланышлар массалары 10¹³ - 10¹⁵ Кояш массалы булырга мөмкин.

2016 елда иң иске (CL J10010220) тупланышы табылган, ул Җирдән 11,1 миллиард яктылык елында урнашкан.

Әдәбият

• Сайт о современной космологии
• Образование структур во Вселенной
• crydee.sai.msu.ru
• С. Грегори, Л. Томпсон Мир галактик: Сверхскопления и пустоты в крупномасштабной структуре Вселенной