Odessada bäreleşlär (2014)
Odessada bäreleşlär- 2014 yılda Ukrainada säyäsi krizisnıñ öleşe, federatsiäläşterü tarafdarları häm Yevromäydan yaqlı aktivistlar arasında Odessa şähärendä bulğan bäreleşlär.
2014 yılnıñ 2 mayında Yevromäydan köçläreneñ höcüme näticäsendä 40-115 federatsiäläşterü tarafdarı üterelä[1].
Qarşılıq tarixı[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Yevromäydan näticäsendä Kievta konstitutsion bulmağan xäldä xakimiät üzgäreşennän soñ ilneñ könyaq-könçığış töbäklärendä protest çaraları (Urıs yazı) kilep çığalar.
Odessa faciğäse[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
 |
Нейтральлекне тикшерергә кирәк. / Neytrallekne tikşerergä kiräk. Фикер алышу битендә моның турында мәгълүмат булырга тиеш. / Fiker alışu bitendä monıñ turında mäğlümat bulırğa tieş.
|
2014 yılnıñ 2 mayında qarşılıq yuğarı noqtağa citep Odessa uramnarında mass-külämle bäreleşlärgä äwerelä. Bäreleşlär näticäsendä 40 artıq (qayber çığanaq buyınça 116 [1]) keşe häläq bula, küpçelege Profsoyuzlar Yortı yanğınında wafat bula.
Bäreleş säbäpläre[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2 mayda Yevromäydan köçläre belän "Çernomorets" (Qara diñgezçe) häm "Metallist" (soñraq Metallist wäkilläre qatnaşudan baş tarttı[2]) digän futbol klubı canatarları "Ukraina berdämlege öçen" digän marşnı oyıştırırğa cıyınğan. Marş tärtibe tayaqlar, qalqannar, bitalar belän qorallanğan "Yevromäydan üz saqlanuı" wäkilläre tarafınnan tä'min itelgän[3]. Rosbalt beldergänçä "Ukrainağa dan" digän şiğärdän tış "Doşmannarğa ülem" häm "Moskal'lärgä pıçaqlar qadarğa" digän şiğärlär dä bulğan.
Grek uramında Yevromäydan marşı häm Federatsiäläşterü yaqlı yöreşe bäreleşkän. Federatsiäläşterü yaqlı yöreşendä qalqannar, tayaqlar da belän qorallanğan Odessa drujinası qatnaşqan[4].
Yevromäydan köçläre beldergänçä militsiä federalist tarafdarlarına qarata loyal' räweştä qarağandır[5], başqa çığanaqlarğa qarağanda bäreleşlär ciñdä qızıl skotç belän bilgesez keşelär tarafınnan qotırtılğan[6]. Grek uramında çolğap alınğan federatsiä tarafdarları travmatik qoraldan atqandır[7].
Mäydan çıqqançı[8] häm Grek uramında qatı bäreleşlär 16:30 säğätendä başlanğan. Qayber çığanaqlar buyınça bäreleştä atu qoralı da qullanılğan.
19 säğättä Yevromäydan köçläre Kulikovo qırı digän mäydanğa çığa häm federatsiäläşterü tarafdarı çatır lagerenä höcüm itep yandırğan. İke yaqtan Molotov kokteyle, uram taşları qullanılğan[9] .
Qayber çığanaq buyınça Yevromäydan köçläre yağında "Vostok", "Ştorm" maxsus batalion xärbiläre (watandaşlar kiemendä) qatnaşqanğa kürä Odessa militsiäse passiv bulğan[10].
Odessit.ua matbuğat agentlığına qarağanda ber kön elek Odessağa 15 avtobus belän millätçelär köçläre kilgän[11].
Kulikovo qırınnan etep çığarılğan federalizatsiä tarafdarı Profsoyuzlar Yortına çigengän.
Ütereş[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
"Uñ bülek", futbol canatarları, Yevromäydan köçläre Kulikovo qırı digän mäydanda urnaşqan Rusiä yaqlı aktivistlarğa höcüm itkän, näticädä federatsiäläşterü tarafdarları Profsoyuzlar Yortına çigenep qaçarğa mäcbür bula. Yevromäydan köçläre Molotov kokteyllären ırğıtıp Profsoyuzlar Yortın yandıra[12]. Yevromäydan köçläre yanğınnı sünderergä qomaçawlağannar häm federatsiäläşterü tarafdarlarına çığarğa birmägän[13][14]. AQŞ jurnalistı beldergänçä "Yevromäydan köçläre "ülegez" dip qıçqırıp linç xökemen yasadı"[15].
Höcüm häm yanğın näticäsendä häläk bulğannarnıñ sanı 40-116 dip belderelä.
Qorbannar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2014 yılnıñ 3 mayına 46 ülem dälillängän, yanğında 38 häläq bulğan, 45 xäbärsez yuğalğan (5 mayğa). 36 tanılğannıñ 6 xatın-qızı, 22 gaz belän ağulanğan, 8 yığılıp häläq bulğan, qorbannarnıñ iñ qartına - 70 yäş, iñ yäş qızına - 22 yäş bulğan.
İskärmälär[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.business-gazeta.ru/article/103506/
- ↑ ФК "Металлист" опроверг участие своих фанатов в беспорядках в Одессе
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2014-05-05, retrieved 2014-05-06
- ↑ Отряды ультраправых устроили бой в центре Одессы
- ↑ Руководить одесской милицией оставили полковника, подозреваемого в пособничестве вооруженным сепаратистам<
- ↑ Одесская Хатынь: как это было на самом деле
- ↑ В Одессе — столкновения между сторонниками единства Украины и пророссийскими активистами (онлайн-трансляция, обновляется)
- ↑ http://www.bbc.com/news/world-europe-27265514 Ukraine unrest: Kiev resumes military operation in east
- ↑ В Одессе горит Дом профсоюзов — Вести, 2 мая 2014
- ↑ Источник: милиция Одессы получила приказ отойти во время столкновений. РИА Новости (2014-05-03). 2014-05-03 тикшерелгән.
- ↑ Группа «Стоп Гурвиц»: За сутки до бойни в Одессе в город прибыло 15 автобусов с западноукраинскими боевиками, Сайт Одессит.ua (2014-05-03). 4 май 2014 тикшерелде. 2014 елның 5 май көнендә архивланган. архив күчермәсе, archived from the original on 2014-05-05, retrieved 2014-05-06
- ↑ В Одессе сторонники Майдана сожгли Дом профсоюзов
- ↑ Активист из Одессы: нападавшие мешали тушить пожар в Доме профсоюзов
- ↑ Активисты «Правого сектора» сожгли более 30 человек в Одессе
- ↑ How did Odessa's fire happen? «a lynching, pure and simple, with some people shouting "die" as people fell»
Sıltamalar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Что в действительности произошло в Одессе…. InfoResist. 2014-05-04 тикшерелгән.
- Под прикрытием милиции: боевик-сепаратист расстреливает одесситов (видео). ЛІГАБізнесІнформ. 2014-05-04 тикшерелгән.
- Столкновения в Одессе: хроника событий. Корреспондент.net. 2014-05-04 тикшерелгән.
- Руководить одесской милицией оставили полковника, подозреваемого в пособничестве вооруженным сепаратистам. АНТИКОР. әлеге чыганактан 2014-05-04 архивланды. 2014-05-04 тикшерелгән.
- Столкновения в Одессе (трансляция). RT. 2014-05-03 тикшерелгән.
- Чистилище: рассказ пророссийского одессита, горевшего в Доме Профсоюзов. Спутник и погром (2014-05-03). 2014-05-03 тикшерелгән.