Парсек

Парсек

Парсек (параллакс һәм секунда сүзләреннән ясалган кыскартма) — астрономиядә кулланыла торган аралык үлчәү берәмлеге.

Парсек — объектның еллык тригонометрик параллаксының бер почмакча секундына туры килүче ераклыкка тигез.

Ягъни парсек — күрү нурына перпендикуляр булган бер астрономик берәмлекле кисемтә бер почмакча секунда 1″ почмагында күренә торган аралык, димәк:

1 пк = ${\frac {360\cdot 60\cdot 60}{2\pi }}$ а.б. ≈ 206 264,8 а.б. = 3,0856776×10¹⁶ м = 30,8568 трлн км (петаметр) = 3,2616 яктылык елы.

Шулай ук килопарсек (кпк, kpc), мегапарсек (Мпк, Mpc), гигапарсек (Гпк, Gpc) берәмлекләре кулланыла.

Россия Федерациясендә парсек астрономиядә системадан тышкы берәмлек буларак кулланырга мөмкин.

Кайбер аралыклар

• астрономик берәмлек = 4,848×10⁻⁶ парсек
• Оорт болытының диаметры = 0,62 пк
• Кояштан иң якын йолдыз Проксима Кентаврга кадәр аралык 1,3 парсек тәшкил итә
• Яктылык 10 пк аралыгын 32 ел 7 ай 6 көн дәвамында уза
• Кояштан Галактикабызның үзәгенә кадәр аралык 8 килопарсек
• Галактикабызның диаметры якынча 30 килопарсек тәшкил итә
• Андромеда томанлыгына кадәр = 0,77 Мпк
• 300 Мпк масштабында Галәм бериш була
• Күзәтелә торган Галәмнең офыгына кадәр якынча 4 Гигапарсек (Җиргә кадәр яктылык узган юл), бүгенге аралык (Галәмнең киңәюе белән) якынча 14 Гигапарсек

Әдәбият

• The ABC’s of Distances — обзор об измерении расстояний до астрономических объектов.
• Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. Утверждено Постановлением Правительства РФ № 879 от 31 октября 2009 г.
• «Светимость» // Физическая энциклопедия. Гл. ред. Прохоров А. М. — М.: «Большая Российская энциклопедия», 1994. — Т. 4. — С. 461. — 704 с. — ISBN 5-85270-087-8.
• Светимость в астрономии // Физика космоса: Маленькая энциклопедия / Под ред. Р. А. Сюняева. — 2-е изд. — М.: Советская Энциклопедия, 1986. — С. 607. — 783 с. — ISBN 524(03). (Проверено 27 июня 2014)
• Шкловский И. С. Звёзды: их рождение, жизнь и смерть, М.: Наука, 1984 2005 елның 10 декабрь көнендә архивланган.
• Физика космоса. Маленькая энциклопедия, М.: Советская Энциклопедия, 1986
• Постнов К. А. Эволюционная астрофизика