Sergey Eyzenşteyn

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Sergey Eyzenşteyn latin yazuında])
Sergey Eyzenşteyn

rusça Сергей Эйзенштейн
Sergey Eyzenşteyn
Sergey Eyzenşteyn
Tulı iseme Серге́й Миха́йлович Эйзенште́йн
Hönäre rejissör, rässam, stsenarist, sänğät teoretiğı, uqıtuçı
Tuu datası 10 ğinwar 1898(1898-01-10)
Tuu cire Riga
Watandaşlığı SSRB
Ülem datası 11 fevral 1948(1948-02-11) (50 yäş)
Ülem cire Mäskäw
Sergey Eyzenşteyn, 1935

Sergey Mixail ulı Eyzenşteyn (rusça Сергей Эйзенштейн, 1898-1948, Mäskäw) - teatr häm kino SSRB rejissörı, rässamı, stsenaristı, sänğät teoretiğı, uqıtuçı.

RSFSRnıñ atqazanğan sänğät eşleklese (1935).

İke Stalin premiäseneñ iäse (1941, 1946).

VGİK professorı, sänğät beleme doktorı (1939), kino teoriäsenä bağışlanğan kitaplar avtorı.

Anıñ iñ mäşhür filmnarı: "Aleksandr Nevskiy", "Potemkin bronälı köymäse", "Yawız İvan".

Tärcemäi xäle[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Eyzenşteyn Riga şähärendä 1898 yılda qalalıq miğmarnıñ ğailäsendä tuğan. Ber aydan çuqındırılğan.

İnqıylabqa qädär ğailä mul yäşägän. Berençe rus inqıylabınnan soñ 1907 yılda ğailä Parijka küçä.

1915 yılda Eyzenşteyn real' uquxanäne tämamlıy häm Petrogradta Watandaşlar injenerlar institutına kerä.

Böyek Oktäber İnqıylabınnan soñ Eyzenşteyn bik fäqirlänä.

1918 yılda Eyzenşteyn militsiä ştabına kerä, annarı praporşçik mäktäbenä kerä.

1918-1920 yıllarda Qızıl Ğäskärdä. Agitpoyezdta eşli.

1921 yılda Meyerxold citäklägän yuğarı rejissör ostaxanälärenä kerä.

1925 yılda Eyzenşteyn üzeneñ iñ mäşhür filmın "Potemkin bronälı köymäse" (Potemkin bronenosetsı) töşerä. Şuşı film SSRBda häm çil illärendä zur dan qazana. Soñraq bu film dönyanıñ iñ yaxşi filmı bulıp tanıla.

1938 yılda Eyzenşteyn "Aleksandr Nevskiy" stsenarien yaza häm töşerä.

1941-1945 yıllarda Eyzenşteyn bik qarşılıqlı "Yawız İvan" filmın töşerä. Töşerü Mäskäwdä başlana, läkin 1942 yılda evakuatsiä säbäple Alma-Atağa küçerelä.

1945 yılda "Yawız İvan" berençe öleşe çığarıla, baş rolendä Nikolay Çerkasov uynıy.

"Yawız İvan" filmı Stalin kontrole astında bulğan, şuña kürä anda İvan qırıslığı, wäxşilege, Opriçnina kürsätelmägän. Yalğan tarix taswirlanğan.

1948 yılda Eyzenşteyn yöräk öyänägennän Mäskäwdä ülä.

İcat[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Rejissör bularaq[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Filmnarnıñ original' isemnäre

  • 1923 — Дневник Глумова
  • 1924 — Стачка («Чертово гнездо», «История стачки»)
  • 1925 — Броненосец «Потёмкин» («1905 год»)
  • 1927 — Октябрь (название замысла: «Десять дней, которые потрясли мир»)
  • 1929 — Штурм Ля Сарраса/The Storming of La Sarraz (в соавторстве с Айвором Монтагу и Гансом Рихтером)
  • 1929 — Старое и новое («Генеральная линия»)
  • 1930 — Сентиментальный романс / Le Romance sentimentale
  • 1931 — документальный фильм о Мексике «Землетрясение в Оахаке»
  • 1931 — beterelmägän film «Да здравствует Мексика!» (в 1979 году доработан Г.Александровым)
  • 1933 — Эйзенштейн в Мексике/Eisenstein in Mexico (документальный)
  • 1933 — Буря над Мехико
  • 1934 — День смерти/Death Day (qısqa metrajlı)
  • 1935—37 — Бежин луг (beterelgän film, восстановлена в качестве фотофильма Н. И. Клейманом и С. И. Юткевичем)
  • 1938 — Александр Невский
  • 1940 — Время на Солнце/Time in The Sun (документальный; в соавторстве с Григорием Александровым)
  • 1941 — Мексиканская симфония/Mexican Symphony
  • 1941 — Свободная земля/Land of Freedom
  • 1941 — Идол надежды/Idol of Hope
  • 1941 — Обретение креста/Conquering of Cross
  • 1941 — Семена Свободы/Seeds of Freedom (в соавторстве с Гансом Бюргером)
  • 1944 — Иван Грозный (1-nçe öleş)
  • 1945 — Иван Грозный (2-nçe öleş, сказ второй — «Боярский заговор»), в прокате с 1958 года
  • 1946 — Иван Грозный (beterelmägän film, 3 nçe öleş)

Yazuçı bularaq[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • 1924 — Стачка («Чертово гнездо», «История стачки»)
  • 1927 — Октябрь («Десять дней, которые потрясли мир»)
  • 1929 — Старое и новое («Генеральная линия»)
  • 1935—1937 — Бежин луг
  • 1938 — Александр Невский
  • 1944 — Иван Грозный (1-я серия)
  • 1945 — Иван Грозный (2-я серия, сказ второй — «Боярский заговор»)
  • 1946 — Иван Грозный (неоконченный, 3-я серия)

Ädäbiät[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]