Эчтәлеккә күчү

Suzdal' yanındağı suğış

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Suzdal' yanındağı suğış latin yazuında])
Suzdal' yanındağı suğış
Qazan-Ruz suğışı (1445)

Oluğ Möxämmäd Biläw yanında, 1437 yıl (N.Petrov räseme)
Data 7 iyül, 1445 yıl
Urın Suzdal' yanı
Säbäp Mäskäw böyek kenäze VasiliyII höcüme
Näticä Tatar ciñüe
Suğıştan soñ üzgäreşlär Tatar ciñüe häm Vasiliy II äsirlekkä alu, zur salım salu, Qasıym xanlığı barlıqqa kilü
Köndäşlär
Qazan Xanlığı Böyek Mäskäw kenäzlege
Ğäskär başlığı
Mäxmüt häm Yaqub Vasiliy II

Калып:Казан-рус сугышлары

Suğış planı
Suğış yöreşe häm näticäse

Suzdal' yanındağı suğış - 7 iyül 1445 yılda, Oluğ Möxämmäd xan ulları - Mäxmüt häm Yaqub oğlannar belän Mäskäwneñ böyek kenäze Vasiliy II Tyomnıy ğäskärläre arasında bulğan suğış. Suğış näticäläre: Qazan xanlığı tarafınnan Mäskäw ğäskärläreneñ tulı tar mar itüe, Mäskäw böyek kenäze Vasiliy II Tyomnıy äsirlekkä alu (berdänber tapqır tarixta), zur salım salu, Qasıym xanlığı Mäskäw yanında barlıqqa kilü. Bu suğışta tatarlar xäyläkär taktikası qullanğan: başta çigenä başlağan, soñraq kinät rus ğäskärlären qamap alğan. Qazan xanı Oluğ Möxämmät ulları - Mäxmüt häm Yaqub oğlannar Suzdal' yanındağı suğışta Mäskäw kenäzeneñ ğäskärlären tar-mar itä, enese Mixail Andreyeviç, küp boyarlar belän üzen äsirlekkä alıp, zur salım sala. İvan Andreyeviç, Vasiliy Yaroslaviç kenäzläre qaçqannar. Vasiliy II Tyomnıy irege öçen ruslar 200000 sum Qazanğa tülägän. Salım cıyar öçen rus cirlärenä tatar türäläre cibärelä. Monı xalıq qına tügel, boyarlar häm kenäzlär dä önämi. Alar Vasiliy III ne täxettän bärep töşerep, küzlären suqıraytalar. Ämma Oluğ Möxämmät ğäskär cibärä häm Vasiliy III ne yañadan täxetkä mengezä. 1439-1445 yıllardağı wäzğiät şundıy bula. Läkin näq şul çorda tatarlar belän ruslar arasında säwdä häm däwlät elemtäläre köçäyep kitä, tovarlar almaşıp qına qalmıylar, ğöref-ğädätlär, däwlät belän idärä itü h.b. bağlanışlar da nığıy.

  • Bolğar däwläte
  • Зимин А.А. Витязь на распутье. Феодальная война в России XV в. М.,1991.