Эчтәлеккә күчү

Xalıqara Qızıl Xaç häm Yarımay xäräkäte

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Xalıqara Qızıl Xaç häm Yarımay xäräkäte latin yazuında])

Xalıqara Qızıl Xaç ham Qızıl Yarımay xäräkäte (Xalıqara Qızıl Yarımay, Xalıqara Qızıl Xaç bularaq bilgele) — 1863 yılda oyıştırılğan böten dönyada 100 million xezmätkär häm irekmänne (volontyornı) berläştergän xalıqara ictimaği eşmäkärlek.

«Ğazap çikkännärgä bernindi ayırmasız yärdäm itärgä, dönyada tınıçlıq öçen bulışlıq itärgä»[1] eşmäkärlekneñ töp maqsatı dip sanala.

Xalıqara Qızıl Xaçnıñ öleşläre:

  • Qızıl Xaçnıñ xalıqara komitetı (QXXK).
  • Qızıl Xaç häm Qızil Yarımay cämğiäteneñ xalıqara federatsiäse (QXQYXF).
  • Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımaya töbäk oyışmaları.

Xäräkätneñ citäkçe organnarı:

  • Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımay xalıqara konferensiäse, qağidä bularaq, 4 yılğa ber ütkärelä. Anda milli cämğiätlär Jeneva Konferensiäsendä qatnaşuçı däwlätlär wäkilläre belän oçraşu ütkärä.
  • Delegetlar şurası utırışı 2 yılğa ber tapqır ütkärelä.
  • Daimi komissiä Konferensiälär arasındağı waqıtta Xalıqara konferensiäneñ tulı xoquqlı organı bulıp tora.
Qızıl yarımay töşerelgän aşığıç yärdäm avtomobile. Baqı, Azärbaycan

Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımay XX Xalıqara konferensiäsendä Venada 1965 yılda iğlan itelgän.

Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımay xezmätkärläre ham irekmännäre (volontyorları) şuşı prinsiplar belän eşmäkärlek itä.

Humanlıq

Xalıqara Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımay xäräkäte yawda yaralanuçılarğa bernindi ayırmasız häm östenleksez, xalıqara yäki milli däräcäda buluına qaramıy, keşeneñ ğazap sigüen ciñeläytergä tırışu niäte belän barlıqqa kilgän. Xäräkät keşe ğömeren häm sawlığın saqlarğa, şäxeskä ixtiramlı bulırğa çaqıra. Ul xalıqlar arasında añlaşınuçanlıq, duzlıq, xezmättäşlekkä bulışlıq itä.

Ğädellek

Eşmäkärlek milli, rasa, dini, sıynıf häm säyäsi qaraş buyınça bernindi dä diskriminatsiä ütkärmi. Ul tik keşelärneñ, berençe çiratta moxtaclılarnıñ, ğazaplanuın ciñeläytergä tırışa.

Bitaraflıq

Ğomumi ışanıçnı saqlaw öçen oyışma xärbi konfliktta säyäsi, rasa, dini häm ideologik sıyfattağı bäxästä qatnaşmıy.

Bäysezlek

Oyışma bäysez. Töbäk oyışmaları üz xökümätenä humanitar dairädä yärdäm kürsätep üz ilendäge qanunnarğa buysına, läkin üz prinsiplar çiklärendäge eşmäkärlekne saqlaw öçen avtonomiäne saqlarğa tieş.

İreklelek

Üzeneñ irekle eşmäkärlegen oyışma bernindi dä fayda alu niäte belän başqarmıy.

Berdämlek

Ber ildä ber genä Qızıl Yarımay/Qızıl Xaç töbäk oyışması bulırğa tieş. Ul härkem öçen açıq häm eşmäkärlegen böten ildä başqarırğa tieş.

Universallek

Eşmäkärlek böten dönyada başqarıla. Böten töbäk oyışmaları tigez xoquqlı häm ber-bersenä yärdäm itärgä burıçlı.

Qızıl kristall, Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımay xalıqara oyışmasınıñ neytral' tamğası.
Törkiäneñ poçta-salım markası. Qızıl Yarımay fondına iğänä (1928, 1 piastr).

SSRB-da Xalıqara Qızıl Xaç häm Qızıl Yarımay xäräkätenä bağışlanğan poçta markaları çığarıla.