İv-Jozef de Kergelen-Tremarek
| İv-Jozef de Kergelen-Tremarek | |
|---|---|
 | |
| Tulı iseme | Yves-Joseph de Kerguelen-Trémarec |
| Tuu datası | 13 fevral 1734 |
| Tuu cire | Lañdüdal |
| Watandaşlığı | Fransiä |
| Ülem datası | 3 mart 1797 (63 yäş) |
| Ülem cire | Parij |
İv-Jozef de Kergelen-Tremarek (Yves-Joseph de Kerguelen-Trémarec, 13 fevral 1734, Lañdüdal, Bretan, Fransiä qiralliğı – 3 mart 1797, Parij, Fransiä Cömhüriäte) — breton çığışlı fransuz diñgez säyäxätçese häm diñgez äfisäre (kontr-admiral).
Tärcemäi xäle[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Cideyıllıq suğış däwerendä korsarlıq belän şöğellänä, ämmä ällä ni uñışqa ireşmi. 1769 yılda Xärbi-diñgez akademiäsenä qabul itelä. 1770 yılda Kergelen maqsatı Könyaq qitğanı ezläp tabu bulğan ekspedisiä ütkärü täqdime belän çığa. 1772 yılda ul antarktik diñgezlärdä yözä; anda ul can äsäre bulmağan qialı utrawlarğa tap bula. Köymä komandasınıñ naçar fizik xäle säbäple Kergelen säyäxäten tuqtatırğa mäcbür itä. Şul utrawlar artında ul ezlägän Könyaq qitğa buluına ışanıp, Kergelen utrawlarğa Île de Fortune («Bäxet utrawı») isemen quşıp, kire qayta.
Qiral Lui XV-gä birgän xisapta ul yaña açilğan cirlärneñ ähämiätenä artıq zur bäyä birä; 1773 yılda Lui XV anı yaña ekspedisiägä cibärä; 1774 yılnıñ başında uq ekspedisiä Kergelen utrawlarına yözep barıp citä. Bu yulı utrawnıñ Könyaq qitğa belän berniçek tä bäylänmägänlege, anda keşe yäşämägänlege häm anıñ ğömümän faydasız ikänlege açıqlana. Şunıñ östenä, Kergelenğa barıp citkänce ük ekspeditsiä äfätlärgä yulığa: Yaxşı Ömet borını tiräsendä korablarnıñ berse suğa bata, zäñgelä belän awırıp kitkän qalğan ekipajnıñ yartısın Mavrikidä töserep qalırırğa turı kilä. Fransiägä kire qaytu belän uq ul törmägä yabıla.
Törmädän çıqqaçtın AQŞ bäysezlege öçen suğışında AQŞ yağında qorab komandirı bulıp qatnaşa. Böyek Fransuz inqilabınnan soñ reabilitatsiälänä häm Brest portı başlıgı itep bilgelänä.