Алеут утраулары

Алеут утраулары ингл. Aleutian Islands
52°5′49″ т. к. 173°30'2" кб. о.
Акватория	Тын океан
Утраулар саны	110
Иң эре утрау	Унимак
Гомуми мәйдан	37 800 км²
Иң биек ноктасы	2857 м
Ил	АКШ АКШ
Беренче дәрәҗә АБ	Әләскә
Халык саны	8162 кеше
Халык тыгызлыгы	0,216 кеше/км²
Алеут утраулары Викиҗыентыкта

Алеут утраулары (рус. Алеутские острова, ингл. Aleutian Islands) — Тын океанның төньякгында, Әләскә ярымутравыннан көньякка 1740 километрга дуга шәкелендә сузылган архипелаг. АКШның Әләскә штатына карый. Утрауларда АКШ хәрби базалар бар.

География

110 утрау һәм күп кыялардан гыйбарәт. Беринг диңгезен көньяктан урап тора. Мәйданы — 37,8 мең км². Халык саны 8 162 кеше (2000). 25 гамәлдәге янартау бар, шуларның иң биеге — Шишалдин янартавы (2860 м). Җир тетрәүләр еш булалар.

Климат

Климаты — субарктик океан, кыш җылы, дымлы, көчле җилләр исәләр. Кар күп ява. Тау түбәләрен һәрвакыт кар каплап тора. Җәй салкынча, томаннар еш була. Иң суык ай — февральның уртача температурасы —1,4°, кайвакыт —10, 15° кадәр суык була. Августның уртача температурасы +11,9°. Еллык явымнар саны — 1500 мм.

Үсемлекләр — нигездә үләннәр һәм куаклыклар; туфраклары субполяр, кәсле-торфлы һәм таулы-тундра.

Энг йирик аҳоли пункти — Адак. Аҳолиси балиқ, денгиз ҳайвонларини овлаш б-н шуғулланади.

Тарих

Алеут утраулары 18 гасыр уртасында Россия империясенә кушылган. 1867 елда Александр II Алеут утрауларын Әләскә белән бергә АКШка сатып җибәргән. 1942 елда утрауларның көнбатыш өлеше японнар тарафыннан басып алынган; 1943 елда аны американ-канад десанты бәреп чыгарган.

• 
  Гарелой (алеут. Анаҥусиҳ, Anangusix̂) утравы
• 
  Уналаска утравында
• 
  Атка утравында

Тышкы сылтамалар

• Алеут утраулары 2012 елның 3 июнь көнендә архивланган.