Елена Метревели
| Елена Метревели | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | гөрҗ. ელენე მეტრეველი |
| Туган | 1917 яки 13 декабрь 1917 Зестафони[d], Кутаиси губернасы |
| Үлгән | 2003 яки 4 март 2003 Тбилиси, Гөрҗистан |
| Ватандашлыгы |  СССР Гөрҗистан |
| Әлма-матер | филологический факультет Тбилисского университета[d] |
| Һөнәре | филолог, әдәбият белгече, архиюгрыф, университет профессоры |
| Эш бирүче | Государственный музей Грузии[d], Тбилисский педагогический институт[d] һәм Грузиянең Милли фәннәр академиясе |
| Гыйльми дәрәҗә: | филология фәннәре докторы[d] (1956) |
| Гыйльми исем: | профессор[d] |
Елена Павловна Метревели (гөрҗ. ელენა პავლოვნა მეტრეველი; 1917-2003) - филология, әдәби тәнкыйть һәм археография өлкәсендә совет һәм грузин галиме, филология фәннәре докторы (1956), профессор (1970), Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе академигы (1983). Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең К.Кекелидзе исемендәге кулъязмалар институты директоры (1968-1988). Грузин ССРының мактаулы галиме (1977). Грузия дәүләт премиясе лауреаты (1994).
Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ул 1913 елның 5 декабрендә Тифлиста туган.
1935-1940 елларда Тифлис дәүләт университетының филология факультетында укыган.
1944 - 1946 елларда Гори дәүләт педагогик институтында педагогик эштә, укытучы буларак, борынгы Грузин әдәбияты буенча лекцияләр курсын алып бара. 1946 елдан ул Грузия Дәүләт музееның кулъязмалар бүлегендә өлкән хезмәткәр булып тикшеренү эшендә катнаша.
1948 - 1959 елларда, фәнни эш белән беррәттән, А.С. Пушкин исемендәге Тифлис дәүләт педагогик институтында педагогик эш белән шөгыльләнә, анда укытучы буларак борынгы Грузия әдәбияты буенча лекцияләр курсын укый. Шул ук вакытта, 1958 елдан, Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең К.Кекелидзе исемендәге кулъязмалар институтында фәнни эш белән шөгыльләнә: 1958 - 1968 елларда - Археографик бүлек җитәкчесе, 1968 - 1988 елларда - әлеге институтның директоры, 1988 елдан 2003 елга кадәр - әлеге институтның фәнни киңәшчесе була [1] [2].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Е.П. Метревелиның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге филология һәм лексикология, археография, әдәби тәнкыйть өлкәсендәге проблемалар белән бәйле. Ул Грузия-Византия әдәби мөнәсәбәтләре һәм Грузия мәдәнияте тарихы өлкәсендә тикшеренүләр алып барган. Е.П. Метревели - Грузия ССР Милли Фәннәр Академиясенең Археографик Комиссиясе председателе (1976-1990), СССР Милли Фәннәр Академиясенең Археографик Комиссиясе әгъзасы (1968-2003), 1994 елда Германиядәге Тубинген университетының мактаулы табибы итеп сайланды.
1944-нче елда кандидатлык диссертациясе, 1956-нчы елда филология фәннәре докторы дәрәҗәсе буенча "Тимот Габашвили сәяхәте" темасы буенча докторлык диссертациясен яклады. 1970 елда ул СССРның Югары аттестация комиссиясе тарафыннан профессор академик титулына лаек булды. 1974 елда корреспондент әгъза, 1983 елда - Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. E.П. Метревели йөз утыздан артык фәнни хезмәт, шул исәптән унбиш монография авторы[1] [2].
Төп хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Тимотэ Габашвили сәяхәте. - Тифлис: Ред. АН ГРССР, 1956. - 161 б.
- 1902-нче елда Синай экспедициясенең үсештә әһәмияте. - Тбилиси: Мецниереба, 1976. - 11 б.
- Иң борынгы ядкәрләр һәм Византия гимнографиясен өйрәнүдә аның әһәмияте. - Тбилиси: Метсниереба, 1979. - 12 б. [3]
Бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Кызыл Хезмәт байрагы ордены (1976)
- Мактау ордены (Грузия) (1996)
- Грузиянең дәүләт премиясе (1994 - "Борынгы ядкәрләр" композициясе өчен)
- Грузия Милли Фәннәр академиясенең К.Кекелидзе исемендәге премиясе (1998 - "Афон тавындагы мәдәни-мәгариф үзәге тарихыннан очерклар" монографиясе өчен) [2]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Алексеев М. E. Кавказ тикшеренүләрендә кемнәр бар: биобиблиографик сүзлек-белешмә. М.: Академия, 1999. - 196 б. - ISBN 5-87444-107-7