Bilgesez demonstrant

Tank Man yä Bilgesez Demonstrant - ul 1989.dağı Tiananmen Mäydanı protestları waqıtında uncide tanklı kolonna aldında basıp yulnı tıyğan häm foto belän filmgä töşerelep xalıqara ataqlılıq qazanğan bilgesez Qıtay keşeneñ quşamatı. Foto Associated Press äğzası Jeff Widener tarafınnan Beijing Qunaqxanäseneñ altınçı qattan, yartı mil arasınnan 400mm linzalar yärdämendä töşkän .

İkençe versiä fotograf Stuart Franklin Magnum töşerä. Anıñ räsem Jeff Widenerneñ fotosın qabatlıy, läkin kübräk artqı plan kürsätä, şundıy planda kübräk tank kürenä. Bu foto Life Magazine'neñ 100 Photos that Changed the World (Dönyanı Üzgärtkän 100 Foto) maxsus basmada saylana. Kön eçendä böten dönya buyı tirajlanğan Bilgesez Demonstrant süräte zur däräcäle gäzetlärdä berençe bitkä urnaşıla. 1998. Aprelendä Amerikan TIME jurnalı Bilgesez Demonstrantın üz 20. yözneñ 100 iñ yoğıntılı keşe isemlegenä kertä.

Räsem artında

Waqiğa 1989.nıñ 5 iyünendä, Qıtay xakimiäte demostratsiälärne quıp taratudan ber kön ütkäç, Tıyılğan Qala yulında, Cháng Ān Dà Jiē-dä (长安大街), "Mäñge Tınıçlıq Böyek Prospektında", Tiananmen'nan ber minutta buldı. İke sumkalı keşe yulnıñ urtasında ber üze tordı, yaqınayğan tanklarğa qaramastan. Tanklar tuqtağaç, keşe alarnı quarğa tırıştı. Täwge tank anı urap ütärgä talpındı, läkin keşe barıber protést belderep tanknıñ yulında basıp tordı. Tanklarnı tuqtağannan soñ, keşe täwge tank başnásına ürmäläp mende häm yörtüçe belän aralaştı. Törle versiälärçä, ul yörtüçegä bolay äytte: "Nigä sez monda? Şähärem sezdän xaosqa birelä"; "Borılağız, xalqımnı ütermägez!"; häm "Kit monnan." Videomateriallarça, borçılğan tamaşaçılar anı xalıq törkemenä östärep kerttelär, häm tanklar üz totqan yulın ozayttılar. Kemder uylawınça, borçılğan tamaşaçılar "ştatski kiemennän" polismännär buldı.

Räsem mäğnäse

Könbatışta Bilgesez Demonstrant Qıtay Demokratik Xäräkät tamğası bulıp kilde. Qıtay yäşlär, üz ğömerlären qurqınıç astında quyıp, autoritar xakimiäte qarşı çıqtı. Şulay uq, bu sürät ber ayırım şäxesneñ köçe küzätä. Qıtayda bu räsemneñ mäğnäse başqa. Ul Qıtay Xalıq Azaltlıq Armiäseneñ keşegä iğtibar itü häm keşene saqlanu simvolı: tank yörtüçese keşene yaralanmıy. Ä Bilgesez Demonstrant tärtip bozuçı, Könbatış provokatorı bulıp kürsätä. Materik Qıtayında Tank Man teması äle yabıq.

Kem ul, Bilgesez Demonstrant

Demonstrant şäxese açıq tügel. İntsidentän soñ, Britan basması Sunday Express anı Wang Weilin (王维林), 19-yäşle student, atağan.

Anıñ aldağı tarixı da açıq tügel. 1999. yılda Amerikan prezidente Riçard Nikson idaräsendä eşlägän Brüs Herşenson Demonstrantnı 14 könnän soñ cäzalap üterüen äytte, başqalarça, ul berniçä aydan soñ ul atıp üterelä. Jan Wong yazğança, bu keşe xäzerge kön yäşäw häm materik Qıtayında yäşerenä.

1992. yılda Barbara Walters alğan intervyuwendä şul waqıttağı Qıtay Kompartiäseneñ General Sektretäre Jiang Zemin bolay dide: "Minemçä, ul üterelmägän." Hong Kong basması Apple Daily yazğança, Wang xäzer Taiwan'da yäşi.

Çığanaqlar

• PBS Documentary "The Tank Man", 2006, Program accessible online
• The Unknown Rebel 2002 елның 8 февраль көнендә архивланган. – Time Magazine's profile. Retrieved 19 January 2005
• CNN Interactive: Video Almanac – 1989 – Contains a small 26-second video of the "tank man" stepping in the way of the tanks. Retrieved 19 January 2005
• The Tiananmen Papers, The Chinese Leadership's Decision to Use Force Against their Own People—In their Own Words, Compiled by Zhang Liang, Edited by Andrew J. Nathan and Perry Link, with an afterword by Orville Schell, PublicAffairs, New York, 2001, hardback, 514 pages, ISBN 1-58648-012-X An extensive review and synopsis of The Tiananmen papers in the journal Foreign Affairs may be found at Review and synopsis in the journal Foreign Affairs 2004 елның 6 июль көнендә архивланган..
• June Fourth: The True Story, Tian'anmen Papers/Zhongguo Liusi Zhenxiang Volumes 1–2 (Chinese edition), Zhang Liang, ISBN 962-8744-36-4
• Red China Blues: My Long March from Mao to Now, Jan Wong, Doubleday, 1997, trade paperback, 416 pages, ISBN 0-385-48232-9 (Contains, besides extensive autobiographical material, an eyewitness account of the Tiananmen crackdown and the basis for an estimate of the number of casualties.)
• 「以身檔坦克王維林傳在台」, Apple Daily, June 2, 2006, Page A1 [1] 2009 елның 21 февраль көнендә архивланган. (Traditional Chinese, subscription required)