Бәйтерек (һәйкәл)

Бәйтерек
	һәйкәл
	Бәйтерек
Шәһәр	Нур-Солтан
Төзелеш	1996—2002 еллар
Биеклек	100 м
	[[:commons:Category: Bayterek Tower (Astana) Викиҗыентыкта\|Бәйтерек]] Викиҗыентыкта

Бәйтерек манарасы яки Астана-Бәйтерек (казакъча Бәйтерек, татарча тәрҗемәсе Тирәк) - Казакъстанның башкаласы Нур-Солтан шәһәренең^[1] төп күренекле символы.

Төзелеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1997 елда РК президенты Нурсолтан Назарбаев карары буенча илнең башкаласы Алматыдан Акмола шәһәрендә күчерелә, әлеге күчерү символы буларак Бәйтерек манарасы төзелә. Проектның архитекторы Акморза Рөстәмбәков.

Төзегәндә җир казу эшләре 8600 м³, бетон — 2900 м³, металл — 1 килотонна, гөмбәзне пыялаландыру эшләре — 1555 м² тәшкил итә.

Бәйтерек манарасының биеклеге 100 метр, шар белән - 105 метр, шарның диаметры 22 метр.

Түбәнге дәрәҗәсе 4 метрда җир астында урнашкан, анда кафе, аквариумнар, минигалерея бар, шуннан лифт белән иң югары дәрәҗәгә менеп була. Күзәтү экскурсияләре урысча, казакъча һәм башка телләрдә алып барыла.

Мәгънәсе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бәйтерек манарасы - 1997 елда Астана шәһәрен илнең яңа башкаласы итеп игълан итү: Казакъстанның яңа дәвере башын билгели. 97 метр биеклегендә "Аялы алакан" (Кайгыртучан куллар) композициясе (президентның уң кулы эзе белән) урнаштырылган.

Үзәгендә дөньяның 17 дине вәкиле имзасы белән агач глобус урнаштырылган.

Риваять[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Борынгы күчмә халыклар карашы буенча ике дөнья чигендә Дөнья елгасы ага, аның ярында Тормыш агачы - казакъча Бәйтерек, татарча Тирәк үсә (шуннан төрки телләрдә терәк сүзе чыккан), тамырлары белән Җирне тота, ә ябалдашы белән Күкне таяндыра.

Ел саен агач ябалдашында изге Сәмруг кош күкәй - Кояш - сала, ә Тормыш агачы итәгендә яшәүче Аждаһа күкәйне йота, бу җәй-кыш, көн-төн алмашы, Игелек һәм Усаллык көрәшен билгели.

Астанада төзелгән Бәйтерек манарасы төрки тарихи тамырларын саклаган һәм чәчәк атачак илне билгели. Бәйтерек манарасы тирәсендә еш кына төрле чаралар уздырыла.