Екатерина Габашвили
| Екатерина Габашвили | |
|---|---|
 Екатерина Габашвили | |
| Тугач бирелгән исеме: | Екатерина Реваз кызы Габашвили |
| Туу датасы: | 16 июнь 1851 |
| Туу урыны: | Гори, Тифлис губернасы, Россия империясе |
| Үлем датасы: | 7 август 1938 (87 яшь) |
| Үлем урыны: | Ахалкалаки, Гөрҗи ССР, ССРБ |
| Милләт: | гөрҗи |
| Ватандашлык: |  ССРБ→ Русия |
| Эшчәнлек төре: | язучысы, җәмәгать эшлеклесе |
| Жанр: | проза[d] |
| Иҗат итү теле: | Гөрҗи теле |
| Дебют: | 1870 елда «Дроеба» («Вакыт») гәзитында |
Екатерина Реваз кызы Габашвили (гөрҗ. ეკატერინე რევაზის ასული გაბაშვილი); тумыштан — Тархнишвили(гөрҗ. თარხნიშვილი); (1851 елның 16 июнендә, Гори, Тифлис губернасы, Россия империясе — 1938 елның 7 августында, Ахалкалаки, Гөрҗи ССР, ССРБ)[1] — гөрҗи язучысы һәм җәмәгать эшлеклесе. Беренче гөрҗи феминисткаларының һәм хатын-кызлар хокуклары өчен көрәштә активисткаларның берсе.
Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Аристократик гаиләдә туган, кенәз нәселе Габашвили вәкиле.
Екатерина Габашвили — гөрҗи критик реализмының күренекле вәкиле. Беренчеләрдән булып гөрҗи әдәбиятына кече прозаик жанр — зур булмаган хикәя, эссе керткән. Язучының әдәби карашлары XIX гасырның рус ынкыйлабчылар демократлары һәм «алтмышынчы» кешеләре йогынтысында формалаша, аның иҗатына Илья Чавчавадзе зур йогынты ясаган.
Тбилисида Дидубия пантеонында җирләнгән.
Улысы — танылган гөрҗи публицисты һәм сәясәтчесе Реваз Габашвили.[2]
Иҗат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1870 елда «Дроеба» («Вакыт») гәзитында прозаик буларак Дебютия ясаган. Берничә сентименталь роман авторы һәм революциягә кадәрге Грузиядә авыл укытучыларының һәм крестьян тормышының кайгылары турында хикәяләр.
Үз әсәрләрендә крестьян тормышын, гөрҗи авылының социаль һәм икътисадый каршылыкларын («Роман в Дидихеви», 1881, «Кона», 1881, «Орена и Куча», 1883) сурәтләгән, авыл интеллигенциясе вәкилләренең хезмәт крестьянлыгына үз көчләрен биргән образларын тудырган («Авыл укытучысы» повесте — «Соплис масвлецабели», «Гамарджвебули Нико» һ.б.). Берничә романда хатын-кызның социаль тигезсезлек шартларында фаҗигале язмышы сурәтләнгән ("Төрле туйлар" — "Гвари корцили схемасы схемасы", 1881, "Обеяшерен" — "Пртебдагледжи", 1912), грузин феодаль аристократиясенең ("Бенуар № 3", 1898).[3]
Моннан тыш, Екатерина Габашвили балалар өчен хикәяләр дә язган («Лурджа Магданы», «Семья Мшиерадзе», «Тинас Лекури», «Чвени каклис хе» һ.б.). Бу фильм Каннада ХКФта (1956) һәм Эдинбургта ХКФта(1956) бүләкләре белән билгеләп үтелгән.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Хаханов А. С. Очерки по истории грузинской словесности, в. 4. — М., 1906.
- Барамидзе А., Радиани Ш., Жгенти Б. История грузинской литературы. — Тб., 1958.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Габашвили Екатерина Ревазовна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.(рус.)
- ↑ Потомки Димитрия Кипиани 2019 елның 9 май көнендә архивланган.(рус.)
- ↑ Габашвили Екатерина Ревазовна//Кавказский узел(рус.)