Колшәриф мәчете

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Колшәриф мәчете
Нигезләнү датасы	1996

... хөрмәтенә аталган	Колшәриф
Дәүләт	Россия
Административ-территориаль берәмлек	Казан
Урын	Казан Кирмәне
Материал төре	таргылташ һәм мәрмәр^[d]
Архитектор	Искәндәр Сәйфуллин һәм Айвар Саттаров
Архитектура стиле	ислам мигъмарияте^[d]
Рәсми ачылу датасы	24 июнь 2005
Сыйдырышлык	6000
Рәсми веб-сайт	kazan-kremlin.ru/muzej-zapovednik/o-kremle/arhitektura/
Мәзһәб	Хәнәфи мәзһәбе

Колшәриф мәчете Викиҗыентыкта

Кол Шәриф мәчете — Татарстанның һәм Казанның үзәк мәчете. Казан Кирмәне җирлегендә урнаша.

Мәчет татар халкының күренекле дин әһеле, Казанны яклаганда вафат булган сәид Колшәриф исемен йөртә.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мәчет Казан ханлыгы чорында шактый данлыклы иде. XVI гасырда Урта Иделдә ул фәнни һәм дини үзәк булган.

Кол Шәриф - татар халкы каһарманы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Казан ханлыгының бәйсезлеге өчен көрәшче, мәшһүр татар каһарманы, шагыйрь, дәүләт эшлеклесе, рухани, сәид Колшәриф хөрмәтенә аталган. 1552 елның 2 октябрендә, ил белән бергә, аның рухи остазы — Колшәрифнең дә гомере киселә. Колшәриф үз шәкертләре белән Җәмигъ мәчете өчен Явыз Иван гаскәрләренә каршы сугышып мәчет баскычларында үтерелеп һәлак булган. Бөек татар каһарманы - Колшәриф истәлегенә баш Казан мәчете аталган. 1552 елда, Явыз Иван гаскәрләре Казан каласын яулап алганда, мәчет тар-мар ителә.

Торгызылган мәчет[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1996 елда мәчетне торгызу эшләре башлана. Искәндәр Сәйфуллин һәм Айвар Саттаров проектлары нигезендә төзелә. Рәсми төстә 2005 елның 24 июнендә, Казан меңьеллыгына ачыла.

Архитектурасы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мәчетнең 8 манарасы бар. Гөмбәз «Казан бүреге» декоратив элементлары, ләлә чәчәге (Идел буе Болгары уңдырыш символы) белән бизәлгән.

Бина төнлә матур яктыртыла.

Фотосурәтләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Рәсми сайт 2009 елның 9 июль көнендә архивланган. (рус.)

к б ү Россия җәмигъ мәчетләре
Гамәлдәге мәчетләр	Әстерхан \| Барнаул \| Владикавказ \| Вологда \| Грозный \| Гудермес \| Екатеринбург \| Иваново \| Ижау \| Иркутск \| Казан \| Кемерово \| Киров \| Кострома \| Курган \| Курчалой \| Майкоп \| Махачкала \| Мәскәү \| Нальчик \| Түбән Новгород \| Орехово-Зуево \| Пермь \| Ростов-на-Дону \| Самар \| Санкт-Петербург \| Саранск \| Сарытау \| Тверь \| Тольятти \| Томск \| Төмән \| Сембер \| Урыс-Мартан \| Уфа \| Чиләбе \| Черкесск \| Чита \| Шали \| Ярославль
Төзелүче мәчетләр	Казан \| Уфа \| Яр Чаллы
Гамәлдә түгел	Ростов-на-Дону \| Уфа
Рәсмиләштерелмәгән
Моны да кара: Казан мәчетләре

к б ү Казан мәчетләре
Тарихи	Мәрҗани \| Апанай \| Борнай \| Зәңгәр \| Галиев \| Әҗем \| Нурулла \| Солтан \| Иске Таш \| Ал \| Ак \| Казаков \| Иске татар зиратындагы \| Кабан арты \| Җиләк бистәсе \| Баруди I \| Баруди II \| Бишбалта I \| Бишбалта II
Хәзерге заман	Кол-Шәриф \| Әниләр \| Ярдәм \| Нур-Ислам \| Болгар \| Бохара \| Дин Ислам \| Рамазан \| Хөзәйфә \| Ислам \| Иман Нуры \| Ислам нуры \| Мәдинә \| Мәүлид \| Мөслимә \| Тынычлык \| Казан нуры \| Ризван \| Гаилә \| Гадел \| Рамис \| Рафик \| Рәҗәб \| Рөстәм \| Салихҗан \| Сөләйман \| Шамил \| Әл-Иман \| Әмәт бистәсе \| Өмет \| Миргазиян \| Хәтер \| Өметлеләр \| Ай нуры \| Туган авылым \| Кадыш бистәсе \| Котдус \| Кәүсәр \| Бишбалта \| Зәйнулла \| Җомга \| Утар бистәсе \| Фәрһад \| Нефтьчеләр бистәсе \| Хәдиҗә \| Габделгалләм \| 2 колониянең Касыйм \| Шәрәфетдин \| Ибраһим \| Кыйбла \| Әхтәм \| Әтиләр \| Петровский бистәсе \| Сәләх \| Әминә \| Рәхмәтулла \| Әхмәдзәки \| Рауза \| Утыз Имәни \| Тәүфикъ \|
Төзелүче	Яңа Җәмигъ \| Әбу Гали ибн Сина \| Әбү Хәнифә
Сүтелгән	Әл-Ихлас \| Фәйзрахманчылар
Рәсмиләштерелмәгән	Лагерная урамындагы

Казанның истәлекле урыннары

к б ү Казан кирмәне
Сөембикә манарасы \| Изге Рух иңү чиркәве \| Ару хәбәр чиркәве \| Кол Шәриф мәчете \| Спас-Яктырылу кәшишханәсе\| Спас манарасы

Гыйбадәт корылмалары

Әҗем мәчете |

Казан синагогасы |

Ватандашлар мигъмарияте

Александр пассажы |

Хөррият|

Музейлар һәм театрлар

к б ү Һәйкәлләр, мемориаллар һәм зиратлар
Һәйкәлләр:	Державин һәйкәле \| Муса Җәлил һәйкәле \| Лобачевский һәйкәле \| Тукай һәйкәле (Театр тыкрыгы) Тукай һәйкәле (Тукай мәйданы) \| Шаляпин һәйкәле \| Лев Толстой һәйкәле \| башка һәйкәлләр. \| Казанны басып алучыларга һәйкәл \|
Мемориаллар:	Җиңү паркы мемориалы \| Дан скверы мемориалы \| 1 Май мәйданы мемориалы \| Горький паркы мемориалы
Зиратлар:	Арча зираты \| Мөселман зираты \| Яңа бистә зираты \|

Парк һәм скверлар

Казан зооботбакчасы |

башка парклар

к б ү Заманча корылмалар
Метро \| Миллениум күпере \| Игенчеләр сарае \| «Казан» ММҮ \| Цирк \| Ипподром \| «Пирамида» \| «Туган авылым» \| Барлык диннәр гыйбәдәтханәсе \| Универсиада-2013 объектлары \| фонтаннар \|

к б ү Татарстан диния нәзарәтенә караган гамәлдәге мәчетләр (төркем)
Казан (исемлек • калып • төркем)	• тарихи мәчетләре: Ак • Ал • Апанай • Әҗем • Борнай • Галиев • Зәңгәр • Иске Таш • Кабан арты • Мәрҗани • Нурулла • Рәҗәп • Солтан • ХХ г. ахырыннан: Ай нуры • Әмәт бистәсе • Әминә • Әниләр • Әтиләр • Әхмәдзәки • Бишбалта • Болгар • Бохара • Габделгалләм • Гадел • Җәмигъ • Җомга • Зәйнулла • Иман Нуры • Ирек • Ислам • Казан нуры • Касыйм • Колшәриф • Котдус • Кыйбла • Мәдинә • Миргазиян • Мөслимә • Нур Ислам • Отар бистәсе • Өмет • Өметлеләр • Петровский бистәсе • Рамазан • Рауза • Рәхмәтулла • Ризван • Рөстәм • Салихҗан • Сәләх • Сөләйман • Тәүфикъ • Туган авылым • Тынычлык • Утыз Имәни • Фәрһад • Хәдиҗә • Хәтер • Хөзәйфә • Шамил • Ярдәм
Чаллы (исемлек • калып • төркем)	Ак • Әбүзәр • Җамигъ • Нур-Ихлас • Рамазан • Сөембикә • Тау • Тәүбә • Туфан • Утыз Имәни • Чишмә
Азнакай районы (төркем)	• Азнакай: • башка ТПлар: Мәндәй • Уразай
Аксубай районы (төркем)	• Аксубай: • башка ТПлар:
Актаныш районы (төркем)	• Актаныш: • башка ТПлар:Табанлыкүл • Такталачык
Алабуга районы (төркем)	• Алабуга: • башка ТПлар:
Алексеевск районы (төркем)	• Алексеевское: • башка ТПлар:
Апас районы (төркем)	• Апас: • башка ТПлар: Аюкөйдергән • Әлмәндәр • Әҗем • Багыш • Болын-Балыкчы • Борнаш • Дәвеш • Дәүләки • Дүртөйле • Зур Күккүз • Иске Әнәле • Идрәс (Идрәс-Тинки) • Иске Йомралы • Иске Көлкәш • Ихлас (Кызыл Тау) • Кара Борнаш • Карабай • Карамасар • Каратун • Кече Бакырчы • Кече Болгаер • Кече Күккүз • Колгына • Кормаш мәчете • Коштавыл • Күкшем • Кызыл Тау • Морзалар • Нәҗиб (Каратун) • Олы Бакырчы (Бакырчы) • Олы Болгаер • Рөстәм (Акхуҗа) • Сатмыш • Сәфәр (Свияжский) • Татар Пүчинкәсе • Татар Черкене • Тәүгелде • Тутай • Түбән Балтай • Түбән Барыш • Түбән Биябашы • Урта Балтай • Урта Биябашы • Үтәмеш • Чирмешән • Чүри-Бураш • Шәмәк • Шәмбалыкчы • Шәрифә (Танай-Турай) • Шыгай • Югары Балтай • Югары Ындырчы • Ябалак • Янгелде
Арча районы (төркем)	• Арча: • башка ТПлар: Курса-Почмак • Кышкар • Ташкичү • Югары Курса
Әгерҗе районы (төркем)	• Әгерҗе: • башка ТПлар:
Әлки районы (төркем)	• Базарлы Матак: • башка ТПлар: Яңа Үргәагар
Әлмәт районы (төркем)	• Әлмәт: Аксу \| Бигәш \| «Дуслык» \| Зиннур \| Марс \| Мәдинә \| 1нче мәхәллә \| Нурлы \| Нурсала \| Үзәк мәчет \| Таш мәчет \| Тәзкирә \| 2нче мәхәллә • башка ТПлар:Габдрахман • Тайсуган • Түбән Мактама
Әтнә районы (төркем)	• Олы Әтнә: • башка ТПлар: Түбән Бәрәскә
Балтач районы (төркем)	• Балтач: • башка ТПлар:
Балык Бистәсе районы (төркем)	• Балык Бистәсе: • башка ТПлар: Олы Елга
Баулы районы (төркем)	• Баулы: • башка ТПлар:
Биектау районы (төркем)	• Биектау тимер юл станциясе бистәсе: • башка ТПлар: Карадениз (Калинино)
Бөгелмә районы (төркем)	• Бөгелмә:Гәүһәр • • башка ТПлар:
Буа районы (төркем)	• Буа: • башка ТПлар: Әлки • Яңа Чәчкап
Зәй районы (төркем)	• Зәй: Билал • Таҗетдин Ялчыгол ис. • башка ТПлар:
Кайбыч районы (төркем)	• Олы Кайбыч: Олы Кайбыч мәчете • башка ТПлар: Борындык • Бәрлебашы • Имәнле Бортас • Иске Чәчкаб • Кече Кайбыч • Кече Урсак • Колангы • Морза Бәрлебашы • Мөрәле • Олы Урсак • Салтыйган • Түбән Кошман • Чүти • Шуширмә • Югары Кошман • Ябалак
Кама Тамагы районы (төркем)	• Кама Тамагы: • башка ТПлар:
Кукмара районы (төркем)	• Кукмара: • башка ТПлар: Әсән-Елга • Мәчкәрә
Лаеш районы (төркем)	• Лаеш: Ак мәчет «Зәйнәб» • башка ТПлар: Ихлас (Усады) • Хафизулла (Кече Елга) • Хәерби • Юлчы (Сокуры)
Лениногорск районы (төркем)	• Лениногорск: • башка ТПлар: Керкәле
Мамадыш районы (төркем)	• Мамадыш: • башка ТПлар:Түбән Ушмы •
Менделеевск районы (төркем)	• Менделеевск: • башка ТПлар:
Минзәлә районы (төркем)	• Минзәлә: Минзәлә мәчете • башка ТПлар:
Мөслим районы (төркем)	• Мөслим: Җәмигъ • Мөслим • Разалия • башка ТПлар: Кыйбла (Тойгелде)
Норлат районы (төркем)	• Норлат: • башка ТПлар:
Питрәч районы (төркем)	• Питрәч: • башка ТПлар: Көек •
Саба районы (төркем)	• Байлар Сабасы: • башка ТПлар:
Сарман районы (төркем)	• Сарман: Бәрәкәт • Тәүфыйк • башка ТПлар: Димитарлау • Җәлил • Зур Нөркәй • Илексаз • Иске Әлмәт • Иске Имән • Иске Кәшер • Иске Минзәләбаш • Карашай-Саклау • Каташ-Каран • Куҗак • Морбаш • Мортыштамак • Петровский Завод • Сарысаз-Тәкермән • Урта Кәшер • Чураш • Янурыс • Яңа Әхмәт • Яңа Минзәләбаш • Яңа Саклау • Яхшыбай
Спас районы (төркем)	• Болгар: Ак • башка ТПлар:
Теләче районы (төркем)	• Теләче: • башка ТПлар:
Тукай районы (төркем)	• башка ТПлар: Бәтке • Күзкәй
Түбән Кама районы (төркем)	• Түбән Кама: Җәмигъ • Төзәтү колониясе • башка ТПлар: Түбән Уратма
Тәтеш районы (төркем)	• Тәтеш: • башка ТПлар:
Чирмешән районы (төркем)	• Чирмешән: • башка ТПлар:
Чистай районы (төркем)	• Чистай: Беренче җәмигъ мәчете • башка ТПлар:
Чүпрәле районы (төркем)	• Иске Чүпрәле: • башка ТПлар:
Югары Ослан районы (төркем)	• Югары Ослан: Салихҗан • башка ТПлар: Әсәдулла (Берек) • Введенский бистәсе • Гомәр (Вахитов) • Кызыл Байрак • Макыл (Рус Макылы) • Миңлегөлсем (Бакчасарай) • Нур (Ключищи) • Татар Мәмәтхуҗасы • Яңа Болгар • Яр буе Моквашы
Ютазы районы (төркем)	• Ютазы: • башка ТПлар:
Яшел Үзән районы (төркем)	• Яшел Үзән: • башка ТПлар: Акъегет • Әл-Фатыйха (5 колония) • Сәфәр (Осиново) • Яңа Тура
Яңа Чишмә районы (төркем)	• Яңа Чишмә: • башка ТПлар: Зирекле
Россия мөселман диния нәзарәтләре Россия мәдрәсәләре Россия югары мөселман уку йортлары Россия мөфтиләр шурасы Ислам хезмәттәшлеге оешмасы