Николай Столяров

Николай Столяров
Туу датасы	22 май 1922(1922-05-22)
Туу урыны	Казан
Үлем датасы	23 февраль 1993(1993-02-23) (70 яшь)
Үлем урыны	Мәскәү
Иялек	РСФСР РСФСР→ ССРБ ССРБ→ РФ
Гаскәр төре	авиация
Дәрәҗә	полковник
Җитәкчелек иткән	авиазвено
Бүләкләр һәм премияләр
Истигъфада	1956
[[commons:Category: Nikolay Stolyarov Викиҗыентыкта|Николай Столяров]] Викиҗыентыкта

Николай Столяров, Николай Георгий улы Столяров (рус. Столяров Николай Георгиевич, 1922 елның 22 мае, Казан — 1993 елның 23 феврале, Мәскәү) — Бөек Ватан сугышында катнашкан хәрби очучы, ике тапкыр Советлар Берлеге Каһарманы (1944, 1945).

Тәрҗемәи хәле

Тышкы рәсемнәр
	Фотосурәтләре.

1922 елның 22 маенда Казанда дүрт балалы тегүче гаиләсендә туган. Дары бистәсендә (Аккош урамы, 16) яшәгән, 1нче мәктәптә укыган. Урта мәктәпне (1940) һәм Казан ОСАВИАХИМ аэроклубын тәмамлаган. Дары заводында эшләгән. 1941 елдан Кызыл гаскәрдә. Свердлауда тизләтелгән тәртиптә хәрби-авиация мәктәбен тәмамлаган (1941) һәм шунда инструктор итеп калдырылган. 1942 елның декабреннән хәрәкәттәге армиядә. 2нче Украина фронты 5нче һава армиясе 1нче штурм авиакорпусы 292нче штурм авиадивизиясе 667нче штурм авиаполкы звено командиры лейтенант Столяров 1944 елның гыйнвар аена кадәр 96 сугышчан очыш ясый. Курск сугышы, Днепрны кичү, Полтава, Кременчуг, Кировоградны азат итү сугышларында күрсәткән батырлыгы өчен 1944 елның 1 июлендә Советлар Берлеге каһарманы исеме бирелгән.

1нче Украина фронты 2нче һава армиясе 1нче гвардия штурм авиакорпусы 3нче гвардия штурм авиадивизиясе 141нче гвардия штурм авиаполкы очучысы капитан Столяров 1945 елның апреленә кадәр 153 сугышчан очыш ясаган. Дошманның 8 очкычын шәхсән бәреп төшергән. 1945 елның 27 июнендә икенче тапкыр Советлар Берлеге каһарманы исеме бирелгән.

Сугыштан соң Полтавада югары штурман-офицерлар мәктәбен (1946), Хәрби-һава академиясен (1954) тәмамлаган. Авиаполкта штурман һәм командир ярдәмчесе булып хезмәт иткән.

1956 елдан подполковник Столяров запаска чыгып, Мәскәү шәһәрендә яшәгән. 1975 елда полковник дәрәҗәсендә отставкага китә. Мәскәүдә автохуҗалыкта инженер булып эшләгән. 1993 елның 23 февралендә Мәскәүдә вафат, Троекуров зиратында җирләнгән.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

• Ике тапкыр Советлар Берлеге каһарманы (1944, 1945)
• Ленин ордены (1944)
• Ике Кызыл Байрак ордены (1943, 1944)
• Александр Невский ордены (1945)
• Ике 1нче дәрәҗә Ватан сугышы ордены (1943, 1985)
• 2нче дәрәҗә Ватан сугышы ордены (1944)

Хәтер

Тышкы рәсемнәр
	Вера Мухина ясаган бюст.

• 1950 елда Казанның Киров районында (Адмиралтейство бистәсе) бронзадан бюст куелган. Проект авторы — И. Гайнетдинов, сынчы — В. Мухина.
• 2000 елда Бөек Җиңүнең 55 еллыгында Казанның Киров районында (Адмиралтейство бистәсе) урам исеме Столяров урамы итеп үзгәртелгән.
• Казанда укыган мәктәбе диварына истәлек тактасы куелган
• 2000 елдан 32нче мәктәптә Н.Г. Столяров музее эшли.
• Казанның Киров районында Н.Г. Столяров исемендәге парк ачылган.

Чыганаклар

1. Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт татарской энциклопедии АН РТ, 1999. ISBN 0-9530650-3-0

Әдәбият

1. Герои Советского Союза. Т. 2. М., 1988.
2. Герои Советского Союза — наши земляки. Кн. 3. К., 1986.
3. Люди бессмертного подвига. Кн. 2. М., 1975.
4. Ханин Л. Герои Советского Союза — сыны Татарии. К., 1963.
5. Советлар Союзы Геройлары — безнең якташларыбыз. К., 1990.
6. Батырлар китабы. Казан: ТКН, 2000. ISBN 5-298-010016
7. Война...Судьбы...Память...Песни...(авторы-составители Небольсина М.В., Хамидуллин Б.Л.). К.: «Идел-Пресс», 2015. ISBN 978-5-85247-796-5

Сылтамалар

• Н.Г. Столяров «Ватан каһарманнары» интернет-проектында
• Институт Татарской энциклопедии и регионоведения АН РТ
• Столяров Николай Георгиевич. kznportal.ru, 21.09.2011