Әбүбәкер Диваев: юрамалар арасында аерма

Әбүбәкер Диваев
Әбүбәкер Диваев
Туган телдә исем	Әбүбәкер Әхмәтҗан улы Диваев
Туган	6 декабрь 1855; Уфа губернасы, Стәрлетамак өязе, Тукай авылы
Үлгән	5 февраль 1933 (77 яшь); Ташкент
Милләт	татар
Ватандашлыгы	Калып:Байрак/Русия империясе
Әлма-матер	Ырынбур Неплюев кадет корпусы
Һөнәре	хәрби тәрҗемәче

Тарихны интерактив карап чыгу

← Алдагы төзәтмә Киләсе төзәтмә →

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

КүрсәтмәлеВики-текст

Кертелгән

5 июл 2014, 09:26 юрамасы

Әбүбәкер Әхмәтҗан улы Диваев (1855, Уфа губернасы — 1933, Ташкент) — атаклы тюрколог, этнограф һәм фольклорчы, профессор.

Тәрҗемәи хәл

Әбүбәкер Әхмәтҗан улы Диваев 1855 елда татар морзалары гаиләсендә дөньяга килә. Бериш чыгынаклар аның туу җирен Ырынбур шәһәрен күрсәтсә, икенчеләр — Стәрлетамак өязендәге Тукай авылын. 1876 елда Ырынбурдагы Неплюев кадет корпусын тәмамлаганнан соң, яшь белгеч Урта Азиягә чыгып китә һәм шунда озак еллар җаваплы эшләр башкара. Гади тәрҗемәче булып эшләгән Әбүбәкер Диваев Сырдәрья өлкәсе хәрби губернаторының ярдәмчесе итеп тәгаенләнә. Шул вакытта ул бар Төркистан төбәген аркылыга-буйга йөреп чыга һәм шунда яшәүче үзбәкләр, татарлар, каракалпаклар, казакълар, кыргызларның тормышын, гореф-гадәтләрен, йолаларын өйрәнә. Шулай ук төрки халыкларның борынгыдан килгән иҗатын — мәкалләрен, җырларын, бәетләрен, робагыйларын, әкиятләрен язып туплый бара.

1906 елда полковник дәрәҗәсендә хезмәттән китә. Ташкенттагы татар мәктәбенә җитәкчелек итә. 1918 елда Ташкент шәһәрендәге Урта Азия дәүләт университетын һәм Шәрык институтын оештыручыларның берсе була. Биредә ул казакълар тарихын укыта. Ташкент музееның археологик һәм этнографик коллекцияләрендә мөдирлек итә. Соңрак университетта профессор дәрәҗәсенә ирешә. Мөгаллимлек эше белән беррәттән, Ә. Диваев Төркестан төбәге музееның этнография һәм археология бүлеге мөдире вазыйфаларын башкара һәм күп кенә этнография һәм фольклор экспедицияләренә җитәкчелек итә. ССРБ Фәннәр академиясенең әгъза-корреспонденты дәрәҗәсен алган. Казан дәүләт университетының археология һәм этнография җәмгыятендә әгъза булып торган Ә. Диваев Татарстан галимнәре белән тыгыз хезмәттәшлек итеп, берлектәге гыйльми эшләрне башкара.

Чыганаклар

@@ Юл номеры - 12: / Юл номеры - 12: @@
 | үлем җире = [[Ташкент]]
 | гражданлык = {{Байрак/Русия империясе}}
+| милләт = [[татар]]
-| милләт = [[башкорт]]<ref>[http://encycl.bash-portal.ru/divaev.htm Статья в Башкортостан: Краткая энциклопедия]</ref><ref>[http://www.vatandash.ru/pics/pdf/608.pdf ''Валиди А.-З.'' Абубакир Диваев.// Ж."[[Ватандаш]]", 2005. — № 12. C.108.]{{ref-ba}}</ref>[[татар]]
 | әти =
 | әни =
@@ Юл номеры - 25: / Юл номеры - 25: @@
 == Тәрҗемәи хәл ==
-Әбүбәкер Әхмәтҗан улы Диваев ({{lang-ba|Диваев Әбүбәкер Әхмәтйән улы}})[[1855 ел]]да башкорт<ref>[http://encycl.bash-portal.ru/divaev.htm Статья в Башкортостан: Краткая энциклопедия]</ref><ref>[http://www.vatandash.ru/pics/pdf/608.pdf ''Валиди А.-З.'' Абубакир Диваев.// Ж."[[Ватандаш]]", 2005. — № 12. C.108.]{{ref-ba}}</ref>татар [[морзалар]]ы гаиләсендә дөньяга килә. Бериш чыгынаклар аның туу җирен [[Ырынбур]] шәһәрен күрсәтсә, икенчеләр — [[Стәрлетамак өязе]]ндәге Тукай авылын. [[1876 ел]]да [[Ырынбур]]дагы Неплюев кадет корпусын тәмамлаганнан соң, яшь белгеч [[Урта Азия]]гә чыгып китә һәм шунда озак еллар җаваплы эшләр башкара. Гади тәрҗемәче булып эшләгән Әбүбәкер Диваев [[Сырдәрья өлкәсе]] хәрби губернаторының ярдәмчесе итеп тәгаенләнә. Шул вакытта ул бар [[Төркистан генерал-губернаторлыгы|Төркистан]] төбәген аркылыга-буйга йөреп чыга һәм шунда яшәүче [[үзбәкләр]], [[татарлар]], [[каракалпаклар]], [[казакълар]], [[кыргызлар]]ның тормышын, гореф-гадәтләрен, йолаларын өйрәнә. Шулай ук [[төрки халыклар]]ның борынгыдан килгән иҗатын — мәкалләрен, җырларын, бәетләрен, робагыйларын, әкиятләрен язып туплый бара.
+Әбүбәкер Әхмәтҗан улы Диваев [[1855 ел]]да татар [[морзалар]]ы гаиләсендә дөньяга килә. Бериш чыгынаклар аның туу җирен [[Ырынбур]] шәһәрен күрсәтсә, икенчеләр — [[Стәрлетамак өязе]]ндәге Тукай авылын. [[1876 ел]]да [[Ырынбур]]дагы Неплюев кадет корпусын тәмамлаганнан соң, яшь белгеч [[Урта Азия]]гә чыгып китә һәм шунда озак еллар җаваплы эшләр башкара. Гади тәрҗемәче булып эшләгән Әбүбәкер Диваев [[Сырдәрья өлкәсе]] хәрби губернаторының ярдәмчесе итеп тәгаенләнә. Шул вакытта ул бар [[Төркистан генерал-губернаторлыгы|Төркистан]] төбәген аркылыга-буйга йөреп чыга һәм шунда яшәүче [[үзбәкләр]], [[татарлар]], [[каракалпаклар]], [[казакълар]], [[кыргызлар]]ның тормышын, гореф-гадәтләрен, йолаларын өйрәнә. Шулай ук [[төрки халыклар]]ның борынгыдан килгән иҗатын — мәкалләрен, җырларын, бәетләрен, робагыйларын, әкиятләрен язып туплый бара.
 [[1906 ел]]да полковник дәрәҗәсендә хезмәттән китә. [[Ташкент]]тагы татар мәктәбенә җитәкчелек итә. [[1918 ел]]да Ташкент шәһәрендәге Урта Азия дәүләт университетын һәм Шәрык институтын оештыручыларның берсе була. Биредә ул казакълар тарихын укыта. Ташкент музееның археологик һәм этнографик коллекцияләрендә мөдирлек итә. Соңрак университетта профессор дәрәҗәсенә ирешә. Мөгаллимлек эше белән беррәттән, Ә. Диваев Төркестан төбәге музееның этнография һәм археология бүлеге мөдире вазыйфаларын башкара һәм күп кенә этнография һәм фольклор экспедицияләренә җитәкчелек итә. [[ССРБ Фәннәр академиясе]]нең әгъза-корреспонденты дәрәҗәсен алган. [[Казан дәүләт университеты]]ның археология һәм этнография җәмгыятендә әгъза булып торган Ә. Диваев Татарстан галимнәре белән тыгыз хезмәттәшлек итеп, берлектәге гыйльми эшләрне башкара.