Albert Eynştein: юрамалар арасында аерма
redirected to Альберт Эйнштейн. duplicate article |
|||
Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{TwinLAT|Альберт Эйнштейн}} |
|||
{{Şäxes |
|||
| isem = Albert Eynştein |
|||
| räsem = Einstein 1911 Solvay.jpg |
|||
| räsem_zurlığı = |
|||
| alt = |
|||
| räsem yazuı = Einstein, 1911 |
|||
| tulı isem = Albert Einstein |
|||
| hönär = fizika ğalime |
|||
| tuu datası = 14.03.1879 |
|||
| tuu cire = Ulm, Würtemberğ patşalığı, {{tuu cire|Alman imperiäse|Алман империясендә}} |
|||
| grajdanlıq = {{Alman imperiäse bayrağı}}, {{Weymar cömhüriäte bayrağı}}, {{CHE-lat}}, {{USA-lat}} |
|||
| millät = |
|||
| ülem datası = 18.04.1955 |
|||
| ülem cire = Prinston, Nyu-Djersi ştatı, {{ülem cire|AQŞ|АКШта}} |
|||
| äti = German Eynşteyn |
|||
| äni = Paulina Eynşteyn |
|||
| ir = |
|||
| xatın = |
|||
| balalar = |
|||
| büläk häm premiälär = [[Fizika ölkäsendä Nobel premiäse]] ([[1921]]) |
|||
| sayt = |
|||
| başqa mäğlümat = |
|||
}} |
|||
'''Albert Eynştein''' ([[1879]]-[[1955]]) — tanılğan ğalim, zamança [[teoretik fizika]]ğa nigez saluçılarnıñ berse, [[Fizika buyınça Nobel premiäse]] laureatı, cämäğät eşleklese. [[Germaniä]]dä ([[1879 yıl|1879]] — [[1893 yıl|1893]], [[1914 yıl|1914]] — [[1933 yıl]]lar), [[Şweytsariä]]dä ([[1893 yıl|1893]] — [[1914 yıl]]lar) häm [[AQŞ]]da ([[1933 yıl|1933]] — [[1955 yıl]]lar) yäşi. Dönyanıñ yegermedän artıq universitetınıñ xörmätle doktorı, küpsanlı fän Akademiäläre äğzası. |
|||
Eynşteyn — 300dän artıq fänni eş, şulay uq [[fän tarixı]] häm [[fän fälsäfäse|fälsäfäse]] buyınça yaqınça 150 kitap häm mäqälä avtorı. Fizika ölkäsendä berniçä möhim teoriä eşläp çığara: |
|||
* [[Maxsus çağıştırmalılıq teoriäse]] ([[1905 yıl]]). |
|||
** Anıñ qısaları eçendä — [[massa]] belän [[energiä]] arasındağı mönäsäbät qanunı (<math>E=mc^2</math>). |
|||
* [[Гомуми чагыштырмалылык теориясе|Ğomumi çağıştırmalılıq teoriäse]] ([[1907 yıl|1907]]— [[1916 yıl]]lar). |
|||
* [[Fotoeffekt]] häm [[cılısıyışlıq]]nıñ [[kvant teoriäse]]. |
|||
* Kvant [[Бозе — Эйнштейн бүленеше|Boze — Eynşteyn büleneşe]]. |
|||
* Fluktuatsiälär teoriäsenä nigez salğan [[broun xäräkäte]]neñ statistik teoriäse. |
|||
* [[İnduktsiälängän nurlanış teoriäse]]. |
|||
* Tirälektäge termodinamik fluktuatsiälärdä yaqtılıq taralışı teoriäse. |
|||
== Eynşten tigezlämäse gravitatsiä öçen == |
|||
Eynşteyn tigezlämäläre käkrängän fäza-waqıtta buluçı matdä üzlekläre fäza-waqıtnıñ käkrelege belän bäylilär. |
|||
(tigezlämädä: sul yaqta - geometriä (dürt ülçäneşle fäza-waqıt), uñ yaqta - matdä) |
|||
: <math>R_{\mu\nu} - {R \over 2} g_{\mu\nu} + \Lambda g_{\mu\nu} = G_{\mu\nu} + \Lambda g_{\mu\nu} = {8 \pi G \over c^4} T_{\mu\nu},</math> |
|||
<math>~R_{\rho \mu \sigma \nu}</math> ) |
|||
: <math>R_{\mu \nu} \ = \ g^{\rho \sigma} \ R_{\rho \mu \sigma \nu},</math> |
|||
<math>~R</math> — skalyar käkrelek, <math>~g^{\mu\nu}</math> - metrik tenzor, häm Riççi tenzorı |
|||
: <math>R \ = \ g^{\mu \nu} \ R_{\mu \nu},</math> |
|||
<math>~\Lambda</math> — kosmologik daimie, <math>~T_{\mu\nu}</math> - energiä-impuls tenzorı , <math>~\pi</math> — Pi, <math>~c</math> — vakuumda yaqtılıq tizlege , <math>~G</math> — Nyuton ğravitatsion daimie . |
|||
<math>G_{\mu\nu} = R_{\mu\nu} - {R \over 2} g_{\mu\nu}</math> - Eynşteyn tenzorı |
|||
<math>\varkappa={8 \pi G \over c^4}</math> — Eynşteyn ğravitatsion daimie. |
|||
{{commons|Albert Einstein}} |
|||
{{stub-lat}} |
|||
[[Төркем:Fiziklär]] |
|||
{{Link FA|an}} |
|||
{{Link FA|fi}} |
|||
{{Link FA|he}} |
|||
{{Link FA|hr}} |
|||
{{Link FA|ru}} |
|||
{{Link FA|sr}} |
|||
{{Link FA|ur}} |
|||
{{Link GA|de}} |
|||
{{Link GA|en}} |
|||
{{Link GA|no}} |
23 гый 2015, 04:09 юрамасы
Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.
Albert Eynştein | |
---|---|
Einstein, 1911 | |
Tulı iseme | Albert Einstein |
Hönäre | fizika ğalime |
Tuu datası | 14 mart 1879 |
Tuu cire | Ulm, Würtemberğ patşalığı, Alman imperiäse |
Watandaşlığı | / Alman imperiäse, / Weymar cömhüriäte, Şweytsariä, AQŞ |
Ülem datası | 18 aprel 1955 (76 yäş) |
Ülem cire | Prinston, Nyu-Djersi ştatı, AQŞ |
Ätise | German Eynşteyn |
Änise | Paulina Eynşteyn |
Büläk häm premiäläre | Fizika ölkäsendä Nobel premiäse (1921) |
Albert Eynştein (1879-1955) — tanılğan ğalim, zamança teoretik fizikağa nigez saluçılarnıñ berse, Fizika buyınça Nobel premiäse laureatı, cämäğät eşleklese. Germaniädä (1879 — 1893, 1914 — 1933 yıllar), Şweytsariädä (1893 — 1914 yıllar) häm AQŞda (1933 — 1955 yıllar) yäşi. Dönyanıñ yegermedän artıq universitetınıñ xörmätle doktorı, küpsanlı fän Akademiäläre äğzası.
Eynşteyn — 300dän artıq fänni eş, şulay uq fän tarixı häm fälsäfäse buyınça yaqınça 150 kitap häm mäqälä avtorı. Fizika ölkäsendä berniçä möhim teoriä eşläp çığara:
- Maxsus çağıştırmalılıq teoriäse (1905 yıl).
- Ğomumi çağıştırmalılıq teoriäse (1907— 1916 yıllar).
- Fotoeffekt häm cılısıyışlıqnıñ kvant teoriäse.
- Kvant Boze — Eynşteyn büleneşe.
- Fluktuatsiälär teoriäsenä nigez salğan broun xäräkäteneñ statistik teoriäse.
- İnduktsiälängän nurlanış teoriäse.
- Tirälektäge termodinamik fluktuatsiälärdä yaqtılıq taralışı teoriäse.
Eynşten tigezlämäse gravitatsiä öçen
Eynşteyn tigezlämäläre käkrängän fäza-waqıtta buluçı matdä üzlekläre fäza-waqıtnıñ käkrelege belän bäylilär.
(tigezlämädä: sul yaqta - geometriä (dürt ülçäneşle fäza-waqıt), uñ yaqta - matdä)
)
— skalyar käkrelek, - metrik tenzor, häm Riççi tenzorı
— kosmologik daimie, - energiä-impuls tenzorı , — Pi, — vakuumda yaqtılıq tizlege , — Nyuton ğravitatsion daimie .
- Eynşteyn tenzorı
— Eynşteyn ğravitatsion daimie.
Bu bit mäqälä töpçege genä. Sez anı tulılandırıp, Wikipediägä yärdäm itä alasız. |
Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link GA Калып:Link GA Калып:Link GA