29 март

29 март — Милади тәкъвимендә өченче айның егерме тугызынчы көне. Ел ахырына кадәр 277 көн кала.

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

Малагаси баш күтәрүенә (en) багышланган һәйкәл, Мораманга (fr) шәһәре, Мадагаскар.

1911 елгы баш күтәрүендә (en) һәлак булган 72 яшь кешегә һәйкәл, Кытай Җөмһүрияте.

Үзәк Африка Җөмһүрияте бәйсезлегенә нигез салучы һәм Автоном Җөмһүриятенең беренче Премьер-министры Бартелеми Боганда (fr, 1910-1959') чыгарылган марка.

Җир сәгатенең туграсы.

Файл:The Three Soldiers and Vietnam Veterans Memorial DC 12 2011 000129.JPG

Вьетнам сугышы мемориаль комплексы панорамасы - Өч солдат һәйкәле (en) һәм мемориаль дивары (en):
Милли аллея паркы (en), Вашингтон, АКШ.

ЮНЕСКОның Бөтендөнья мәдәни мирас исемлегенә кергән Порту^{[[калыпны мәкаләдән алып куярга]]} шәһәренең тарихи шәһәр үзәгенең елга буе өлеше, Португалия.

Яшь көрәшүчеләр көненә багышланган плакат, Чили.

Милли

• Мадагаскар — 1947 елгы баш күтәрүе хәтер көне (рус. День памяти героев, малаг. Fahatsiarovana ny martioran'ny tolona tamin'ny 1947).

1947 елгы Мадагаскар баш күтәрүе (фр. Insurrection malgache de 1947) истәлегенә. Бу фетнә Француз колониаль империясе тарафыннан 1948 елда бастырылган, әмма 1958 елгы бәйсезлеккә юл ачкан иде.

• Тайвань — Яшьләр көне (кыт. 革命先烈紀念日, ингл. Youth Day).

1911 елгы Сары Чәчәкләр Тавы Инкыйлабын (кыт. 黃花崗起義) искә алу көне, 1954 елдан бирле уздырыла.

• Үзәк Африка Җөмһүрияте — Президент Боганда вафат булган көне (фр. Décès du Fondateur Barthélémy Boganda).

Илнең бәйсезлегенә нигез салучы, Автономияле җөмһүриятнең беренче Премьер-министры һәм киләчәк сайлауларында президентлыкка намзәт булырга әзерлеген белдергән Бартелеми Боганда (fr), 1959 елның 29 март көнендә илнең башкаласы Банги (en) шәһәренә юлында вафат була (очкыч һавада шартлый). Хәрәбәләр арасында табылган шартлаткыч матдә эзләре, терракт булуын ачыклый.
Җаваплылар арасында Француз колониаль империясе секрет хезмәтләре (fr) булуы, җинаятькә вафатның хатынының да катнашы бар булуы турында сүзләр йөри, тик мәсәлә ачыкланылмый кала, бер елдан соң исә Франция илнең тулы бәйсезлеген таный.

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Җир сәгате-2014.
• АКШ — Вьетнам сугышы ветераннары көне (ингл. Vietnam Veterans Day).

1954 елгы Женева килешүләре (en) мәсьәләсенә кире кайту буларак, 1973 ел Париж килешүләре (en) нигезендә АКШ хәрби көчләре / Көньяк Вьетнамнан (en) 1973 елның 29 март көне тулысынча чыгарылуына багышлана, 2012 елда АКШ Президенты Барак Обама тарафыннан игълан ителә.
Сөйләшүләрне алып барган һәм килешүләрне имзалаган Һенри Киссинджер (en) һәм Ле Дук То (en) 1973 елгы Тынычлык өчен Нобель премиясе белән бүләкләнелә. Килешү шартларын бозып, 1975 елда / Төньяк Вьетнам (en) хәрби көчләре Көньяк Вьетнам өстеннән контрольне үз кулына алалар, аның Төньяк белән берләшетерелеп, Вьетнам буларак игълан итәләр.

• Бразилия:
  • Баия штаты — Файл:Brasão de Salvador.jpg Салвадор шәһәре көне.
  • Парана штаты — Куритиба шәһәре көне.
• Польша — Тимер белән эш итүчеләр көне (пол. Dzień Metalowca).
• Португалия — Милли тарихи шәһәр үзәкләре көне (порт. Dia Nacional dos Centros Históricos), 1996 елда Порту^{[[калыпны мәкаләдән алып куярга]]} шәһәренең тарихи шәһәр үзәген (pt) ЮНЕСКОның Бөтендөнья мәдәни мирас исемлегенә (pt) кертелү көне.
• Россия Федерациясе — Хәрби көчләренең хокук белгечләре көне (рус. День специалиста юридической службы Вооруженных Сил Российской Федерации).
• Чили — Яшь көрәшүчеләр көне (исп. Día del joven combatiente).

Вакыйгалар

• 1795 — Людвиг ван Бетховен беренче тапкыр Венада концертын бирә.
• 1848 — Ниагара шарлавыгы 30 сәгатькә Ниагара елгасында барлыкка килгән боз сәбәпле туктады.
• 1867 — Англия Канаданы барлыкка китергән Төньяк-америка актын имзалады.
• 1912 — Антарктидада сәяхәт кылган Роберт Скотт көндәлегендә соңгы язу калдыра.
• 1967 — Беренче француз атом су асты көймәсе суга төшерелә.
• 2004 — Балтыйк буе илләре НАТОга кабул ителә.
• 2010 — Мәскәү метросында террористик акт нәтиҗәсендә 40-лап кеше үлә.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:29 март көнне туганнар

• 1735 — Иоганн Музеус, алман язучысы, әдәби тәнкыйтьче.
• 1932 — Мөхәммәт Сабиров, Татарстан Республикасының беренче Премьер-министры.
• 1899 — Лаврентий Берия, совет дәүләт эшлеклесе.
• 1943 — Джон Мейджор, Бөекбритания сәясәтчесе, премьер-министр.
• 1951 — Ирина Хәкимова, балет биючесе, мөгаллим, Тукай бүләге иясе.
• 1985 — Шакур, рэп жанрында җырлар башкаручы татар җырчысы

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:29 март көнне вафатлар

• 1912 — Роберт Скотт (Robert Falcon Scott) (р. 1868), инглиз Антарктида өйрәнүчесе, Көньяк полюсны Руаль Амундсеннан 33 көнгә соңрак ачкан.
• 1942 — Имай Насыйри, татар журналисты, язучы.
• 1972 — Сәгыйть Исәнбаев, татар әдәбият галиме.