Сөембикә манарасы: юрамалар арасында аерма
иллюстрация |
|||
| Юл номеры - 50: | Юл номеры - 50: | ||
'''[[Сөембикә]] манарасы''' (tat.lat. ''[http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Сөембикә_манарасы Söyembikä manarası]'', ''Хан мәчете'') — [[Казан Кирмәне]] җирлегендә урнашкан манара. Элек татарларда '''Хан мәчете''' буларак аталды, ләкин соңарак русларда йөргән ''Башня Сююмбике'' исеме белән атала башлады.Татар ханлыгы чорыннан сакланып калган бердәнбер бина. |
'''[[Сөембикә]] манарасы''' (tat.lat. ''[http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Сөембикә_манарасы Söyembikä manarası]'', ''Хан мәчете'') — [[Казан Кирмәне]] җирлегендә урнашкан манара. Элек татарларда '''Хан мәчете''' буларак аталды, ләкин соңарак русларда йөргән ''Башня Сююмбике'' исеме белән атала башлады.Татар ханлыгы чорыннан сакланып калган бердәнбер бина. |
||
==Тарих== |
==Тарих== |
||
Сөембикә манарарасының килеп чыгу тарихы әлегә көнгә кадәр төгәл билгеле түгел. Кайбер тарихчылар фикерләре буенча Сөембикә манарасы [[Мөхәммәт-Әмин]] хан вакытында төзелгән. Мәскәү Кирмәненең [[:ru:Боровицкая башня|Боровицкий манарасы (рус)]] төзегән вакытында |
Сөембикә манарарасының килеп чыгу тарихы әлегә көнгә кадәр төгәл билгеле түгел. Кайбер тарихчылар фикерләре буенча Сөембикә манарасы [[Мөхәммәт-Әмин]] хан вакытында төзелгән. [[1495]] елда [[Мөхәммәт-Әмин]] Казан тәхетеннән бәреп төшерелгәннән соң, Мәскәүгә качарга мәҗбүр булган, хәттә [[Мәскәү кенәзлеге]] Ливониягә каршы сугышында урыс гаскәре башлыгы итеп билгеләнгән булган. Мәскәү Кирмәненең [[:ru:Боровицкая башня|Боровицкий манарасы (рус)]] төзегән вакытында [[Мөхәммәт-Әмин]] [[Мәскәү]]дә яшәгән һәм Италия архитекторлары ([[:ru:Солари, Пьетро Антонио|Пьетро Антонио Солари (рус)]]) белән танышып, дуслашып, соңрак аларны Казанга яңа манара төзер өчен чакырган. [[1502]] елда [[Мөхәммәт-Әмин]] янә Казан тәхетендә утырган һәм үз бөек манараны төзергә карар иткән. [[1505]] елда [[Мөхәммәт-Әмин]] Мәскәү кенәзлеге белән мөнәсәбәтләрен үзгәртә һәм бәйсез сәясәтен үткәрә башлаган. Нәкъ бу чорда яңа хәрби манара төзелә башлаган. Төзелеш вакыты: якынча [[1507]]-[[1517]] еллар. |
||
Башта яңа Манара - хәрби манара буларак төзелгән, ләкин Мөхәммәд-Әмин үз фикерен үзгәрткән, һәм бу корылма хан мәчет манарасына әверелгән, шуңа күрә башта (1517-1560 елларда) '''Хан мәчете''' дип йөртелгән. Сөембикә соңгы елларда манарада |
Башта яңа Манара - хәрби манара буларак төзелгән, ләкин Мөхәммәд-Әмин үз фикерен үзгәрткән, һәм бу корылма хан мәчет манарасына әверелгән, шуңа күрә башта (1517-1560 елларда) '''Хан мәчете''' дип йөртелгән. Сөембикә соңгы елларда манарада яшәгән өчен 1560-еллардан соң халык бу бинага Сөембикә Манарасы исемен биргән. |
||
==Сөембикә манарасы бүген== |
==Сөембикә манарасы бүген== |
||
21 ноя 2016, 11:28 юрамасы
| Сөембикә манарасы | |
 | |
| Ил |
Русия Федерациясе |
|---|---|
| Җөмһүрият |
Татарстан Җөмһүрияте |
| Беренче телгә алу |
1777 |
| Төзелеш еллары |
1507-1517 |
| Төр |
Күзәтү манарасы, элекке мәчет манарасы |
| Статус |
РФ Мәдәни Мирасының объекты, № 1610053007 |
Сөембикә манарасы (tat.lat. Söyembikä manarası, Хан мәчете) — Казан Кирмәне җирлегендә урнашкан манара. Элек татарларда Хан мәчете буларак аталды, ләкин соңарак русларда йөргән Башня Сююмбике исеме белән атала башлады.Татар ханлыгы чорыннан сакланып калган бердәнбер бина.
Тарих
Сөембикә манарарасының килеп чыгу тарихы әлегә көнгә кадәр төгәл билгеле түгел. Кайбер тарихчылар фикерләре буенча Сөембикә манарасы Мөхәммәт-Әмин хан вакытында төзелгән. 1495 елда Мөхәммәт-Әмин Казан тәхетеннән бәреп төшерелгәннән соң, Мәскәүгә качарга мәҗбүр булган, хәттә Мәскәү кенәзлеге Ливониягә каршы сугышында урыс гаскәре башлыгы итеп билгеләнгән булган. Мәскәү Кирмәненең Боровицкий манарасы (рус) төзегән вакытында Мөхәммәт-Әмин Мәскәүдә яшәгән һәм Италия архитекторлары (Пьетро Антонио Солари (рус)) белән танышып, дуслашып, соңрак аларны Казанга яңа манара төзер өчен чакырган. 1502 елда Мөхәммәт-Әмин янә Казан тәхетендә утырган һәм үз бөек манараны төзергә карар иткән. 1505 елда Мөхәммәт-Әмин Мәскәү кенәзлеге белән мөнәсәбәтләрен үзгәртә һәм бәйсез сәясәтен үткәрә башлаган. Нәкъ бу чорда яңа хәрби манара төзелә башлаган. Төзелеш вакыты: якынча 1507-1517 еллар.
Башта яңа Манара - хәрби манара буларак төзелгән, ләкин Мөхәммәд-Әмин үз фикерен үзгәрткән, һәм бу корылма хан мәчет манарасына әверелгән, шуңа күрә башта (1517-1560 елларда) Хан мәчете дип йөртелгән. Сөембикә соңгы елларда манарада яшәгән өчен 1560-еллардан соң халык бу бинага Сөембикә Манарасы исемен биргән.
Сөембикә манарасы бүген
Сөембикә манарасы — Казанның танылган архитектура символы. Ул авышлы биналар санына керә, чөнки ул төньяк-көнчыгыш ягына 1,98 метрга ава. Якынча 1730 елларда манарага икебашлы бөркет урнаштырылды. 1980 елларда татар җәмагатьчелеге таләбе буенча манарада Ислам символы — ярым ай урнаштырылды.
Үзенең хәзерге вариантында манара 1690 еллардан соң төзелгән диеп санала. Ләкин, башка версияләргә күрә, манара Казан ханлыгы чорында төзелгән һәм шушы вакыттан калган бердәнбер тарихи бина.
Фотогалерея
Моны да карагыз
| Казанның истәлекле урыннары | ||
_(2004).png) |
||