Минзәлә: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Минзәлә latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
IanraBot (бәхәс | кертем)
1 234 896 үзгәртергә
кТөзәтмә аңлатмасы юк
IanraBot (бәхәс | кертем)
1 234 896 үзгәртергә
к using AWB
Юл номеры - 68: Юл номеры - 68:
|add3 =
|add3 =
}}
}}
'''Минзәлә''' ({{lang-tt2|Minzǝlǝ}}, {{lang-ru|Мензелинск}}) — [[Татарстан Республикасы]] [[Минзәлә районы]]ның үзәге, [[Казан]]нан көнчыгышка таба 292 км урнашкан. [[Чулман|Кама]] буенда, [[Минзәлә елгасы]]ның түбән ярында, [[Түгәрәк Күл]] тимер юл станциясеннән 65 км көнчыгышка таба [[Әгерҗе]]-[[Акбаш]] линиясендә урнашкан. Аэропорт. [[Яр Чаллы]] – [[Уфа]] автомобиль юлы.
'''Минзәлә''' ({{lang-tt2|Minzǝlǝ}}, {{lang-ru|Мензелинск}}) — [[Татарстан Республикасы]] [[Минзәлә районы]]ның үзәге, [[Казан]]нан көнчыгышка таба 292 км урнашкан. [[Чулман|Кама]] буенда, [[Минзәлә елгасы]]ның түбән ярында, [[Түгәрәк Күл]] тимер юл станциясеннән 65 км көнчыгышка таба [[Әгерҗе]]-[[Акбаш]] линиясендә урнашкан. Аэропорт. [[Яр Чаллы]] – [[Өфә]] автомобиль юлы.


[[Халык саны]] — 16 474 кеше.<ref name="гкс"/>
[[Халык саны]] — 16 474 кеше.<ref name="гкс"/>
Юл номеры - 74: Юл номеры - 74:
== Тарих ==
== Тарих ==
[[Файл:Минзәлә 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Минзәләдә [[Муса Җәлил|М. Җәлилгә]] куелган {{коммент|бүс|бюст}}</small>]]
[[Файл:Минзәлә 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Минзәләдә [[Муса Җәлил|М. Җәлилгә]] куелган {{коммент|бүс|бюст}}</small>]]
Шәһәргә [[1584]] – [[1586]] елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. [[1781 ел]]да [[Уфа губернасы]]ның өяз шәһәре статусын ала.
Шәһәргә [[1584]] – [[1586]] елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. [[1781 ел]]да [[Өфә губернасы]]ның өяз шәһәре статусын ала.


== Халык ==
== Халык ==
{| class='standard' style='text-align: center;' width=64%
{| class='standard' style='text-align: center;' width=64%
|- class='shadow'
|- class='shadow'
![[1840]]<ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003542943#page2?page=15 Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840]</ref> !! [[1866]]<ref>[[Уфа губернасы]] торак урыннары исемлеге, 1866</ref>!! [[1897]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1595</ref> !! [[1913]]<ref name="mojgorod">http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/menzelisnsk/index.html</ref> !! [[1926]]<ref name="mojgorod"/> !! [[1939]]<ref name="mojgorod"/> !! [[1959]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1970]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1979]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1989]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[2002]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[2010]]<ref name="гкс"/>
![[1840]]<ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003542943#page2?page=15 Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840]</ref> !! [[1866]]<ref>[[Өфә губернасы]] торак урыннары исемлеге, 1866</ref>!! [[1897]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1595</ref> !! [[1913]]<ref name="mojgorod">http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/menzelisnsk/index.html</ref> !! [[1926]]<ref name="mojgorod"/> !! [[1939]]<ref name="mojgorod"/> !! [[1959]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1970]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1979]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1989]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[2002]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[2010]]<ref name="гкс"/>
|-
|-
|5 566
|5 566

31 июл 2018, 18:54 юрамасы

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Минзәлә (мәгънәләр) битенә күчегез.
Минзәлә
Карта
Ил Русия
Республика Татарстан
Муниципаль район Минзәлә районы
Координатлар 55°43'0"тн, 53°5'0"кнч
Нигезләнгән 1584
Мәркәз биеклеге 90 м
Рәсми тел [[рус теле, татар теле]]
Халык саны 16 474[1] кеше
Сәгать кушагы UTC+3
Телефон коды +7 85555
Рәсми сайт menzelinsk.ru
 Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Минзәлә (лат. тат. Minzǝlǝ, рус. Мензелинск) — Татарстан Республикасы Минзәлә районының үзәге, Казаннан көнчыгышка таба 292 км урнашкан. Кама буенда, Минзәлә елгасының түбән ярында, Түгәрәк Күл тимер юл станциясеннән 65 км көнчыгышка таба Әгерҗе-Акбаш линиясендә урнашкан. Аэропорт. Яр Чаллы – Өфә автомобиль юлы.

Халык саны — 16 474 кеше.[1]

Тарих

Минзәләдә М. Җәлилгә куелган бүс

Шәһәргә 1584 – 1586 елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. 1781 елда Өфә губернасының өяз шәһәре статусын ала.

Халык

1840[2] 1866[3] 1897[4] 1913[5] 1926[5] 1939[5] 1959[6] 1970[7] 1979[8] 1989[9] 2002[10] 2010[1]
5 566 4 940 7 552 ~10 100 ~7 500 ~10 900 11 810 15 868 16 683 15 223 16 730 16 474

Төп милләтләр:

Сәнәгәть

Минзәлә – җирле чималны эшкәртүче ширкәтләре булган авыл хуҗалыгы районы үзәге.

  • "Хуҗәмәт ремонт-механик заводы" ААҖ
  • Минзәлә аракы-ликер заводы
  • Минзәлә май-сыр комбинаты
  • "Минзәлә икмәк заводы" ААҖ
  • "Минзәлә урман хуҗалыгы" ФДУ

Авыл хуҗалыгы

Язгы бодай, арыш, арпа, солы, карабодай, борчак, тары үстерелә. Терлекчелекнең төп тармаклары: ит, сөт җитештерү, дуңгызчылык.

Мәдәният

Мәдәни мирас объектлары

Мәгълүмат чаралары

Мәгариф

Дин

Ислам

Православие

Муса Җәлил Минзәләдә

М. Җәлилнең Минзәләгә багышланган китабы

Татар шагыйре Муса Җәлил, Бөек Ватан сугышы башлангач, үз теләге белән сугышка җибәрүләрен сорый. 1941 елда Минзәлә шәһәренә вакытлыча күчерелгән Мәскәү хәрби-сәяси укуханәсенең сәяси җитәкчеләр (политруклар) составын әзерләүче кыска сроклы курсларында укып, «өлкән политрук» дәрәҗәсе ала. Минзәлә шәһәрендә 1941 елның ноябрь, декабрь айларында була. Шәһәргә багышлап язылган шигырьләре аерым китап булып нәшер ителгән.

Танылган шәхесләр

Моны да карагыз

Искәрмәләр

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
  2. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  3. ↑ Өфә губернасы торак урыннары исемлеге, 1866
  4. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1595
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/menzelisnsk/index.html
  6. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

Сылтамалар

http://www.tatmedia.com/tat/region/156


Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Минзәлә&oldid=2284899