Нур Гыйззәтуллин: юрамалар арасында аерма

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Нур Гыйззәтуллин latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
к викиләштерү
к яңа бүлек исеме өстәү: Гаиләсе
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
{{Шәхес
{{Шәхес
| исем = Нур Гыйззәтуллин
| исем = Нур Гыйззәтуллин
| рәсем =
| рәсем = Н.Г.Гыйззәтуллин.gif
| рәсем_зурлыгы =
| рәсем_зурлыгы = 200
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| рәсем язуы =
Юл номеры - 8: Юл номеры - 8:
| һөнәр = әдәбият галиме, тәнкыйтьче
| һөнәр = әдәбият галиме, тәнкыйтьче
| туу датасы = 12.6.1928
| туу датасы = 12.6.1928
| туу җире = [[Татарстан|Татарстанның]] {{туу җире|Актаныш районы|Актаныш районында}} [[Яңа Байсар]] авылы
| туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Актаныш районы|Актаныш районында}}, [[Яңа Байсар]]
| гражданлык =
| гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Русия}} [[РФ]]
| милләт = татар
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем датасы = 22.06.2004
| үлем җире =
| үлем җире = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Казан|Казанда}}
| әти =
| әти =
| әни =
| әни =
| ир =
| ир =
| хатын = Мәсгудә Касыйм кызы Галиева (''[[1936 ел|1936]]''), табибә
| хатын =
| балалар =
| балалар = ''[[ул]]лары'' Илдар, Айдар, Шамил
| бүләк һәм премияләр =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| сайт =
Юл номеры - 23: Юл номеры - 23:
}}
}}
<small>{{мәгънәләр|Гыйззәтуллин}}</small>
<small>{{мәгънәләр|Гыйззәтуллин}}</small>
'''Нур Габделхәй улы Гыйззәтуллин''' (''[[1928 ел|1928 елның]] [[12 июнь|12 июне]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Актаныш районы]], [[Яңа Байсар]] — [[2004 ел]]ның [[22 июнь|22 июне]], [[РФ]], [[ТР]], [[Казан]]'') — әдәбият галиме һәм тәнкыйтьче. [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты|Тел, әдәбият һәм тарих институты]] өлкән [[гыйльми хезмәткәр]]е. Филология фәннәре кандидаты (''[[1952 ел|1952]]''). [[ССРБ Язучылар берлеге]] ([[Татарстан язучылар берлеге|Татарстан]]) әгъзасы (''[[1957 ел]]дан'').
'''Нур Габделхәй улы Гыйззәтуллин''' — әдәбият галиме һәм тәнкыйтче.

==Тәрҗемәи хәле==
==Тәрҗемәи хәле==
Нур Гыйззәтуллин [[1928 ел|1928 елның]] [[12 июнь|12 июнендә]] [[Татарстан|Татарстанның]] [[Актаныш районы]] [[Яңа Байсар]] авылында укытучы гаиләсендә туган.
Нур Гыйззәтуллин [[1928 ел|1928 елның]] [[12 июнь|12 июнендә]] [[Татарстан|Татарстанның]] [[Актаныш районы]] [[Яңа Байсар]] авылында укытучы гаиләсендә туган.
Юл номеры - 35: Юл номеры - 36:
Н.Гыйззәтуллин СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты]] тарафыннан әзерләнгән күп томлы «Татар әдәбияты тарихы» өчен 20-30нчы еллар, Бөек Ватан сугышы һәм сугыштан соңгы еллардагы әдәби хәрәкәт һәм проза жанры, әдәби багланышлар һәм тәрҗемәләр, публицистика, егерменче һәм сугыштан соңгы еллардагы тәнкыйть һәм әдәбият белеме турында бүлекләр һәм [[Габдрахман Сәгъди|Г.Сәгъди]], [[Галимҗан Нигъмәти|Г.Нигъмәти]], [[Гомәр Гали|Г.Гали]], [[Гомәр Толымбай|Г.Толымбай]], [[Кави Нәҗми|К.Нәҗми]] кебек тәнкыйтче һәм әдәбият галимнәренең, язучыларының иҗат портретларын язды.
Н.Гыйззәтуллин СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты]] тарафыннан әзерләнгән күп томлы «Татар әдәбияты тарихы» өчен 20-30нчы еллар, Бөек Ватан сугышы һәм сугыштан соңгы еллардагы әдәби хәрәкәт һәм проза жанры, әдәби багланышлар һәм тәрҗемәләр, публицистика, егерменче һәм сугыштан соңгы еллардагы тәнкыйть һәм әдәбият белеме турында бүлекләр һәм [[Габдрахман Сәгъди|Г.Сәгъди]], [[Галимҗан Нигъмәти|Г.Нигъмәти]], [[Гомәр Гали|Г.Гали]], [[Гомәр Толымбай|Г.Толымбай]], [[Кави Нәҗми|К.Нәҗми]] кебек тәнкыйтче һәм әдәбият галимнәренең, язучыларының иҗат портретларын язды.


[[2004 ел]]ның [[22 июнь|22 июнендә]] [[Казан]]да вафат була, Арча районының Кушлавыч авылына җирләнә.
{{Rq|image}}

== Галим турында фикерләр ==
{{цитата|автор=[[Фоат Галимуллин]]|Эшен ахырына кадәр җиткереп, нигезле башкарырга тырышучы галим<ref>«[[Социалистик Татарстан]]», 1988 ел, 4 июнь</ref>}}
{{цитата|автор=[[Шаһинур Мостафин]]|Гаҗәп тынгысыз, эш сөюче шәхес ул Нур Гыйззәтуллин, аның бу сыйфатларын [[Ибраһим Нуруллин|Ибраһим ага Нуруллин]] да югары бәяли<ref>«[[Казан утлары]]», 1998 ел, июнь саны</ref>}}

== Гаиләсе ==
Беренче хатыны юл һәлакәтендә вафат.<br/>
Икенче хатыны — Мәсгудә Касыйм кызы Галиева ([[1936 ел|1936]]), табибә, язучы [[Әнәс Галиев]]ның бертуган сеңлесе. [[ТАССР]] [[Арча районы]] [[Кушлавыч]] авылында мулла гаиләсендә туган.<br/>
Балалары:<br/>
Беренче никахыннан [[ул]]ы Илдар.<br/>
Икенче никахыннан [[ул]]лары Айдар, Шамил (''[[1964 ел|1964]]'')<ref>''Мәсгуда Гыйззәтуллина''. Якты истәлеге белән рухланып яшибез. «[[Татарстан яшьләре]]», 2018 ел, 27 сентябрь</ref>.

== Сылтамалар ==
* [http://adiplar.belem.ru/gizzatullin.html Нур Гыйззәтуллин.] Әдипләр. Әхмәт Дусайлының шәхси порталы.
* [http://sptatar.ru/index.php?option=com_virtuemart&view=productdetails&virtuemart_product_id=288&virtuemart_category_id=7&lang=ru Нур Гыйззәтуллин.] [[Татарстан язучылар берлеге]] сайты

== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>


[[Төркем:Татар галимнәре]]
[[Төркем:Татар галимнәре]]
[[Төркем:Минзәлә педагогия көллиятен тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Минзәлә педагогия көллиятен тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Казан дәүләт педагогия институтын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Казан дәүләт педагогия институтын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Филология фәннәре кандидатлары]]

5 окт 2018, 17:22 юрамасы

Нур Гыйззәтуллин
Туган телдә исем Нур Габделхәй улы Гыйззәтуллин
Туган 12 июнь 1928(1928-06-12)
ССРБ, РСФСР, ТАССР, Актаныш районы, Яңа Байсар
Үлгән 22 июнь 2004(2004-06-22) (76 яшь)
РФ, ТР, Казан
Милләт татар
Ватандашлыгы ССРБ ССРБ→
Россия байрагы РФ
Әлма-матер Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты
Һөнәре әдәбият галиме, тәнкыйтьче
Эш бирүче 12 нче мәктәп
Җефет Мәсгудә Касыйм кызы Галиева (1936), табибә
Балалар уллары Илдар, Айдар, Шамил
Гыйльми дәрәҗә: филология фәннәре кандидаты[d]
Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Гыйззәтуллин битенә күчегез.

Нур Габделхәй улы Гыйззәтуллин (1928 елның 12 июне, ССРБ, РСФСР, ТАССР, Актаныш районы, Яңа Байсар — 2004 елның 22 июне, РФ, ТР, Казан) — әдәбият галиме һәм тәнкыйтьче. Тел, әдәбият һәм тарих институты өлкән гыйльми хезмәткәре. Филология фәннәре кандидаты (1952). ССРБ Язучылар берлеге (Татарстан) әгъзасы (1957 елдан).

Тәрҗемәи хәле

Нур Гыйззәтуллин 1928 елның 12 июнендә Татарстанның Актаныш районы Яңа Байсар авылында укытучы гаиләсендә туган.

Актаныш урта мәктәбенең сигез сыйныфын һәм 1945 елда Минзәлә педагогика училищесын тәмамлагач, 1945-1949 елларда Казан дәүләт педагогика институтының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә укый. Берникадәр вакыт Казан педагогика училищесында һәм Казанның 12 татар урта мәктәбендә укытучы булып эшли, шул чорда конкурс имтиханнарына әзерләнеп, СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы Тел, әдәбият һәм тарих институты каршындагы аспирантурага укырга керә, 1952 елда аны тәмамлагач, шул ук институтта башта әдәбият секторы лаборанты, аннары 1953 елдан 1959 елга кадәр кече гыйльми хезмәткәр булып эшли. 1959 елдан бирле Н. Гыйзәтуллин институтыың шул ук секторында өлкән гыйльми хезмәткәр булып хезмәт итә.

Н. Гыйззәтуллинның әдәби тәнкыйть өлкәсендәге беренче чыгышлары аспирантурада укыган елларына туры килә. 1949-1959 еллар арасында аның республика көндәлек матбугатында татар әдәбиятының төрле мәсьәләләренә багышланган мәкалә, рецензияләре басыла. Күренекле татар язучысы, СССР Дәүләт премиясе лауреаты Кави Нәҗминең тормыш һәм иҗат юлын өйрәнүдәге хезмәтен аерата билгеләп үтәргә кирәк. 1956 елда Н. Гыйззәтуллин язучының тормыш һәм иҗат юлына анализ ясаган монографиясен бастырып чыгара. Китап, тулыландырылып һәм баетылып, 1957 елда рус телендә дә дөнья күрә. 1958-1960 елларда исә галим, С.Әдһәмова белән берлектә, К.Нәҗминең дүрт томлык әсәрләр җыелмасын басмага әзерләү буенча зур эш башкара. “Татар совет әдәбияты тарихы” (Казан, 1960), “История татарской советской литературы” (Мәскәү, 1965) кебек күмәк хезмәтләрдә дә К.Нәҗми иҗатына, Бөек Ватан сугышы һәм сугыштан соңгы еллардагы татар прозасына багышланган өлешләр Н.Гыйззәтуллин тарафыннан языла.

Болардан тыш, Н. Гыйззәтуллин СССР Фәннәр академиясенең Максим Горький исемендәге дөнья әдәбияты институты тарафынан чыгарылган алты томлык “История советской многонациональной литературы” дигән капитал хезмәтнең икенче һәм дүртенче томнарында (Мәскәү, 1971-72) утызынчы еллар һәм сугыштан соңгы татар әдәбияты һәм татар совет прозасы турындагы очерклары белән катнаша.

Н.Гыйззәтуллин СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты тарафыннан әзерләнгән күп томлы «Татар әдәбияты тарихы» өчен 20-30нчы еллар, Бөек Ватан сугышы һәм сугыштан соңгы еллардагы әдәби хәрәкәт һәм проза жанры, әдәби багланышлар һәм тәрҗемәләр, публицистика, егерменче һәм сугыштан соңгы еллардагы тәнкыйть һәм әдәбият белеме турында бүлекләр һәм Г.Сәгъди, Г.Нигъмәти, Г.Гали, Г.Толымбай, К.Нәҗми кебек тәнкыйтче һәм әдәбият галимнәренең, язучыларының иҗат портретларын язды.

2004 елның 22 июнендә Казанда вафат була, Арча районының Кушлавыч авылына җирләнә.

Галим турында фикерләр

« Эшен ахырына кадәр җиткереп, нигезле башкарырга тырышучы галим[1]
 »
« Гаҗәп тынгысыз, эш сөюче шәхес ул Нур Гыйззәтуллин, аның бу сыйфатларын Ибраһим ага Нуруллин да югары бәяли[2]
 »

Гаиләсе

Беренче хатыны юл һәлакәтендә вафат.
Икенче хатыны — Мәсгудә Касыйм кызы Галиева (1936), табибә, язучы Әнәс Галиевның бертуган сеңлесе. ТАССР Арча районы Кушлавыч авылында мулла гаиләсендә туган.
Балалары:
Беренче никахыннан улы Илдар.
Икенче никахыннан уллары Айдар, Шамил (1964)[3].

Сылтамалар

Искәрмәләр

  1. ↑ «Социалистик Татарстан», 1988 ел, 4 июнь
  2. ↑ «Казан утлары», 1998 ел, июнь саны
  3. ↑ Мәсгуда Гыйззәтуллина. Якты истәлеге белән рухланып яшибез. «Татарстан яшьләре», 2018 ел, 27 сентябрь
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Нур_Гыйззәтуллин&oldid=2296987