Дәрдемәнд: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Дәрдемәнд latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к калып өстәү
к викиләштерү
Юл номеры - 9: Юл номеры - 9:
| туу датасы = 23.11.1859
| туу датасы = 23.11.1859
| туу җире = Җиргән, [[Эстәрлетамак өязе]], [[Ырынбур губернасы]]
| туу җире = Җиргән, [[Эстәрлетамак өязе]], [[Ырынбур губернасы]]
| гражданлык = {{байраклаштыру|Русия империясе}}→<br/>{{байраклаштыру|РСФСР}}
| гражданлык =
| милләт = [[татар]]
| милләт = [[татар]]
| үлем датасы = 09.10.1921
| үлем датасы = 09.10.1921
| үлем җире = [[Орск]] шәһәре
| үлем җире = [[РСФС]]Р, {{үлем җире|Орск|Орскида}}
| әти =
| әти = Мөхәммәтсадыйк
| әни =
| әни =
| ир =
| ир =
| хатын = Мәһүбә Борнаева
| хатын = Мәһүбә Борнаева
| балалар =
| балалар = улы [[Искәндәр Рәмиев|Искәндәр]]
| бүләк һәм премияләр =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| сайт =
Юл номеры - 23: Юл номеры - 23:
}}
}}
{{twinCYR|Därdemänd}}
{{twinCYR|Därdemänd}}
<small>{{мәгънәләр|Рәмиев}}</small>
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Рәмиев}}
'''Дәрдемәнд''', чын исеме '''Закир Рәмиев''' — [[ХХ гасыр]] башының бөек [[татар]] [[шагыйрь|шагыйре]], җәмәгать эшлеклесе.
'''Дәрдемәнд''', [[Закир Рәмиев]], чын исеме Мөхәммәтзакир Мөхәммәтсадыйк улы Рәмиев (''[[1859 ел]]ның [[23 ноябрь|23 ноябре]], [[РИ]], [[Ырынбур губернасы]], [[Эстәрлетамак өязе]], [[Җиргән]] — [[1921 ел]]ның [[9 октябрь|9 октябре]], [[РСФСР]], [[Ырынбур губернасы]], [[Орск]]'') — [[ХХ гасыр]] башының бөек [[татар]] [[шагыйрь|шагыйре]], җәмәгать эшлеклесе, иганәче, сәнәгатькәр, алтын приискылары хуҗасы.


== Тормыш юлы ==
== Тормыш юлы ==

[[1859 ел]]ның [[23 ноябрь|23 ноябрендә]] [[Ырынбур губернасы]] [[Эстәрлетамак өязе]]ндәге (хәзерге [[Башкортостан]]ның [[Мәләвез районы]]) [[Җиргән]] авылында туа. [[1862 ел]]ның җәендә әтисе, гаиләсен алып, Орск өязенең [[Юлык|Юлык авылына]] күчеп китә. Закирне һәм аның абыйсын башта өйдә укыталар. Аннары Муллакай авылындагы мәдрәсәгә бирәләр. Закир [[1880 ел|1880]]-[[1881 ел]]ларда [[Истанбул]]да яши, [[төрек теле]]н, әдәбиятын өйрәнә.
[[1859 ел]]ның [[23 ноябрь|23 ноябрендә]] [[Ырынбур губернасы]] [[Эстәрлетамак өязе]]ндәге (хәзерге [[Башкортостан]]ның [[Мәләвез районы]]) [[Җиргән]] авылында туа. [[1862 ел]]ның җәендә әтисе, гаиләсен алып, Орск өязенең [[Юлык|Юлык авылына]] күчеп китә. Закирне һәм аның абыйсын башта өйдә укыталар. Аннары Муллакай авылындагы мәдрәсәгә бирәләр. Закир [[1880 ел|1880]]-[[1881 ел]]ларда [[Истанбул]]да яши, [[төрек теле]]н, әдәбиятын өйрәнә.



30 мар 2019, 19:59 юрамасы

Дәрдемәнд
Файл:Дәрдемәнд.jpg
Туган телдә исем Закир Рәмиев
Туган 23 ноябрь 1859(1859-11-23)
Җиргән, Эстәрлетамак өязе, Ырынбур губернасы
Үлгән 9 октябрь 1921(1921-10-09) (61 яшь)
РСФСР, Орск
Милләт татар
Ватандашлыгы Русия империясе Русия империясе
РСФСР РСФСР
Һөнәре шагыйрь, җәмәгать эшлеклесе
Җефет Мәһүбә Борнаева
Балалар улы Искәндәр
Ата-ана
  • Мөхәммәтсадыйк (әти)
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Википедиядә Рәмиев фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар. Дәрдемәнд, Закир Рәмиев, чын исеме Мөхәммәтзакир Мөхәммәтсадыйк улы Рәмиев (1859 елның 23 ноябре, РИ, Ырынбур губернасы, Эстәрлетамак өязе, Җиргән1921 елның 9 октябре, РСФСР, Ырынбур губернасы, Орск) — ХХ гасыр башының бөек татар шагыйре, җәмәгать эшлеклесе, иганәче, сәнәгатькәр, алтын приискылары хуҗасы.

Тормыш юлы

1859 елның 23 ноябрендә Ырынбур губернасы Эстәрлетамак өязендәге (хәзерге Башкортостанның Мәләвез районы) Җиргән авылында туа. 1862 елның җәендә әтисе, гаиләсен алып, Орск өязенең Юлык авылына күчеп китә. Закирне һәм аның абыйсын башта өйдә укыталар. Аннары Муллакай авылындагы мәдрәсәгә бирәләр. Закир 1880-1881 елларда Истанбулда яши, төрек телен, әдәбиятын өйрәнә.

1890-1900 елларда бертуганнар Шакир белән Закирга аталарыннан Орск өязендәге алтын ятмалары күчә. Алардан 1917 елга кадәр барлыгы 5 тонна алтын табыла. Рәмиевләр приискларның техник җиһазландыруын кайгыртканнар. Приискларда барлыгы 850 эшче көч куйган. Рәмиевләрнең иганәчелек эше шактый мәгълүм. Алынган табышка алар татар язучыларының әсәрләрен бастырганнар, уннарча мәктәпләр тотканнар, татар студентларына матди ярдәм күрсәткәннәр, мәчетләр төзегәннәр. Алтын ятмаларын арендага биреп торган башкортларның авылларында үз хисапларына мәчетләр төзегәннәр, мәдрәсәләр ачканнар.

Орск Закир Рәмиев сәүдәгәре Закир Борнаевның Мәһүбә исемле кызына өйләнә һәм Ырынбурга күчә. Анда җәмәгатьчелек эшенә, мәдәни-агарту шөгыленә керешә.

1905 елдан Шакир белән Закир Рәмиевләр Ырынбурда матбугат чыгару эшен башлыйлар. 1906 елда «Вакыт» гәзите (башта атнасына өч тапкыр, аннары көн дә чыга башлый), 1908 елдан «Шура» журналын чыгара башлыйлар («Вакыт»ның мөхәррире Фатих Кәрими, "Шура"ныкы Риза Фәхретдин була). Бу ике басма да 1918 елда ябыла.

Октябрь инкыйлабыннан соң типографиясен, алтын приискаларын яңа хакимияткә тапшыра. З.Рәмиевның шәхси китапханәсен әрәм итеп, яндырып бетерәләр.

1921 елгы ачлык вакытында халыкка ярдәм итү эшен оештыруга керешә, ләкин авырып китә һәм шул елның 9 октябрендә вафат була.

Хәтер

Казан шәһәр Думасының 2015 елның 4 мартындагы 26-41 санлы карары белән Салмачы бистәсендәге асфальтланмаган бер тыкрыкка Дәрдмәнд исеме бирелгән.

Сылтамалар

Шулай ук кара

Искәрмәләр