Минзәлә: юрамалар арасында аерма
к using AWB |
к мәгълүмат өстәү |
||
Юл номеры - 74: | Юл номеры - 74: | ||
== Тарих == |
== Тарих == |
||
[[Файл:Минзәлә 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Минзәләдә [[Муса Җәлил|М. Җәлилгә]] куелган {{коммент|бүс|бюст}}</small>]] |
[[Файл:Минзәлә 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Минзәләдә [[Муса Җәлил|М. Җәлилгә]] куелган {{коммент|бүс|бюст}}</small>]] |
||
[[Файл:Минзәлә БИЙ.jpg|200px|thumb|right|Балалар иҗаты йорты. Икенче катында - [[Минзәлә туган якны өйрәнү музее|музей]]]] |
|||
[[Файл:Минзәлә ПК 1.jpg|200px|thumb|right|[[Минзәлә педагогика көллияте|Педагогика көллияте]]. [[Муса Җәлил мемориаль музее (Минзәлә)|М. Җәлил музее]] да шунда урнашкан]] |
|||
[[Файл:Минзәлә а.х.техникумы.JPG|200px|thumb|right|[[Минзәлә авыл хуҗалыгы техникумы|Авыл хуҗалыгы техникумы]]]] |
|||
[[Файл:Минзәлә медтехникумы.JPG|200px|thumb|right|[[Минзәлә медицина укуханәсе|Медицина укуханәсе]]]] |
|||
Шәһәргә [[1584]] – [[1586]] елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. [[1781 ел]]да [[Өфә губернасы]]ның өяз шәһәре статусын ала. |
Шәһәргә [[1584]] – [[1586]] елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. [[1781 ел]]да [[Өфә губернасы]]ның өяз шәһәре статусын ала. |
||
Юл номеры - 111: | Юл номеры - 115: | ||
== Мәдәният == |
== Мәдәният == |
||
* [[Сабир Өметбаев исемендәге Минзәлә татар дәүләт драма театры]]. |
* [[Сабир Өметбаев исемендәге Минзәлә татар дәүләт драма театры]]. |
||
* [[Минзәлә туган якны өйрәнү музее|Туган якны өйрәнү музее]] |
|||
* [[Муса Җәлил мемориаль музее (Минзәлә)|Муса Җәлил мемориаль музее]] |
|||
=== Мәдәни мирас объектлары === |
=== Мәдәни мирас объектлары === |
22 июл 2019, 20:41 юрамасы
Минзәлә | |
---|---|
Ил | Русия |
Республика | Татарстан |
Муниципаль район | Минзәлә районы |
Координатлар | 55°43'0"тн, 53°5'0"кнч |
Нигезләнгән | 1584 |
Мәркәз биеклеге | 90 м |
Рәсми тел | [[рус теле, татар теле]] |
Халык саны | 16 474[1] кеше |
Сәгать кушагы | UTC+3 |
Телефон коды | +7 85555 |
Рәсми сайт | menzelinsk.ru |
Минзәлә (лат. тат. Minzǝlǝ, рус. Мензелинск) — Татарстан Республикасы Минзәлә районының үзәге, Казаннан көнчыгышка таба 292 км урнашкан. Кама буенда, Минзәлә елгасының түбән ярында, Түгәрәк Күл тимер юл станциясеннән 65 км көнчыгышка таба Әгерҗе-Акбаш линиясендә урнашкан. Аэропорт. Яр Чаллы – Өфә автомобиль юлы.
Халык саны — 16 474 кеше.[1]
Тарих
Шәһәргә 1584 – 1586 елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. 1781 елда Өфә губернасының өяз шәһәре статусын ала.
Халык
1840[2] | 1866[3] | 1897[4] | 1913[5] | 1926[5] | 1939[5] | 1959[6] | 1970[7] | 1979[8] | 1989[9] | 2002[10] | 2010[1] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
5 566 | 4 940 | 7 552 | ~10 100 | ~7 500 | ~10 900 | 11 810 | 15 868 | 16 683 | 15 223 | 16 730 | 16 474 |
Төп милләтләр:
- 1989 елгы җанисәп буенча: татарлар — 46,8%, руслар — 49,3%, чирмешләр — 1,6%.
- 2002 елгы җанисәп буенча: татарлар — 45,2%, руслар — 50,2%, чирмешләр — 1,7%.
Сәнәгәть
Минзәлә – җирле чималны эшкәртүче ширкәтләре булган авыл хуҗалыгы районы үзәге.
- "Хуҗәмәт ремонт-механик заводы" ААҖ
- Минзәлә аракы-ликер заводы
- Минзәлә май-сыр комбинаты
- "Минзәлә икмәк заводы" ААҖ
- "Минзәлә урман хуҗалыгы" ФДУ
Авыл хуҗалыгы
Язгы бодай, арыш, арпа, солы, карабодай, борчак, тары үстерелә. Терлекчелекнең төп тармаклары: ит, сөт җитештерү, дуңгызчылык.
Мәдәният
- Сабир Өметбаев исемендәге Минзәлә татар дәүләт драма театры.
- Туган якны өйрәнү музее
- Муса Җәлил мемориаль музее
Мәдәни мирас объектлары
- Мәчет, 1910 ел (Ленин урамы, 61) — шәһәртөзүчелек һәм мигъмарият һәйкәле, төбәк (җөмһүрият) әһәмиятендәге мәдәни мирас объекты.
Мәгълүмат чаралары
- «Минзәлә» газетасы
- «Минзәлә дулкыннары» телерадиокомпаниясе
Мәгариф
Дин
Ислам
Православие
Муса Җәлил Минзәләдә
Татар шагыйре Муса Җәлил, Бөек Ватан сугышы башлангач, үз теләге белән сугышка җибәрүләрен сорый. 1941 елда Минзәлә шәһәренә вакытлыча күчерелгән Мәскәү хәрби-сәяси укуханәсенең сәяси җитәкчеләр (политруклар) составын әзерләүче кыска сроклы курсларында укып, «өлкән политрук» дәрәҗәсе ала. Минзәлә шәһәрендә 1941 елның ноябрь, декабрь айларында була. Шәһәргә багышлап язылган шигырьләре аерым китап булып нәшер ителгән.
Танылган шәхесләр
- Вячеслав Шугаев, язучы.
- Валентин Ерашов, язучы.
- Виктор Тёмин, фотограф.
- Ольга Ильинская, микробиолог.
- Рөстәм Тарико, «Русский Стандарт банкы» ЯАҖ директорлар шурасы рәисе.
- Владимир Бауман
- Лидия Смирнова, кино һәм театр актеры, ССРБ халык артисты (1974), Сталин премиясе лауреаты (1951).
- Александр Сливко
Моны да карагыз
Искәрмәләр
- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
- ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
- ↑ Өфә губернасы торак урыннары исемлеге, 1866
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1595
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/menzelisnsk/index.html
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
Сылтамалар
http://www.tatmedia.com/tat/region/156
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|