Яшел Үзән: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к яңа бүлек исеме өстәү: Мәдәният |
к мәгълүмат өстәү |
||
Юл номеры - 169: | Юл номеры - 169: | ||
* Сөт комбинаты |
* Сөт комбинаты |
||
* Икмәк комбинаты |
* Икмәк комбинаты |
||
⚫ | |||
[[Файл:Яшел Үзән галереясы.jpg|160px|thumb|right|[[Яшел Үзән сәнгать галереясы|Сәнгать галереясы]]]] |
|||
== Мәгариф == |
== Мәгариф == |
||
⚫ | |||
* [[Яшел Үзән механика көллияте|Механика көллияте]] |
* [[Яшел Үзән механика көллияте|Механика көллияте]] |
||
* [[Кораб]] төзелеше техникумы |
* [[Кораб]] төзелеше техникумы |
||
Юл номеры - 178: | Юл номеры - 178: | ||
== Мәдәният == |
== Мәдәният == |
||
* [[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|Тарихи-мәдәни мирас музее]] |
* [[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|Тарихи-мәдәни мирас музее]] |
||
* [[Яшел Үзән сәнгать галереясы|Сәнгать галереясы]] |
|||
== Искәрмәләр == |
== Искәрмәләр == |
13 авг 2019, 20:43 юрамасы
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Яшел Үзән | |
---|---|
Ил | Русия |
Республика | Татарстан |
Муниципаль район | Яшел Үзән районы |
Координатлар | 55°51'тн, 48°31'кнч |
Мэр | Александр Тыгин[1] |
Нигезләнгән | 1865 |
Элеккеге исемнәр | Кабачище |
Халык саны | 97 651 кеше |
Сәгать кушагы | UTC+3 |
Телефон коды | +7 84371 |
почта индекслары | 422540-422551 |
Рәсми сайт | zelendol.ru/ |
Кардәш шәһәрләр | Кронштадт, Дзержинск[2] һәм Северодвинск[3] |
Кардәш шәһәрләр | Кронштадт, Дзержинск[2] һәм Северодвинск[3] |
Яшел Үзән (урыс. Зеленодольск) — Рәсәй Федерациясенең шәһәре (1932), 1958 елдан алып, Татарстан Республикасы Яшел Үзән районы административ үзәге, (1990 елга кадәр Татар АССР). "Яшел Үзән муниципаль районы" муниципаль берәмлегенең үзәге.
2014 елның 29 июленнән РФ Хөкүмәте «Об утверждении перечня моногородов» №1398-р карары (13.05.2016 төз.) буенча Рәсәй Федерациясе аеруча катлаулы социаль-икътисади хәлдәге моношәһәрләр исемлегенә кертелгән.[4]
География
Климат
- Уртача еллык температура — +3,4 °C
- Уртача еллык җил тизлеге — 3,2 м/с
- Уртача еллык һава дымлылыгы — 69,9%
Яшел Үзән климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Уртача температура, °C | −10,5 | −10,6 | −5,5 | 4,9 | 13,5 | 18,5 | 20,4 | 17,9 | 12,2 | 4,5 | −4,4 | −9,7 | 4,4 |
Тарих
XIX гасырда ул Кабачище авылы дип беленгән, аннары аның исеме Паратск затоны булып торган
1928 елдан бирле – Яшел Үзән елга порты
1932 елда шәһәр статусы бирелде
1938 елдан башлап Яшел Үзән районы үзәге
Шәһәрдә туган танылган шәхесләр
- Фәрит Газизуллин (1946), РФ элекке министры, «Газпром» ААҖ директорлар шурасы әгъзасы.
- Рәшит Кәлимуллин (1957), РФ композиторлар берлеге рәисе (2015 елның декабреннән).
Халык
1897[5] | 1939[6] | 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[12] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 090 | ~30 200 | 60 472 | 76 961 | 84 504 | 94 079 | 100 139 | 97 651 |
Милли состав
Милләт | 1939[13] | 1970[14] | 1979[14] | 1989[14] | 2002[15] | 2010[16] |
---|---|---|---|---|---|---|
урыслар | 74,9% | 69,7% | 69,2% | 67,0% | 64,5% | 61,6% |
татарлар | 21,5% | 26,5% | 27,1% | 29,1% | 32,6% | 35,4% |
чуашлар | 0,9% | ?% | ?% | 1,3% | 0,9% | 0,9% |
Сәнәгать
- А.М. Горький исемендәге кораб төзү заводы
- Серго исемендәге завод («ПОЗиС» ААҖ)
- Фанер-җиһаз комбинаты
- Фанир заводы
- Шпаллар сеңдерү заводы
- Җиһаз фабрикасы
- Трикотаж фабрикасы
- Тегү фабрикаласы
- Сөт комбинаты
- Икмәк комбинаты
Мәгариф
- Механика көллияте
- Кораб төзелеше техникумы
- Медицина укуханәсе
Мәдәният
Искәрмәләр
- ↑ http://www.zelenodolsk.ru/article/11658
- ↑ 2,0 2,1 http://admdzr.ru/ru/informaciya/gorod/o-gorode/goroda-pobratimyi.html
- ↑ 3,0 3,1 https://www.severodvinsk.info/?idmenu=237
- ↑ Распоряжение Правительства РФ от 29.07.2014 N 1398-р «Об утверждении перечня моногородов»
- ↑ Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
- ↑ http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/mendeleevsk/index.html
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=2381
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
- ↑ 2002 ел сан алу базасы
- ↑ 2010 ел сан алу базасы