2019 ел: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/2019 ел latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Ильвир (бәхәс | кертем)
к викиләштерү һәм мәгълүмат өстәү
Юл номеры - 19: Юл номеры - 19:


=== [[Февраль]] ===
=== [[Февраль]] ===
* [[1 февраль]] — [[Мәскәү]]дә [[Бердәм Русия]] офисына һөҗүм итүдә гаепләнгән [[МДУ]] аспиранты [[Азат Мифтахов]] тоткарланган.
* [[1 февраль]] — [[Мәскәү]]дә [[Бердәм Русия]] офисына һөҗүм итүдә гаепләнгән [[МДУ]] аспиранты [[Азат Мифтахов]] тоткарланган.

* [[24 февраль]] — [[Молдавия]]дә парламент сайлаулары<ref>[http://infobiz.md/ru/news/4727 Потасовки на площади Великого Национального Собрания.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151119110041/http://infobiz.md/ru/news/4727|date=2015-11-19}}</ref>.
* [[24 февраль]] — [[Молдавия]]дә парламент сайлаулары<ref>[http://infobiz.md/ru/news/4727 Потасовки на площади Великого Национального Собрания.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151119110041/http://infobiz.md/ru/news/4727|date=2015-11-19}}</ref>.


Юл номеры - 27: Юл номеры - 28:
* [[19 март]] — [[Казагыстан]] белән 30 елдан артык падишаһлык иткән [[Нурсолтан Назарбаев]] вазифасыннан киткән.
* [[19 март]] — [[Казагыстан]] белән 30 елдан артык падишаһлык иткән [[Нурсолтан Назарбаев]] вазифасыннан киткән.
* [[22 март]] — [[Алинә Заһитова]] [[фигуралы шуу]] буенча дөнья чемпионатында (Сайтама, [[Япония]]) ялгыз шууда җиңү яулый.
* [[22 март]] — [[Алинә Заһитова]] [[фигуралы шуу]] буенча дөнья чемпионатында (Сайтама, [[Япония]]) ялгыз шууда җиңү яулый.
* [[27 март]] — [[Ford]] ширкәте Русиядә җиңел автолар чыгаруны туктату турында белдерә, шул сәбәпле Чаллыдагы автозавод һәм Алабугадагы двигательләр заводы ябыла.<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/418484 Ford закроет заводы в Челнах и Елабуге​]</ref>
* [[27 март]] — [[Ford]] ширкәте Русиядә җиңел автолар чыгаруны туктату турында белдерә, шул сәбәпле Чаллыдагы автозавод һәм Алабугадагы двигательләр заводы ябыла.<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/418484 Ford закроет заводы в Челнах и Елабуге]</ref>
* [[31 март]] — [[Украина]]да президент сайлауларының беренче туры.
* [[31 март]] — [[Украина]]да президент сайлауларының беренче туры.


Юл номеры - 62: Юл номеры - 63:
** [[Мәскәү]]дә гадел сайлаулар таләп иткән урам җыенына 50 меңләп кеше чыкты.<ref>[https://www.azatliq.org/a/30103122.html Мәскәүдә гадел сайлаулар таләп иткән урам җыенына 50 меңләп кеше чыкты]</ref>
** [[Мәскәү]]дә гадел сайлаулар таләп иткән урам җыенына 50 меңләп кеше чыкты.<ref>[https://www.azatliq.org/a/30103122.html Мәскәүдә гадел сайлаулар таләп иткән урам җыенына 50 меңләп кеше чыкты]</ref>
** [[Нёнокстагы радиацион һәлакәт|Северодвинск диңгез ракета полигонында сынаулар үткәргәндә шартлау чыгып]], 5 [[Росатом]] хезмәткәре һәлак була.<ref>{{Cite web |url=https://www.kommersant.ru/doc/4058848 |title=«Росатом» сообщил о гибели 5 своих сотрудников при взрыве на полигоне в Архангельской области |publisher=Газета «[[Коммерсантъ]]» |date=2019-08-10}}</ref>.
** [[Нёнокстагы радиацион һәлакәт|Северодвинск диңгез ракета полигонында сынаулар үткәргәндә шартлау чыгып]], 5 [[Росатом]] хезмәткәре һәлак була.<ref>{{Cite web |url=https://www.kommersant.ru/doc/4058848 |title=«Росатом» сообщил о гибели 5 своих сотрудников при взрыве на полигоне в Архангельской области |publisher=Газета «[[Коммерсантъ]]» |date=2019-08-10}}</ref>.
* [[11 август]] — [[Корбан бәйрәме]].
* [[11 август]] — [[Корбан бәйрәме]].
* [[24 август]] — [[Арча]]да районара чүп полигонын ясауга каршы урам җыены узды.
* [[24 август]] — [[Арча]]да районара чүп полигонын ясауга каршы урам җыены узды.
* [[31 август]] — [[Аргентин]]а дәүләт бурычы буенча дефолт игълан ителде.
* [[31 август]] — [[Аргентин]]а дәүләт бурычы буенча дефолт игълан ителде.
Юл номеры - 75: Юл номеры - 76:
=== [[Октябрь]] ===
=== [[Октябрь]] ===
* [[1 октябрь]] — [[Гыйрак]]та массакүләм протестлар башланды.
* [[1 октябрь]] — [[Гыйрак]]та массакүләм протестлар башланды.
* [[14 октябрь]] — [[Русия]] территориясендә аналог телевидениесен туктату көтелә<ref>[http://www.aif.ru/society/media/kogda_v_rossii_otklyuchat_analogovoe_tv Когда в России отключат аналоговое ТВ?.]</ref>.
* [[14 октябрь]] — [[Русия]] территориясендә аналог телевидениесен тулысынча сүндерделәр һәм санлы телевидениегә тулысынча күчтеләр<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/ekonomika/6375950|title=Срок перехода на цифровое телевидение продлили до 14 октября|publisher=ТАСС|accessdate=2019-04-25}}</ref>.


=== [[Ноябрь]] ===
=== [[Ноябрь]] ===
Юл номеры - 97: Юл номеры - 98:


=== Март ===
=== Март ===
* [[14 март]] — [[Илгиз Кәримов]], журналист, публицист, тәрҗемәче.
* [[14 март]] — [[Илгиз Кәримов]] (77), журналист, публицист, тәрҗемәче.


=== Апрель ===
=== Апрель ===
Юл номеры - 112: Юл номеры - 113:


=== Июль ===
=== Июль ===
* [[9 июль]] — [[Рип Торн]] (88), америка актеры «Эмми» премиясе лауреаты (1996)<ref>[https://www.hollywoodreporter.com/news/rip-torn-dead-larry-sanders-887059 Rip Torn, Artie the Producer on 'The Larry Sanders Show,' Dies at 88]</ref>.
* [[9 июль]] — [[Рип Торн]] (88), америка актеры, «Эмми» премиясе лауреаты (1996)<ref>[https://www.hollywoodreporter.com/news/rip-torn-dead-larry-sanders-887059 Rip Torn, Artie the Producer on 'The Larry Sanders Show,' Dies at 88]</ref>.


=== Август ===
=== Август ===

15 окт 2019, 14:10 юрамасы

Еллар
2015 · 2016 · 2017 · 2018 2019 2020 · 2021 · 2022 · 2023
Унъеллык
1990-еллар · 2000-еллар2010-еллар2020-еллар · 2030-еллар
Гасырлар
XX гасырXXI гасырXXII гасыр
3 меңьеллык
XIX гасырXX гасырXXI гасырXXII гасырXXIII гасыр
1990-еллар 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000-еллар 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010-еллар 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
2020-еллар 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
2030-еллар 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039
2040-еллар 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049
2050-еллар 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059
2060-еллар 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069
2070-еллар 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079
2080-еллар 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089
2090-еллар 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099
2100-еллар 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109
Хронологик таблица
2019 ел башка тәкъвимнәрдә
Милади тәкъвим 2019
MMXIX
Юлиан тәкъвим 2018—2019 (14 гыйнвардан)
Юлиан тәкъвим
византия эрасы белән
7527—7528 (14 сентябрьдән)
Римны нигезләгәннән башлап 2771—2772 (4 майдан)
Яһүдләр тәкъвиме
5779—5780

ה'תשע"ט — ה'תש"ף

Һиҗри тәкъвим 1440—1441 (1 сентябрьдан)
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме 4511—4512 (11 августтан)
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме 1468
ԹՎ ՌՆԿԸ

Кытай тәкъвиме 4715—4716 (5 февральдан)
戊戌 — 己亥
сары эт — сары дуңгыз
Хәбәш тәкъвим 2011 — 2012
Борынгы һинд тәкъвиме
- Викрам-самват 2075—2076
- Шака самват 1941—1942
Шәмси тәкъвим 1397—1398
Буддачылык тәкъвиме 2562
Япон ел исәбе 31 ел Хэйсэй

2019 (ике мең унтугызынчы) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча сишәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 2019 елы, III меңьеллыкның 19 елы, XXI гасырның 19 елы, XXI гасырның 2 унъеллыгының 9 елы, 2010 елларның 10 елы. 2019 елдан бирле 5 ел үтте.

Вакыйгалар

Гыйнвар

Февраль

Март

Апрель

Май

Июнь

Июль

Август

Сентябрь

Октябрь

  • 1 октябрьГыйракта массакүләм протестлар башланды.
  • 14 октябрьРусия территориясендә аналог телевидениесен тулысынча сүндерделәр һәм санлы телевидениегә тулысынча күчтеләр[22].

Ноябрь

Декабрь

Вафатлар

Гыйнвар

Февраль

Март

Апрель

Май

  • 9 майСергей Доренко (59), Русия журналисты, теле- һәм радиотапшырулар алып баручы, комментатор, продюсер[25].

Июнь

Июль

Август

Сентябрь

Октябрь

Ноябрь

Декабрь

Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары

Нобель премиясе лауреатлары

Искәрмәләр

  1. International Year of Indigenous Languages
  2. Дәүләтнең тел сәясәте турында БМОга шикаять итү мөмкин
  3. Указ о проведении в 2019 году Года театра
  4. Китайский аппарат "Чанъэ-4" совершил посадку на обратной стороне Луны. РИА Новости (20190103T0723+0300Z). 2019-01-04 тикшерелгән.
  5. Потасовки на площади Великого Национального Собрания. 2015 елның 19 ноябрь көнендә архивланган.
  6. Об Универсиаде. Официальный сайт Универсиады. әлеге чыганактан 2016-07-16 архивланды. 2016-07-25 тикшерелгән.
  7. https://ru.sputnik-news.ee
  8. Ford закроет заводы в Челнах и Елабуге
  9. Русия думасы Рунетны изоляцияләү канунын кабул итте
  10. Император Японии Акихито отречется от престола 30 апреля 2019 года.
  11. Дәрвишләр бистәсе: "Төп проблем — юл түгел, ә без сайлаган хакимият"
  12. Определены хозяева чемпионатов мира по хоккею 2019 и 2020 годах.
  13. https://www.business-gazeta.ru/news/405651
  14. Татарстанда "Фәйзрахманчылар" төркеме әгъзалары ирекләреннән мәхрүм ителде
  15. Путин Грузиягә очышларны вакытлыча туктата
  16. Total solar eclipse of 2019 jul 02.(ингл.)
  17. https://www.azatliq.org/a/30055072.html
  18. Мәскәүдә гадел сайлаулар таләп иткән урам җыенына 50 меңләп кеше чыкты
  19. «Росатом» сообщил о гибели 5 своих сотрудников при взрыве на полигоне в Архангельской области. Газета «Коммерсантъ» (2019-08-10).
  20. Рәшит Заһидуллин: "Театрдан коллективны яклаганга китәм"
  21. Казанда татар телендә "Китап" радиосы эшли башлаячак
  22. Срок перехода на цифровое телевидение продлили до 14 октября. ТАСС. 2019-04-25 тикшерелгән.
  23. JAXA Report on Hayabusa-2, Procyon, and International Collaboration Sample Return Working Group.(ингл.)
  24. Җәүдәт Дәрзаман вафат. ТР язучылар берлеге сайты, 25.02.2019
  25. В Москве скончался Сергей Доренко
  26. Башкортстанның беренче мөфтие Нурмөхәммәт Нигъмәтуллин вафат. Азатлык радиосы, 26.06.2019
  27. Танылган артист, драматург Әмир Камалиев вафат. Азатлык радиосы, 30.06.2019
  28. Rip Torn, Artie the Producer on 'The Larry Sanders Show,' Dies at 88
  29. "Ишетегез мине: удмуртларның геноциды бара" — Альберт Разин манифесты
  30. В Башкирии на 81 году жизни скончался поэт Муса Сиражи. proufu.ru, 14.09.2019
  31. Умер Алексей Леонов – первый человек в открытом космосе
  32. Танылган татар сынчысы Рада Нигъмәтуллина вафат. Азатлык радиосы, 12.10.2019