Казакъ Совет Социалистик Республикасы: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Казакъ Совет Социалистик Республикасы latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Ерней (бәхәс | кертем)
к Ерней юнәлтү аша Казакъ Совет Социалистик Җөмһүрияте сәхифәсен Казакъ Совет Социалистик Республикасы итеп күчерде: Республика
Ерней (бәхәс | кертем)
вики
Юл номеры - 19: Юл номеры - 19:
|s2 =
|s2 =
|flag_s2 =
|flag_s2 =
|шигарь = «[[Барлык илләрнең пролетарийлары, берләшегез!|Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!]]»
|шигарь = «[[Барлык илләрнең пролетарийлары, берләшегез!|Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!]]»
|гимн = Казакъ Совет Социалистик Республикасы гимны
|гимн = Казакъ Совет Социалистик Республикасы гимны
|башкала = [[Алма-Ата]]
|башкала = [[Алма-Ата]]
Юл номеры - 31: Юл номеры - 31:
|параметрның эчтәлеге=
|параметрның эчтәлеге=
}}
}}
'''Казакъ Совет Социалистик Җөмһүрияте''' ({{lang-kk|Қазақ Советтік Социалистік Республикасы, Qazaq Sovettіk Sotsıalıstіk Respýblıkasy}}, {{lang-ru|Казахская Советская Социалистическая Республика}}) — [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге|ССРБ]] республикаларының берсе.
'''Казакъ Совет Социалистик Җөмһүрияте''' ({{lang-kk|Қазақ Советтік Социалистік Республикасы, Qazaq Sovettіk Sotsıalıstіk Respýblıkasy}}, {{lang-ru|Казахская Советская Социалистическая Республика}}) — [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] республикаларының берсе.

Башкаласы [[Алма-Ата]] шәһәрендә урнашкан.


Башкаласы [[Алма-Ата]] шәһәрендә урнашкан булган.
== Тарих ==
== Тарих ==
1920 елның августында ''Кыргыз АССР'' исеме астында РСФСР {{comment|тәркибендә|составында}} нигезләнгән. 1925 елның апрельдә аның Казакъ ССР итеп үзгәртелгән, ә 1936 елның [[9 декабрь]]дә ул Казакъ ССР итеп үзгәртелгән.
1920 елның августында ''Кыргыз АССР'' исеме астында РСФСР эчендә нигезләнгән. 1925 елның апрельдә аның Казакъ АССР итеп үзгәртелгән, ә 1936 елның [[9 декабрь]]дә ул Казакъ ССР итеп үзгәртелгән.


1930-еллардагы ачлык, 1930- һәм 1940-елларда «сатлыкҗанлык»та һәм «ышанычсызлык»та гаепләнган халыкларны ([[поляк]]лар, [[кырымтатарлар]], [[чеченнар]], [[ингуш]]лар, Идел буе алманнары) көчләп сөрү нәтиҗәсендә казакълар үз җирендә милли азчылыкка әйләнгәннәр. 1950- һәм 1960-елларда чирәм җирләрне үзләштерү башланган.
1930 еллардагы ачлык, 1930 һәм 1940 елларда «сатлыкҗанлык»та һәм «ышанычсызлык»та гаепләнган халыкларны ([[поляк]]лар, [[кырымтатарлар]], [[чеченнар]], [[ингуш]]лар, Идел буе алманнары) көчләп сөрү нәтиҗәсендә казакълар үз җирендә милли азчылыкка әйләнгәннәр. 1950 һәм 1960 елларда чирәм җирләрне үзләштерү башланган.

1991 елның декабрьдә Казакъстанда бәйсезлек турында конституцион канун бабул ителгән; союздаш республикалардан иң соңгысы булып, Казакъстан бәйсезлекне игълан иткән.


1991 елның декабрьдә Казакъстанда бәйсезлек турында конституцион канун бабул ителгән; совет республикардан иң соңгысы булып, Казакъстан бәйсезлекне игълан иткән.
== Халык ==
== Халык ==
{| class="wikitable standard" style="text-align: center;" width="60%"
{| class="wikitable standard" style="text-align: center;" width="60%"
Юл номеры - 45: Юл номеры - 47:
! [[1959]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg1.php</ref> !! [[1970]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg1.php</ref> !! [[1979]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg1.php</ref> !! [[1989]]<ref name="demoscope.ru"/>
! [[1959]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg1.php</ref> !! [[1970]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg1.php</ref> !! [[1979]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg1.php</ref> !! [[1989]]<ref name="demoscope.ru"/>
|- class='bright'
|- class='bright'
|9&nbsp;309&nbsp;847
|9309847
|13&nbsp;008&nbsp;726
|13008726
|14&nbsp;684&nbsp;585
|14684585
|16&nbsp;536&nbsp;511
|16536511
|}
|}
Милли состав (1989): [[казакълар]] — 39,7&nbsp;%, [[руслар]] — 37,8&nbsp;%, [[алманнар]] — 5,8%, [[украиннар]] — 5,4&nbsp;%, [[үзбәкләр]] — 2,0&nbsp;%, [[татарлар]] — 2,0&nbsp;%, [[уйгырлар]] — 1,1&nbsp;%, [[беларуслар]] — 1,0&nbsp;%.


== Идарә-җир төзелеше ==
Милли состав (1989): [[казакълар]] — 39,7%, [[руслар]] — 37,8%, [[алманнар]] — 5,8%, [[украиннар]] — 5,4%, [[үзбәкләр]] — 2,0%, [[татарлар]] — 2,0%, [[уйгырлар]] — 1,1%, [[беларуслар]] — 1,0%.
1987 елда Казакъ Совет Социалистик Республикасы эченә 19 өлкә кергән<ref>Дударев В.А., Евсеева Н.А. СССР Административно-территориальное деление союзных республик / редактор И. Каманина. — М.: «Известия Советов народных депутатов СССР», 1987. — 671 с. — 103 800 экз.</ref>.

== Административ бүленеш ==
1987 елда Казакъ Совет Социалистик Республикасы составына 19 өлкә кергән.<ref>Дударев В. А., Евсеева Н. А. СССР Административно-территориальное деление союзных республик / редактор И. Каманина. — М.: «Известия Советов народных депутатов СССР», 1987. — 671 с. — 103 800 экз.</ref>


== Җитәкчеләр ==
== Җитәкчеләр ==
* [[Левон Мирзоян]] (1937–1938)

* Николай Скворцов (1938–1945)
* [[Левон Мирзоян]] (1937-1938)
* Геннадий Борков (1945–1946)
* Николай Скворцов (1938-1945)
* Җомабай Шәяхмәтов (1946–1954)
* Геннадий Борков (1945-1946)
* [[Пантелеймон Пономаренко]] (1954–1955)
* Җомабай Шәяхмәтов (1946-1954)
* [[Леонид Брежнев]] (1955–1956)
* [[Пантелеймон Пономаренко]] (1954-1955)
* Иван Яковлев (1956–1957)
* [[Леонид Брежнев]] (1955-1956)
* Николай Беляев (1957–1960)
* Иван Яковлев (1956-1957)
* [[Динмөхәммәт Кунаев]] (1960–1962)
* Николай Беляев (1957-1960)
* Исмәгыйль Йосыпов (1962–1964)
* [[Динмөхәммәт Кунаев]] (1960-1962)
* Динмөхәмәт Кунаев (1964–1986)
* Исмәгыйль Йосыпов (1962-1964)
* Геннадий Колбин (1986–1989)
* Динмөхәмәт Кунаев (1964-1986)
* [[Нурсолтан Назарбаев]] (1989–1991)
* Геннадий Колбин (1986-1989)
* [[Нурсолтан Назарбаев]] (1989-1991)


== Шулай ук карагыз ==
== Шулай ук карагыз ==

* [[Казакъстан]]
* [[Казакъстан]]



5 ноя 2019, 10:24 юрамасы

Казакъ Совет Социалистик Республикасы
каз. Қазақ Советтік Социалистік Республикасы
рус. Казахская Советская Социалистическая Республика


5 декабрь 1936 — 26 декабрь 1991



Байрак Герб
Шигарь
«Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!»
Гимн
Казакъ Совет Социалистик Республикасы гимны
Башкала Алма-Ата
Акча берәмлеге ССРБ сумы
Мәйдан 2 717 мең км²
Халык 16 536 511 кеше[1] (1989)
Идарә итү төре Совет республикасы

Казакъ Совет Социалистик Җөмһүрияте (каз. Қазақ Советтік Социалистік Республикасы, Qazaq Sovettіk Sotsıalıstіk Respýblıkasy, рус. Казахская Советская Социалистическая Республика) — ССРБ республикаларының берсе.

Башкаласы Алма-Ата шәһәрендә урнашкан.

Тарих

1920 елның августында Кыргыз АССР исеме астында РСФСР эчендә нигезләнгән. 1925 елның апрельдә аның Казакъ АССР итеп үзгәртелгән, ә 1936 елның 9 декабрьдә ул Казакъ ССР итеп үзгәртелгән.

1930 еллардагы ачлык, 1930 һәм 1940 елларда «сатлыкҗанлык»та һәм «ышанычсызлык»та гаепләнган халыкларны (поляклар, кырымтатарлар, чеченнар, ингушлар, Идел буе алманнары) көчләп сөрү нәтиҗәсендә казакълар үз җирендә милли азчылыкка әйләнгәннәр. 1950 һәм 1960 елларда чирәм җирләрне үзләштерү башланган.

1991 елның декабрьдә Казакъстанда бәйсезлек турында конституцион канун бабул ителгән; союздаш республикалардан иң соңгысы булып, Казакъстан бәйсезлекне игълан иткән.

Халык

1959[2] 1970[3] 1979[4] 1989[1]
9 309 847 13 008 726 14 684 585 16 536 511

Милли состав (1989): казакълар — 39,7 %, руслар — 37,8 %, алманнар — 5,8%, украиннар — 5,4 %, үзбәкләр — 2,0 %, татарлар — 2,0 %, уйгырлар — 1,1 %, беларуслар — 1,0 %.

Идарә-җир төзелеше

1987 елда Казакъ Совет Социалистик Республикасы эченә 19 өлкә кергән[5].

Җитәкчеләр

Шулай ук карагыз

Искәрмәләр

  1. 1,0 1,1 http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg1.php
  2. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg1.php
  3. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg1.php
  4. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg1.php
  5. Дударев В.А., Евсеева Н.А. СССР Административно-территориальное деление союзных республик / редактор И. Каманина. — М.: «Известия Советов народных депутатов СССР», 1987. — 671 с. — 103 800 экз.