Суварди Сурьянинграт

Суварди Сурьянинграт
Туган	2 май 1889(1889-05-02) Йокьякарта, Султанат Джокьякарта[d]
Үлгән	28 апрель 1959(1959-04-28) (69 яшь) Йокьякарта, Индонезия
Күмү урыны	парк Виджая-Брата[d]
Ватандашлыгы	Индонезия
Әлма-матер	Europeesche Lagere School[d]
Һөнәре	сәясәтче, фәлсәфәче, Каршылык сугышчысы, профессии, укытучы, деятель образования, язучы, журналист, калумнис
Сәяси фирка	Indische Party[d], Буди Утомо[d] һәм Insulinde[d]
Җефет
Ата-ана	Pangeran Soerjaningrat[d] (әти)
Суварди Сурьянинграт Викиҗыентыкта

Суварди Сурьянинграт (индон. Soewardi Soerjaningrat, индон. Suwardi Suryaningrat), 1922 елданКи Хаджар Деванторо (индон. Ki Hadjar Dewantoro, индон. Ki Hajar Dewantoro); 2 май 1889, Джокьякарта — 26 апрель 1959, шунда ук) — индонезия сәяси эшлеклесе, ил бәйсезлеге өчен көрәшүче, язучы һәм педагог. Индонезиянең милли герое.

Биографиясе

Индонезиядә ява аристократлары гаиләсендә туган. Нидерланд телле мәктәп тәмамлый, аннары төп халык өчен медицина мәктәбенә керә, әмма сәламәтлеге белән проблемалар аркасында аны тәмамлый алмый. Соңрак журналистика белән шөгыльләнә, төрле басмалар белән хезмәттәшлек итә һәм тиздән үзенең законга каршы карашлары белән таныла; 1908 елдан башлап, шул ук вакытта нигез салынган Budi Utomo милли оешма белән хезмәттәшлек итә, Джокьякартта аның беренче съездын үткәрүне оештыра.

1912-1913 елларда эшмәкәрлек алып барган Һинд партиясенә нигез салучыларның берсе була; 1913 елда Нидерландның бәйсезлек Көнен бәйрәм итүгә җыелуны тәнкыйтьләгән «Мин голландлы булсам» исемле антиколониаль мәкаләсен бастыра, аның өчен кулга алынып, башта Банк утравына, ә аннары Нидерландка сөреп җибәрелә. Метрополиядә 1919 елга кадәр яши, белемен күтәрү белән актив шөгыльләнеп, студентларның Һиндстан ассоциациясендә катнаша. 1919 елның сентябрендә, Нидерландтан бәйсезлек өчен чыгыш ясаган Һиндстан Милли Партиясе башлыгы була, 1922 елның 3 июлендә балалар өчен мәктәпкә нигез салучы Таман Сисва Җәмгыятенә нигез сала, анда белем бирү һәм тәрбия бирү Англиягә каршы рухта алып барыла; шул ук вакытта Ява аристократиясе белән ассоциацияне бетерү өчен яңа исем дә кабул итә. 1923 елда милли партия җитәкчелеген калдырырга мәҗбүр була. Берничә тапкыр голландлар кулга алына; Япония оккупациясе көннәрендә яңа хакимиятләр белән күпмедер вакыт хезмәттәшлек иткән, Путер оешмасы лидерларының берсе булган.

Ки Хаджар Деванторо 20000 индонезия рупийы банкнотында

Бәйсез Индонезиянең беренче Хөкүмәтендә (1945 елда) мәгариф һәм мәдәният министры итеп билгеләнә. 1950 нче елларда иҗтимагый-мәдәни эшчәнлек белән актив шөгыльләнә, 1957 нче елда Гадж Мад университетыннан мактаулы доктор дәрәҗәсен ала.

Хәтер

Хәзерге Индонезиядә аның туган көне милли мәгариф көне буларак билгеләп үтелә, аның портреты берничә Индонезия банкнотында сурәтләнгән, шулай ук аның хөрмәтенә Индонезия хәрби-диңгез флоты кораблары аталган. 1959 елның 29 ноябрендә аңа үлгәннән соң Индонезиянең милли герое исеме бирелә.

Әдәбиәт

Суварди Сурьянинграт // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

Сылтамалар

Биография