Балык Бистәсе районы: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Балык Бистәсе районы latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Nurbot (бәхәс | кертем)
Ботлар
273 436 үзгәртергә
к clean up, replaced: Урыс → Рус, урыс → рус using AWB
Тимерхан (бәхәс | кертем)
1250 үзгәртергә
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
{{Административ берәмлек
{{АТБВМ
|Төс1 = {{Төс/Русия}}
|Төс1 = {{Төс/Русия}}
|Татар исеме = Балык Бистәсе районы
|Татар исеме = Балык Бистәсе районы
Юл номеры - 17: Юл номеры - 17:
|CoordScale =
|CoordScale =
|Гимн =
|Гимн =
|Статус = [[Район]]
|Статус = [[Муниципаль район]]
|Регион төре = [[Җөмһүрият]]
|Регион төре = [[Җөмһүрият]]
|Регион = [[Татарстан]]
|Регион = [[Татарстан]]
Юл номеры - 26: Юл номеры - 26:
|Башлык = Илдар Рәшит улы Таҗетдинов (в.б.)<ref>[http://sntat.ru/politika/kto-na-novenkogo-otstavki-dvukh-glav-rayonov-tatarstana-i-novye-naznach/ Кто на новенького? Отставки двух глав районов и новые назначения. Сетевое издание «События», 17.01.2018]</ref>
|Башлык = Илдар Рәшит улы Таҗетдинов (в.б.)<ref>[http://sntat.ru/politika/kto-na-novenkogo-otstavki-dvukh-glav-rayonov-tatarstana-i-novye-naznach/ Кто на новенького? Отставки двух глав районов и новые назначения. Сетевое издание «События», 17.01.2018]</ref>
|Башлык исеме = Район башлыгы
|Башлык исеме = Район башлыгы
|Башлык2 =
|Башлык2 = Исланов Роман Леонидович
|Башлык исеме2 =
|Башлык исеме2 = Башкарма комитеты җитәкчесе
|ТЭП =
|ТЭП =
|ТЭП елы =
|ТЭП елы =
Юл номеры - 35: Юл номеры - 35:
|Тел =
|Тел =
|Телләр =
|Телләр =
|Халык саны = 27 630 кеше
|Халык саны = 25 052
|Халык саны исәбе елы = 2010
|Халык саны исәбе елы = 2019
|Халыктан % = 0,7
|Халыктан % =
|Халык саны буенча урын =
|Халык саны буенча урын =
|Халык тыгызлыгы =
|Халык тыгызлыгы = 12,21
|Халык тыгызлыгы буенча урын =
|Халык тыгызлыгы буенча урын =
|Милли состав = татар – 79,2%, рус – 19,8%, башка милләтләр – 1% <ref name="GKS">[http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/нац%20состав.pdf Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан]</ref>
|Милли состав =
|Дини состав =
|Дини состав =
|Мәйдан = 2052
|Мәйдан = 2041,4
|Мәйданнан % =3,0
|Мәйданнан % =
|Мәйдан буенча урын =
|Мәйдан буенча урын =
|Максималь биеклеге =
|Максималь биеклеге =
Юл номеры - 58: Юл номеры - 58:
|Аббревиатура =
|Аббревиатура =
|ISO =
|ISO =
|Телефон коды =
|Телефон коды = 84361
|Почта индекслары =
|Почта индекслары = 422640 – 422670
|Интернет домены =
|Интернет домены =
|Автомобиль номерлар коды = 16, 116
|Автомобиль номерлар коды = 16, 116
Юл номеры - 66: Юл номеры - 66:
|Искәрмә =
|Искәрмә =
}}
}}
'''Балык Бистәсе районы''' — [[Русия|Россия Федерациясе]] [[Татарстан|Татарстан Республикасы]] составындагы административ-территориаль һәм [[муниципаль берәмлек]] ([[муниципаль район]]). Республиканың үзәк өлешендә, [[Чулман|Кама]] елгасының уң ярында урнашкан. Административ үзәк — [[Балык Бистәсе]] шәһәр тибындагы поселогы. 2020 елда халыкның гомуми саны 25 052 кеше тәшкил итә. Район территориясе - 2041,4 км²<ref name="Tat">{{cite web|url=https://tatcenter.ru/district/rybno-slobodskij-rajon/|title=Рыбно-Слободский район|publisher=Tat Center|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
'''Балык Бистәсе районы''' — [[Татарстан Республикасы]]ның үзәк өлешендә урнашкан [[муниципаль район]]. Экологик яктан Татарстанның иң чиста районы булып санала.

Балык Бистәсе авылы XVI гасыр ахырында [[Борис Годунов]] указы нигезендә төзелә. Җирле төбәктә таралган балык промыселы хөрмәтенә үз исемен алган, аның белән [[Кама буе]] авылларында яшәүчеләр шөгыльләнгән. Балык Бистәсе районы административ берәмлек буларак 1927 елда төзелгән<ref name="Tat" />{{sfn|битләр=79—83|Мухаметов|2019}}.

Район авыл хуҗалыгы төбәге булып тора: 1188,95 км² җир авыл хуҗалыгы өчен билгеләнгән, анда өч эре инвестор уңышлы эшли, алар авыл хуҗалыгы җирләренең 35%ын алып тора: «Красный Восток - Агро», «Кулон Агро», «Логос»<ref name="Tat" /><ref name="Ranking">{{cite web|url=https://inkazan.ru/article/tilda/16-03-2020/gde-v-tatarstane-zhit-horosho-reyting-rayonov-respubliki-po-kachestvu-zhizni|title=Где в Татарстане жить хорошо: рейтинг районов республики по качеству жизни|publisher=Инказан.ру|accessdate=2020-11-05}}</ref>{{sfn|битләр=155|Мустафин|2014}}.
[[Файл:Балык Бистәсе музее.jpg|180px|thumb|right|[[Балык Бистәсе туган якны өйрәнү музее]] урнашкан бина (''мәдәният йорты'')]]
[[Файл:Балык Бистәсе музее.jpg|180px|thumb|right|[[Балык Бистәсе туган якны өйрәнү музее]] урнашкан бина (''мәдәният йорты'')]]
[[Файл:Котлы Бөкәш мәктәбе.jpg|180px|thumb|right|[[Котлы Бөкәш авыл тарихы музее]] урнашкан бина (''урта мәктәп'')]]
[[Файл:Котлы Бөкәш мәктәбе.jpg|180px|thumb|right|[[Котлы Бөкәш авыл тарихы музее]] урнашкан бина (''урта мәктәп'')]]
Юл номеры - 72: Юл номеры - 76:


== География ==
== География ==
Район Татарстан Республикасының [[Лаеш районы|Лаеш]], [[Питрәч районы|Питрәч]], [[Теләче районы|Теләче]], [[Саба районы|Саба]], [[Мамадыш районы|Мамадыш]], [[Чистай районы|Чистай]] һәм [[Алексеевск районы|Алексеевск]] районнары белән чиктәш булып тора. Районның җир мәйданы 2052,2 км² тәшкил итә.
Район Татарстан Республикасының [[Лаеш районы|Лаеш]] (көнбатышта), [[Питрәч районы|Питрәч]], [[Теләче районы|Теләче]], [[Саба районы|Саба]] (төньякта), [[Мамадыш районы|Мамадыш]] (көнчыгышта), [[Чистай районы|Чистай]] һәм [[Алексеевск районы|Алексеевск]] (Кама елгасы белән аерыла) районнары белән чиктәш булып тора. Районның җир мәйданы 2041,4 км² тәшкил итә. Рельефы — тигезлекле (100–190 м). Туфрак — якты-соры һәм соры урман туфраклары. Урманлылык 23 %.
Рельефы — тигезлекле (100–190 м). Елгалар — [[Чулман|Кама]], [[Шомбыт (елга)|Шомбыт]]. Туфрак — якты-соры һәм соры урман туфраклары. Урманлылык 23 %.


Район территориясе аша [[Казан]]-[[Яр Чаллы]], Казан-[[Ырынбур]] юллары үтә.
Район территориясе аша [[Казан]]-[[Яр Чаллы]], Казан-[[Ырынбур]] юллары үтә.

== Герб һәм байрак ==
Район гербындагы сурәтләр җирле халык өчен традицион булган һөнәрчелек — балыкчылык тармагын символлаштыра. Зәңгәр төс район икътисады өчен су ресурсларының мөһимлеген ассызыклап тора: Балык Бистәсе районында [[Чулман|Кама]], [[Бәтке]], [[Әшнәк (елга)|Әшнәк]], [[Шомбыт (елга)|Шомбыт]] елгалары ага. Шул ук вакытта зәңгәр төс намус һәм рухилыкны символлаштыра.<ref name="Tat" />

Ажур балыкчылык челтәрләре районда үсеш алган челтәрле һәм ювелир кәсепләрнең символы булып тора: Балык Бистәсе челтәрләре ачык төстәге рәсем, геометрик бизәкләр өстенлеге белән аерылып тора. Алтын төс уңышны, байлыкны, тотрыклылыкны, хөрмәтне аңлата, ә көмеш — чисталыкны, камиллекне, тынычлыкны һәм үзара аңлашуны<ref name="Tat" />.

Район байрагы герб нигезендә эшләнгән һәм зәңгәр тукымадан гыйбарәт, анда ак балык тоту челтәре һәм аның фонында сары кырпы балыгы сурәтләнгән<ref name="Tat" />.


== Тарих ==
== Тарих ==
{{Төп мәкалә|Балык Бистәсе}}
Район [[1927 ел]]ның 14 февралендә төзелә. [[1963 ел]]ның 1 гыйнварында бетерелә. [[1965 ел]]да кире төзелә.
[[Файл:Вид_с_приставшего_трамвайчика._Красный_Яр._Кама._Рыбно-Слободский_р-н._РТ._Август_2014_-_panoramio.jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%92%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%88%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D1%87%D0%B8%D0%BA%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%AF%D1%80._%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0._%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%BD%D0%BE-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80-%D0%BD._%D0%A0%D0%A2._%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82_2014_-_panoramio.jpg|мини|230x230пкс|Кызыл Яр, Кама]]
[[Файл:Russkiy_Oshnyak,_Respublika_Tatarstan,_Russia,_422642_-_panoramio_(3).jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Russkiy_Oshnyak,_Respublika_Tatarstan,_Russia,_422642_-_panoramio_(3).jpg|мини|230x230пкс|Урыс Әшнәге]]
Балык Бистәсе авылы [[Борис Годунов]] указы белән XVI гасыр ахырында төзелә. Аны Кама елгасының уң ярында Россия дәүләтенең тышкы чикләрен ныгыту өчен билгеләнгән ныгытма янында торгызалар. Җирлек үзенең исемен милли балык промыселы хөрмәтенә алган, аның белән күп кенә Кама буе авылларында яшәүчеләр шөгыльләнгән<ref name="Tat" />{{sfn|битләр=79—83|Мухаметов|2019}}. Балыкчылыктан тыш XIX-XX гасырларда җирлектә Казан төбәгенең зур челтәр үрү үзәге барлыкка килгән{{sfn|битләр=570|Тимофеева|2017}}.
Балык Бистәсе районы административ берәмлек буларак 1927 елның 14 февралендә [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|ТАССРның]] бер өлеше буларак оеша. 1920 елга кадәр территория [[Лаеш өязе|Лаеш өязендә]], 1920-1927 елларда — [[Лаеш кантуны|Лаеш кантонында]] булган. 1959 елның 26 мартында Балык Бистәсе районы составына бетерелгән Кызыл Йолдыз районы территориясенең бер өлеше керде (район үзәге [[Котлы Бөкәш]] авылында иде). 1963 елның 4 гыйнварында район бетерелде, аның территориясенең бер өлешен [[Мамадыш районы]] составына, бер өлешен [[Питрәч районы|Питрәч районына]] тапшырдылар. Әмма 1965 елның 12 гыйнварында Балык Бистәсе районын кире төзелде<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii|title=Образование ТАССР: от Татаро-Башкирской республики и штата Идель-Урал к 10 кантонам и 70 районам|date=2017-03-17|publisher="Реальное время" интернет-газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>.

=== Хәзерге заман ===
2008 елдан алып 2017 елга кадәр Балык Бистәсе районын Илһам Вәлиев җитәкләде. Ул [[Татарстан Республикасы Президенты|Татарстан Президенты]] каршындагы коррупциягә каршы идарәне тикшерү нәтиҗәсендә күп санлы хокук бозулар ачыклану аркасында посттан төшерелде. Ике ел узгач, вәкаләтләрне явызларча файдаланган өчен, Вәлиевнең элеккеге урынбасары Рафик Гадиевны гаепләделәр<ref name="InKazan">{{cite web|url=https://inkazan.ru/article/tilda/06-09-2017/reyting-rayonov-tatarstana-autsaydery|title=Рейтинг районов Татарстана|date=2017-09-06|publisher=Inkazan|accessdate=2020-11-05}}</ref><ref name="Ranking2">{{cite web|url=https://inkazan.ru/article/tilda/16-03-2020/gde-v-tatarstane-zhit-horosho-reyting-rayonov-respubliki-po-kachestvu-zhizni|title=Где в Татарстане жить хорошо: рейтинг районов республики по качеству жизни|publisher=Инказан.ру|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2018 елда районның яңа башлыгы итеп, Илдар Таҗетдинов билгеләнде, ул әлегә кадәр идарә итә<ref name="Бугульма">{{cite web|url=https://www.bugulma.ws/news/45_khu_alar_tatarstana_45_khozjaeva_tatarstana_2019_rejting_vlijanija_rajonnykh_glav/2019-12-16-14101|title=45 хуҗалар Татарстана – 45 хозяева Татарстана - 2019: рейтинг влияния районных глав .|date=2019-12-16|publisher=Бөгелмә. Шәһәп порталы|accessdate=2020-11-05}}</ref>.

== Халык ==
== Халык ==
2020 елда район халкының саны 25 052 кеше тәшкил итә. Төбәкнең милли составы 79,2% [[Татарлар|татар]], 19,8% [[Руслар|рус]], 1% башка милләтләргә туры килә<ref name="Ranking" /><ref name="Tat" />.
{| class='standard' style='text-align: center;' width=63%

|- class='bright'
2019 елда Балык Бистәсе районында үлүчеләр санының төбәктә иң начар нисбәтен теркәделәр — демографик картлык дәрәҗәсе 26,5% тәшкил итте, ә үлем туучылар саныннан ике тапкырга диярлек артты<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/127391-obzor-programmy-7-dney|title=2009—2019: что и как изменилось за 10 лет|date=2019-01-28|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2016 елда районда 153 бала туган, 2017 елда — 81 генә<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/107145-obzor-demograficheskoy-situacii-v-tatarstane|title=Нарожали: самые бедные районы захлестнул беби-бум, а детсады оказались не готовы|date=2018-07-27|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref><ref name="President">{{cite web|url=https://glasnarod.ru/rossiya/respublika-tatarstan/39468-prezident-tatarstana-prizval-rybno-slobodskij-rajon-povysit-demografiyu-i-snizit-mladencheskuyu-smertnost|title=Президент Татарстана призвал Рыбно-Слободский район повысить демографию и снизить младенческую смертность|date=2016-02-19|publisher=«Глас Народа».|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
! [[1959]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php</ref> !! [[1970]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg1.php</ref> !! [[1979]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg1.php</ref> !! [[1989]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg1.php</ref> !! [[2002]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg1.php</ref> !! [[2010]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg1.php</ref>

|- class='bright'
Шәһәр шартларында ([[Балык Бистәсе]] штб) район халкының нибары 30,81% яши.
| 49 675 || 43 716 || 38 749 || 31 884 || 29 653 || 27 630

|}
{{Население|Рыбно-Слободский район}}

==== Милли бүленеш ====
==== Милли бүленеш ====
{| class='standard' style='text-align: center;' width=63%
{| class='standard' style='text-align: center;' width=63%

21 дек 2020, 05:07 юрамасы

Балык Бистәсе районы
Герб
 Байрак
Ил

Русия

Статус

Муниципаль район

Җөмһүрият

Татарстан

Административ үзәк

Балык Бистәсе

Нигезләү датасы

1927

Юкка чыгару датасы

4 гыйнвар 1963

Район башлыгы

Илдар Рәшит улы Таҗетдинов (в.б.)[1]

Башкарма комитеты җитәкчесе

Исланов Роман Леонидович

Халык саны  (2019)

25 052

Халык тыгызлыгы

12,21 кеше/км²

Милли состав

татар – 79,2%, рус – 19,8%, башка милләтләр – 1% [2]

Мәйдан

2052 км²

Карта

Сәгать поясы

MSK (UTC+3)

Телефон коды

84361

Почта индекслары

422640 – 422670

Автомобиль номерлар коды

16, 116

http://ribnaya-sloboda.tatar.ru
 Балык Бистәсе районы Викиҗыентыкта

Балык Бистәсе районы — Россия Федерациясе Татарстан Республикасы составындагы административ-территориаль һәм муниципаль берәмлек (муниципаль район). Республиканың үзәк өлешендә, Кама елгасының уң ярында урнашкан. Административ үзәк — Балык Бистәсе шәһәр тибындагы поселогы. 2020 елда халыкның гомуми саны 25 052 кеше тәшкил итә. Район территориясе - 2041,4 км²[3].

Балык Бистәсе авылы XVI гасыр ахырында Борис Годунов указы нигезендә төзелә. Җирле төбәктә таралган балык промыселы хөрмәтенә үз исемен алган, аның белән Кама буе авылларында яшәүчеләр шөгыльләнгән. Балык Бистәсе районы административ берәмлек буларак 1927 елда төзелгән[3][4].

Район авыл хуҗалыгы төбәге булып тора: 1188,95 км² җир авыл хуҗалыгы өчен билгеләнгән, анда өч эре инвестор уңышлы эшли, алар авыл хуҗалыгы җирләренең 35%ын алып тора: «Красный Восток - Агро», «Кулон Агро», «Логос»[3][5][6].

Балык Бистәсе туган якны өйрәнү музее урнашкан бина (мәдәният йорты)
Котлы Бөкәш авыл тарихы музее урнашкан бина (урта мәктәп)
Олы Елга авыл тарихы музее урнашкан бина (мәдәният йорты)

География

Район Татарстан Республикасының Лаеш (көнбатышта), Питрәч, Теләче, Саба (төньякта), Мамадыш (көнчыгышта), Чистай һәм Алексеевск (Кама елгасы белән аерыла) районнары белән чиктәш булып тора. Районның җир мәйданы 2041,4 км² тәшкил итә. Рельефы — тигезлекле (100–190 м). Туфрак — якты-соры һәм соры урман туфраклары. Урманлылык 23 %.

Район территориясе аша Казан-Яр Чаллы, Казан-Ырынбур юллары үтә.

Герб һәм байрак

Район гербындагы сурәтләр җирле халык өчен традицион булган һөнәрчелек — балыкчылык тармагын символлаштыра. Зәңгәр төс район икътисады өчен су ресурсларының мөһимлеген ассызыклап тора: Балык Бистәсе районында Кама, Бәтке, Әшнәк, Шомбыт елгалары ага. Шул ук вакытта зәңгәр төс намус һәм рухилыкны символлаштыра.[3]

Ажур балыкчылык челтәрләре районда үсеш алган челтәрле һәм ювелир кәсепләрнең символы булып тора: Балык Бистәсе челтәрләре ачык төстәге рәсем, геометрик бизәкләр өстенлеге белән аерылып тора. Алтын төс уңышны, байлыкны, тотрыклылыкны, хөрмәтне аңлата, ә көмеш — чисталыкны, камиллекне, тынычлыкны һәм үзара аңлашуны[3].

Район байрагы герб нигезендә эшләнгән һәм зәңгәр тукымадан гыйбарәт, анда ак балык тоту челтәре һәм аның фонында сары кырпы балыгы сурәтләнгән[3].

Тарих

Төп мәкалә: Балык Бистәсе
Кызыл Яр, Кама
Урыс Әшнәге

Балык Бистәсе авылы Борис Годунов указы белән XVI гасыр ахырында төзелә. Аны Кама елгасының уң ярында Россия дәүләтенең тышкы чикләрен ныгыту өчен билгеләнгән ныгытма янында торгызалар. Җирлек үзенең исемен милли балык промыселы хөрмәтенә алган, аның белән күп кенә Кама буе авылларында яшәүчеләр шөгыльләнгән[3][4]. Балыкчылыктан тыш XIX-XX гасырларда җирлектә Казан төбәгенең зур челтәр үрү үзәге барлыкка килгән[7]. Балык Бистәсе районы административ берәмлек буларак 1927 елның 14 февралендә ТАССРның бер өлеше буларак оеша. 1920 елга кадәр территория Лаеш өязендә, 1920-1927 елларда — Лаеш кантонында булган. 1959 елның 26 мартында Балык Бистәсе районы составына бетерелгән Кызыл Йолдыз районы территориясенең бер өлеше керде (район үзәге Котлы Бөкәш авылында иде). 1963 елның 4 гыйнварында район бетерелде, аның территориясенең бер өлешен Мамадыш районы составына, бер өлешен Питрәч районына тапшырдылар. Әмма 1965 елның 12 гыйнварында Балык Бистәсе районын кире төзелде[8].

Хәзерге заман

2008 елдан алып 2017 елга кадәр Балык Бистәсе районын Илһам Вәлиев җитәкләде. Ул Татарстан Президенты каршындагы коррупциягә каршы идарәне тикшерү нәтиҗәсендә күп санлы хокук бозулар ачыклану аркасында посттан төшерелде. Ике ел узгач, вәкаләтләрне явызларча файдаланган өчен, Вәлиевнең элеккеге урынбасары Рафик Гадиевны гаепләделәр[9][10]. 2018 елда районның яңа башлыгы итеп, Илдар Таҗетдинов билгеләнде, ул әлегә кадәр идарә итә[11].

Халык

2020 елда район халкының саны 25 052 кеше тәшкил итә. Төбәкнең милли составы 79,2% татар, 19,8% рус, 1% башка милләтләргә туры килә[5][3].

2019 елда Балык Бистәсе районында үлүчеләр санының төбәктә иң начар нисбәтен теркәделәр — демографик картлык дәрәҗәсе 26,5% тәшкил итте, ә үлем туучылар саныннан ике тапкырга диярлек артты[12]. 2016 елда районда 153 бала туган, 2017 елда — 81 генә[13][14].

Шәһәр шартларында (Балык Бистәсе штб) район халкының нибары 30,81% яши.

Халык саны
2002[15]2005[16]2006[17]2007[18]2008[19]2009[20]2010[21]2011[22]2012[23]2013[24]
29 653↘28 636↘28 427↘28 284↘28 120→28 120↘27 630↘27 511↘27 315↘27 082
2014[25]2015[26]
↘26 746↘26 369

Милли бүленеш

Милләт 1970[27] 1979[27] 1989[27] 2002[28] 2010[29]
татарлар 71,6% 74,4% 76,2% 78,4% 79,2%
руслар 28,0% 24,8% 22,9% 20,6% 19,8%

Танылган кешеләр

Советлар Берлеге геройлары (9 кеше):

Каһарманнар аллеясы. Балык Бистәсе

Фашист амбразурасын тәне белән каплаучылар:

Мәгариф

Балык Бистәсе районында техникум, 13 урта мәктәп, 11 төп мәктәп, 1 башлангыч мәктәп, балалар иҗат үзәге, Ф. Әхмәдиев исемендәге балалар сәнгать мәктәбе, балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе, 22 балалар бакчасы эшли (2017).

Мәдәният

Искәрмәләр

  1. ↑ Кто на новенького? Отставки двух глав районов и новые назначения. Сетевое издание «События», 17.01.2018
  2. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Рыбно-Слободский район. Tat Center. 2020-11-05 тикшерелгән.
  4. ↑ 4,0 4,1 Мухаметов, 2019, бит. 79—83
  5. ↑ 5,0 5,1 Где в Татарстане жить хорошо: рейтинг районов республики по качеству жизни. Инказан.ру. 2020-11-05 тикшерелгән.
  6. ↑ Мустафин, 2014, бит. 155
  7. ↑ Тимофеева, 2017, бит. 570
  8. ↑ Образование ТАССР: от Татаро-Башкирской республики и штата Идель-Урал к 10 кантонам и 70 районам. "Реальное время" интернет-газетасы (2017-03-17). 2020-11-05 тикшерелгән.
  9. ↑ Рейтинг районов Татарстана. Inkazan (2017-09-06). 2020-11-05 тикшерелгән.
  10. ↑ Где в Татарстане жить хорошо: рейтинг районов республики по качеству жизни. Инказан.ру. 2020-11-05 тикшерелгән.
  11. ↑ 45 хуҗалар Татарстана – 45 хозяева Татарстана - 2019: рейтинг влияния районных глав .. Бөгелмә. Шәһәп порталы (2019-12-16). 2020-11-05 тикшерелгән.
  12. ↑ 2009—2019: что и как изменилось за 10 лет. «Реальное время» интернет газетасы (2019-01-28). 2020-11-05 тикшерелгән.
  13. ↑ Нарожали: самые бедные районы захлестнул беби-бум, а детсады оказались не готовы. «Реальное время» интернет газетасы (2018-07-27). 2020-11-05 тикшерелгән.
  14. ↑ Президент Татарстана призвал Рыбно-Слободский район повысить демографию и снизить младенческую смертность. «Глас Народа». (2016-02-19). 2020-11-05 тикшерелгән.
  15. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. әлеге чыганактан 2012-02-03 архивланды.
  16. ↑ Административно-территориальное деление (АТД) за 2005 год. әлеге чыганактан 2015-03-29 архивланды. 2015-03-29 тикшерелгән.
  17. ↑ Административно-территориальное деление (АТД) за 2006 год. әлеге чыганактан 2015-03-29 архивланды. 2015-03-29 тикшерелгән.
  18. ↑ Административно-территориальное деление (АТД) за 2007 год. әлеге чыганактан 2015-03-29 архивланды. 2015-03-29 тикшерелгән.
  19. ↑ Республика Татарстан. База данных показателей муниципальных образований на 1 января 2008-2014 годов
  20. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. әлеге чыганактан 2014-01-02 архивланды. 2014-01-02 тикшерелгән.
  21. ↑ Численность и размещение населения республики Татарстан. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года
  22. ↑ Оценка численности постоянного населения Республики Татарстан на 1 января 2011 года. әлеге чыганактан 2015-04-04 архивланды. 2015-04-04 тикшерелгән.
  23. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
  24. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
  25. ↑ Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан на начало 2014 года. Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан. Казань, 2014. әлеге чыганактан 2014-04-12 архивланды. 2014-04-12 тикшерелгән.
  26. ↑ Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан на начало 2015 года. әлеге чыганактан 2015-04-17 архивланды. 2015-04-17 тикшерелгән.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
  28. ↑ 2002 ел сан алу базасы
  29. ↑ http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf

Чыгынаклар

  • Трофимова, М.И. и др. Рыбная Слобода. История родного края. Учебное пособие для 7 класса общеобразовательных учреждений Рыбно-Слободского муниципального района Республики Татарстан / М.И. Трофимова, С.Г. Ермолаева, И.Р. Пузырьков. — Казань: Татарское Республиканское издательство «ХЭТЕР», 2015. — 256 с. : илл. — ISBN 978-5-94113-466-3.

Сылтамалар

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Балык_Бистәсе_районы&oldid=2864699