Җәнлекчелек: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

Кертелгән

3 гый 2021, 08:37 юрамасы

Җәнлекчелек -- малчылыкның тармагы. Кыйммәтле тиреле җәнлекләрне үрчетеп, аларның тиресен иләү. XX гасыр соңыннан яңа атама барлыкка килде: тире-тире иләү индустриясе. Кешечелек объектлары: чәшке, зәңгәр төлке, чуар-кара төлке, нутрия (саз кондызы) кеш, елга кондызы, шиншилла (күк соры тиреле кролик токомо) һәм башка кыйммәтле тиреле җәнлекләр.

Җәнлекчелек XX гасырның 1960 елларыннан хайваннар хокукларын яклаучылар һәм табигый тиреләргә каршылар тарафыннан тәнкыйтьләнә.

Тарихы

Русия территориясендә җәнлекчелек 16-17 гасырларда, төньяк халыклары йорт каршында җәнлекләрне тиресе өчен үрчетү белән шөгыльләнә башлаган вакытта барлыкка килә. Русларда җәнлекчелек булмый, чөнки фермада үстерелгән җәнлек тиресенең үзкыйммәте аучылык тапкан тиреләрнең бәясеннән югарырак була. 1917 елга Русиядә аерым кешеләр генә хуҗалык өлкәсендә аз кыйммәтле җәнлекләр (кызыл төлке, арктик төлке һ.б.) үрчеткән, 23 вак һәвәскәр җәнлекчелек фермасы булган. ССРБ да терлекчелек тармагы буларак. 1928-29 елларда экспортка җәнлек тиресе җитештерү өчен беренче махсуслаштырылган җәнлек үрчетү совхозлары (Архангельск өлкәсе, Пушкин һәм Салтыковск өлкәсе, Тобольск өлкәсе һ.б.) оештырыла башлый. 1932 елда ССРБда 20 җәнлек совхозы була. 1934 елдан колхозларда да үсеш ала. 1941-45 еллардагы Бөек Ватан сугышы вакытында җәнлекчелек бик нык зыян күрә һәм сугыштан соңгы елларда яңадан оештырыла ^[1].

Фәнни эшчәнлек

Җәнлекчелек өлкәсендә галимнәр һәм практикларның эшен төрле илләрдә координациялиләр: Халыкара җәнлек тиресе буенча фәнни ассоциация (International Fur Animal Scientific Association, IFASA), Аурупа Советы каршындагы Авыл хужалыгы хайваннарын яклау буенча даими аурупа конвенциясе (Standing Committee of the European Convention on the Protection of Animal kept for Farming purposes, T-AP, Council of Europe) һ.б. Һәр 4 ел саен Халыкара җәнлекчелек буенча конгресслар уза. (соңгысы-2004 елда Нидерландта)^[2].

Искәрмәләр

↑ Большая российская энциклопедия//Звероводство [1]
↑ Балакирев Н.А., Кузнецов Г. А. Җәнлекчелек. М., 2006.

Чыганаклар

Звероводство// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 11 т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

Звероводство, 3 изд. - М., 1959

Ильина Е. Д., Звероводство - М. 1963

Ильина Е. Д., Кузнецов Г. А. Генетические основы разведения цветных норок -М. 1965;

Афанасьев В. А., Перельдик Н. Ш. Клеточное пушное звероводство, М., 1966.

Берестов В. А. Звероводство. СПб., 2002;

Звероводство. СПб., 2004;

Балакирев Н. А., Кузнецов Г. А. Звероводство. М., 2006.

[1] Большая российская энциклопедия//Звероводство [1]

[2] Балакирев Н.А., Кузнецов Г. А. Җәнлекчелек. М., 2006.

[1]

[2]

@@ Юл номеры - 1: / Юл номеры - 1: @@
 [[Файл:Silver_fox.jpg|уңда|мини|180x180пкс|Чуар кара төлке]]
 '''Җәнлекчелек''' -- малчылыкның тармагы. Кыйммәтле тиреле җәнлекләрне үрчетеп, аларның тиресен иләү. XX гасыр соңыннан яңа атама барлыкка килде: тире-тире иләү индустриясе. Кешечелек объектлары: чәшке, зәңгәр төлке, чуар-кара төлке, нутрия (саз кондызы) [[кеш]], елга [[Елга кондызы|кондызы]], шиншилла (күк соры тиреле кролик токомо) һәм башка кыйммәтле тиреле җәнлекләр.
 Җәнлекчелек XX гасырның 1960 елларыннан хайваннар хокукларын яклаучылар һәм табигый тиреләргә каршылар тарафыннан тәнкыйтьләнә.
@@ Юл номеры - 6: / Юл номеры - 6: @@
 == Тарихы ==
-Русия территориясендә җәнлекчелек 16-17 гасырларда, төньяк халыклары йорт каршында  җәнлекләрне тиресе өчен үрчетү белән шөгыльләнә башлаган вакытта барлыкка килә. уpыcларда  җәнлекчелек  булмый, чөнки фермада үстерелгән җәнлек тиресенең үзкыйммәте аучылык тапкан тиреләрнең бәясеннән югарырак була. 1917 елга Русиядә  аерым кешеләр генә хуҗалык өлкәсендә аз кыйммәтле җәнлекләр (кызыл төлке, арктик төлке һ.б.) үрчеткән,  23 вак һәвәскәр җәнлекчелек фермасы булган. ССРБ да терлекчелек тармагы буларак. 1928-29 елларда экспортка җәнлек тиресе җитештерү өчен беренче махсуслаштырылган җәнлек үрчетү совхозлары (Арxангил өлкәсе, Пушкин һәм Салтыковск өлкәсе, Тобольск өлкәсе һ.б.) оештырыла башлый. 1932 елда ССРБда 20 җәнлек совхозы була. 1934 елдан колхозларда да үсеш ала. 1941-45 еллардагы Бөек Ватан сугышы вакытында җәнлекчелек бик нык зыян күрә һәм сугыштан соңгы елларда яңадан оештырыла <ref>[https://bigenc.ru/agriculture/text/1990676 Большая российская энциклопедия//Звероводство]</ref>.
+Русия территориясендә җәнлекчелек 16-17 гасырларда, төньяк халыклары йорт каршында  җәнлекләрне тиресе өчен үрчетү белән шөгыльләнә башлаган вакытта барлыкка килә. Русларда  җәнлекчелек  булмый, чөнки фермада үстерелгән җәнлек тиресенең үзкыйммәте аучылык тапкан тиреләрнең бәясеннән югарырак була. 1917 елга Русиядә  аерым кешеләр генә хуҗалык өлкәсендә аз кыйммәтле җәнлекләр (кызыл төлке, арктик төлке һ.б.) үрчеткән,  23 вак һәвәскәр җәнлекчелек фермасы булган. ССРБ да терлекчелек тармагы буларак. 1928-29 елларда экспортка җәнлек тиресе җитештерү өчен беренче махсуслаштырылган җәнлек үрчетү совхозлары (Архангельск өлкәсе, Пушкин һәм Салтыковск өлкәсе, Тобольск өлкәсе һ.б.) оештырыла башлый. 1932 елда ССРБда 20 җәнлек совхозы була. 1934 елдан колхозларда да үсеш ала. 1941-45 еллардагы Бөек Ватан сугышы вакытында җәнлекчелек бик нык зыян күрә һәм сугыштан соңгы елларда яңадан оештырыла <ref>Большая российская энциклопедия//Звероводство [https://bigenc.ru/agriculture/text/1990676]</ref>.
 == Фәнни эшчәнлек ==
-Җәнлекчелек өлкәсендә галимнәр һәм практикларның эшен төрле илләрдә координациялиләр: Халыкара җәнлек тиресе буенча фәнни ассоциация (International Fur Animal Scientific Association, IFASA), Яypyпa Сәвиты каршындагы Авыл хужалыгы хайваннарын яклау буенча  даими Яypyпa ᴋəʜʙᴎʜcəсе (Standing Committee of the European Convention on the Protection of Animal kept for Farming purposes, T-AP, Council of Europe) һ.б. Һәр 4 ел саен Халыкара җәнлекчелек буенча конгресслар уза. (соңгысы-2004 елда Hидᴎрланта)<ref>Балакирев Н.А., Кузнецов Г. А. Җәнлекчелек. М., 2006.</ref>.
+Җәнлекчелек өлкәсендә галимнәр һәм практикларның эшен төрле илләрдә координациялиләр: Халыкара җәнлек тиресе буенча фәнни ассоциация (International Fur Animal Scientific Association, IFASA), Аурупа Советы каршындагы Авыл хужалыгы хайваннарын яклау буенча  даими аурупа конвенциясе (Standing Committee of the European Convention on the Protection of Animal kept for Farming purposes, T-AP, Council of Europe) һ.б. Һәр 4 ел саен Халыкара җәнлекчелек буенча конгресслар уза. (соңгысы-2004 елда Нидерландта)<ref>Балакирев Н.А., Кузнецов Г. А. Җәнлекчелек. М., 2006.</ref>.
 == Искәрмәләр ==
@@ Юл номеры - 15: / Юл номеры - 15: @@
 == Чыганаклар ==
-Звероводство// Большая сәвитская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 11 т. — М. : Сәвитская энциклопедия, 1969—1978.
+Звероводство// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 11 т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
 Звероводство, 3 изд. - М., 1959
@@ Юл номеры - 21: / Юл номеры - 21: @@
 Ильина Е. Д., Звероводство -  М.  1963
 Ильина Е. Д., Кузнецов Г. А. Генетические основы разведения цветных норок  -М. 1965;
 Афанасьев В. А., Перельдик Н. Ш. Клеточное пушное звероводство, М., 1966.
 Берестов В. А. Звероводство. СПб., 2002;
 Звероводство. СПб., 2004;
 Балакирев Н. А., Кузнецов Г. А. Звероводство. М., 2006.
 {{Тышкы сылтамалар}}
 [[Төркем:Авыл хуҗалыгы]]
 [[Төркем:Терлекчелек]]

Сүзлекләр һәм энциклопедияләр	Британника (онлайн)
Норматив контроль	GND: 4173646-1