Александра балалар приюты (Алабуга)

Александра балалар приюты
Дәүләт	Россия
Административ-территориаль берәмлек	Алабуга
Мирас статусы	Төбәк әһәмиятендәге Россия мәдәни мирас объекты[d]

Ф.Г. Черновның Александра балалар приюты — Татарстан Республикасы Алабуга шәһәрендә урнашкан һәм өч корылмадан торган XIX гасыр уртасы архитектура һәйкәле, ул үз тарихының зур өлешен ятим балалар һәм караучысыз балаларны тәрбияләү өчен билгеләнгән. Хәзерге вакытта биредә Алабуга балалар йорты урнашкан.

Тарихы

Александра приюты бинасы 1852—1859 елларда А.С. Плесковскийның «төзелеш отряды поручигы» проекты буенча беренче гильдия сәүдәгәре һәм Алабуганың мактаулы гражданы Федор Григорьевич Черновның улы Дмитрий Федорович акчасына төзелә. Приют исемен императрица Александра Федоровна хөрмәтенә ала, ул аны ачуга үзенең шәхси рөхсәтен бирә. Ятим балалар өчен йортны Федор Григорьевич бер ел элек янгында һәлак булган кече кызына багышлый.

Хәйрия учреждениесен тоту һәм аны ташлап киткән кызларга финанс ярдәме күрсәтү өчен приютның махсус Иҗтимагый банкы төзелә, аның беренчел капиталын 58 000 сумга Фёдор Григорьевич үзе тәэмин итә. Билгеле булганча, барлык приютларда да балалар бары 10 яшькә кадәр генә тәрбияләнә, ә биредә түгәрәк ятимнәр балигъ булганга кадәр яки кияүгә чыкканчы ук кала ала; тәрбияләнүчеләрнең иң яхшылары чыгарылганда бүләккә 3000 сум көмеш ала. Приют йортындагы барлык бүлмәләр 20 гә кадәр; иң мөһиме — кабул итү бүлмәсе, зур якты бүлмә, яхшы җиһазланган, император Николаевич, императрицалар Мария Александровна, Александра Федоровна, батша варисы Николай Александрович һәм приют попечителе графиня Строганова портретлары белән бизәлгән. Класс бүлмәләре янында — кул эшләре өчен бүлмә, аннары директорлар бүлмәсе. Коридорның икенче ягында - йокы бүлмәсе, монда өстәл һәм шкаф белән өч рәт карават бар. Балаларны яхшы күзәтү өчен Күзәтүче ярдәмчесенең йокы бүлмәсе; надзиратель бүлмәләре Приют белән җылы коридор белән тоташкан Аста бер бүлмәдә ашханә. Калганнары буш кала. Кухня махсус янкормада урнашкан, шуңа күрә приют бүлмәләренә начар ис дә килми; ул приют белән җылы коридорга тоташтырылган. Хастаханә Күзәтүченең фатир өстенә урнаштырыла, ул ике якты җылы бүлмәдән тора һәм нинди дә булса авыру очрагында калган балаларның сәламәтлегенә йогынты ясамасын өчен. башка бүлмәләрдән шактый ерак тора.

Әдәбият

• Объекты культурного наследия Республики Татарстан: Административные районы. Иллюстрированный каталог / Под ред. А. М. Тарунова. — М.: НИИЦентр, 2017. — С. 283—284. — 928 с. — ISBN 978-5-902156-41-3.
• Романова Г. Ф. Детский Александринский приют в Елабуге / Гл. редактор: Г. Р. Руденко, отв. ред.: А. А. Деготьков, автор-составитель: Г. Ф. Романова. — Елабуга: ЕлТИК, 2019. — 28 с.
• {{{башлык}}}.

Ссылки

• Официальный сайт Елабужского детского дома