Ильяс Кудашев-Ашказарский: юрамалар арасында аерма
к «Ильяс Кодашев-Ашкадәрский» бите «Ильяс Кудашев-Ашказарский» битенә күчерелде |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
| Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{Шәхес |
{{Шәхес |
||
| исем = Ильяс |
| исем = Ильяс Кудашев-Ашказарский |
||
| рәсем = Kudashev.png |
| рәсем = Kudashev.png |
||
| рәсем_зурлыгы = |
| рәсем_зурлыгы = |
||
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> |
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> |
||
| рәсем язуы = |
| рәсем язуы = |
||
| тулы исем = Ильяс Батыргәрәй улы |
| тулы исем = Ильяс Батыргәрәй улы Кудашев-Ашказарский |
||
| һөнәр = музыкант, театр актеры |
| һөнәр = музыкант, театр актеры |
||
| туу датасы = 3.03.1884 |
| туу датасы = 3.03.1884 |
||
| Юл номеры - 22: | Юл номеры - 22: | ||
| башка мәгълүмат = |
| башка мәгълүмат = |
||
}} |
}} |
||
'''Ильяс Батыргәрәй улы |
'''Ильяс Батыргәрәй улы Кудашев-Ашказарский''' ({{lang-ru|Ильясбек Батыргареевич Кудашев-Ашказарский}}; [[1884 ел]]ның [[3 март]], [[Казан]] — [[1942 ел]]ның [[31 декабрь]], [[Казан]]) — [[музыкант]] һәм театр эшлеклесе, [[Хезмәт герое]]. |
||
== Биография == |
== Биография == |
||
5 авг 2011, 20:29 юрамасы
| Ильяс Кудашев-Ашказарский | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | Ильяс Батыргәрәй улы Кудашев-Ашказарский |
| Туган | 3 март 1884 Оренбург |
| Үлгән | 31 декабрь 1942 (58 яшь) Казан |
| Милләт | татар |
| Ватандашлыгы | .svg){kind=small} СССР |
| Әлма-матер | Хөсәения мәдрәсәсе |
| Һөнәре | музыкант, театр актеры |
Ильяс Батыргәрәй улы Кудашев-Ашказарский (рус. Ильясбек Батыргареевич Кудашев-Ашказарский; 1884 елның 3 март, Казан — 1942 елның 31 декабрь, Казан) — музыкант һәм театр эшлеклесе, Хезмәт герое.
Биография
Оренбургта туып үсә. 1900–1904 елларда Казанда Укытучылар мәктәбендә укый. 1904 елда кире Оренбургка кайта һәм мәктәптә укыта башлый. Педагогик эше белән бергә татар театры труппасын төзи.
"Мин Самара-Оренбург тимер юлындагы Яңа Сергиевка станциясендә машинист Батыргәрәй Габделсаләм
улы һәм Мәрьям Нигъмәтулла кызы Кудашевлар гаиләсендә туганмын. Әти-әнием чыгышлары белән Уфа губернасы Бәләбәй өязе Богады волосте Шланлыкүл авылы крестьяннарыннан". (Ашказарскийның
автобиографиясеннән). [1]
Иҗат
1907 елның 10 февралендә Оренбургта халык йорты бинасында Николай Гогольнең «Өйләнү» комедиясен күрсәтә. 3 апрельдә Ф. Халидинең «Морат Сәлимов», А. Чеховның «Кыз сорау» әсәрләрен куя. Шулай итеп, татар профессиональ труппасы барлыкка килә. Бу труппа - атаклы "Сәйяр", Нур театры труппалары һәм бүгенге Татар академия театрының нигезе булып тора. Труппа "Россиядә И. Б. Кудашев-Ашказарский җитәкчелегендәге беренче моселман драма артистлары труппасы" дип йортелә. Аның беренче артистлары - Нурулла Гайнуллин, Әхмәт Ишморатов-Кулалаев, Нуретдин Хәйретдинов-Ахундов, Вәлиулла Мортазин-Иманский. 1907 елның маенда труппа беренче гастрольгә чыгып китә (Идел буйлап Самара, Казан, Сембер, Түбән Новгород якларына). 1907 елның августында труппага C. Гыйззәтуллина-Волжская һәм Г. Кариев кушыла. Үзара каршылыклар килеп чыгу сәбәпле, 1907 елның ахырында И. Ашказарский труппадан китә. Алга таба ул музыкаль спектакльләр-водевильләр, концертлар куя, яңа труппалар оештыра. И. Ашказарский пианинода, скрипкада, гармунда, мандолинада уйный, җырлый, нәфис сүз сойли. 1928-1929 елларда Татар академия театрында эшли. Соңыннан эстрада сәнгате белән шогыльләнә, шигырьләр яза.
Чыганак
Илялова, И. Г. Камал театры артистлары. — Казан: Татар. кит. нәшр., 2005.