Уфа губернасы: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Уфа губернасы latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 116: Юл номеры - 116:
'''Уфа губернасы''' — [[Русия империясе|Рәсәй империясенең]] административ берәмлеге.
'''Уфа губернасы''' — [[Русия империясе|Рәсәй империясенең]] административ берәмлеге.


[[1865 ел]]да бердәм [[Ырынбур губернасы|Ырынбур губернасын]] Уфа һәм Оренбург губерналарына бүлү юлы белән пәйда була. Милли республикалар төзелү уңаеннан башлыча татарлар яши торган Минзәлә өязе җирләре [[Татарстан]]га күчә. [[Башкортлар]] яши торган бер өлеше яңа төзелгән Башкорт АССРына («Кече Башкортстан») күчә. Халык комиссарлары Шурасы рәисе [[Ленин|В.И. Ленин]] кул куйган [http://wikisource.org/wiki/%D0%90%D0%A2%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%BE%D0%B5%D1%88%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82 АТССР оештыру турындагы дикрит]тә ([[1920]]) [[Бәләбәй өязе|Бәләбәй]] һәм [[Бөре өязе|Бөре]] өязләренең Татарстанга кушылу-кушылмау мәсәләсе халыкның ачык демократик тавыш бирү юлы белән хәл ителергә тиеш булган. 1922 елда [[Иосиф Сталин]] боерыгы белән Уфа губернасы бетерелә, күпчелек татарлар яши торган төбәкләр [[Башкортстан]]га калдырыла.
[[1865 ел]]да бердәм [[Ырынбур губернасы|Ырынбур губернасын]] Уфа һәм Оренбург губерналарына бүлү юлы белән пәйда була. Милли республикалар төзелү уңаеннан башлыча татарлар яши торган Минзәлә өязе җирләре [[Татарстан]]га күчә. [[Башкортлар]] яши торган бер өлеше яңа төзелгән Башкорт АССРына («Кече Башкортстан») күчә. Халык комиссарлары Шурасы рәисе [[Ленин|В.И. Ленин]] кул куйган [[s:%D0%90%D0%A2%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%BE%D0%B5%D1%88%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82| АТССР оештыру турындагы дикриттә]] ([[1920]]) [[Бәләбәй өязе|Бәләбәй]] һәм [[Бөре өязе|Бөре]] өязләренең Татарстанга кушылу-кушылмау мәсәләсе халыкның ачык демократик тавыш бирү юлы белән хәл ителергә тиеш булган. [[1922 ел]]да [[Иосиф Сталин]] боерыгы белән Уфа губернасы бетерелә, күпчелек татарлар яши торган төбәкләр [[Башкортстан]]га калдырыла.
=== Уфа губернасына кергән өязләр (1879) ===
=== Уфа губернасына кергән өязләр (1879) ===



26 апр 2012, 05:16 юрамасы

Казан губернасы
1865 — 1920


Герб
Башкала Уфа
Мәйдан 107 209,7 чакрым2 (122 005 км2)
Халык 2 170 665 кеше[1]
Ырынбур губернасы
Башкорт АССР

Уфа губернасыРәсәй империясенең административ берәмлеге.

1865 елда бердәм Ырынбур губернасын Уфа һәм Оренбург губерналарына бүлү юлы белән пәйда була. Милли республикалар төзелү уңаеннан башлыча татарлар яши торган Минзәлә өязе җирләре Татарстанга күчә. Башкортлар яши торган бер өлеше яңа төзелгән Башкорт АССРына («Кече Башкортстан») күчә. Халык комиссарлары Шурасы рәисе В.И. Ленин кул куйган АТССР оештыру турындагы дикриттә (1920) Бәләбәй һәм Бөре өязләренең Татарстанга кушылу-кушылмау мәсәләсе халыкның ачык демократик тавыш бирү юлы белән хәл ителергә тиеш булган. 1922 елда Иосиф Сталин боерыгы белән Уфа губернасы бетерелә, күпчелек татарлар яши торган төбәкләр Башкортстанга калдырыла.

Уфа губернасына кергән өязләр (1879)

Өяз Өяз шәһәре Мәйдан, чакрым2 Халык саны, кеше
1 Бәләбәй өязе Бәләбәй 22 162 368 201
2 Бөре өязе Бөре 24 614,8 428 761
3 Златоуст өязе Златоуст 18 455,7 129 194
4 Минзәлә өязе Минзәлә 11 640,6 391 868
5 Стәрлетамак өязе Стәрлетамак 18 692,2 331 949
6 Уфа өязе Уфа 17 184 375 718

Халкы

1897 елгы җанисәп алу буенча туган телләр буенча бүленеш [2]:

Александр II тарафынан (1878 елда расланган Уфа губернасы гербы)
Өяз башкортлар руслар татарлар марийлар чуашлар мишәрләр и
типтәрләр
мордвалар удмуртлар
Губерна буенча 41,0 % 38,0 % 8,4 % 3,7 % 2,8 % 2,8 % 1,7 % 1,0 %
Бәләбәй 53,8 % 20,4 % 11,3 % 1,7 % 7,3 % 2,2 % 2,4 %
Бөре 52,7 % 28,4 % 13,3 % 4,3 %
Златоуст 27,7 % 65,5 % 1,1 % 4,2 % 1,2 %
Минзәлә 32,4 % 32,6 % 28,2 % 3,9 % 1,2 %
Стәрлетамак 35,4 % 40,0 % 6,2 % 7,3 % 4,9 % 4,9 %
Уфа 30,7 % 61,2 % 1,2 % 1,1 % 2,7 % 1,0 %


Искәрмәләр