Идел-Урал татарлары: юрамалар арасында аерма
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
Казан татарлары-Идел татарларын бел өлөше генә |
||
| Юл номеры - 4: | Юл номеры - 4: | ||
|коммент = |
|коммент = |
||
|үз аталышы = татарлар |
|үз аталышы = татарлар |
||
|гомуми сан = |
|гомуми сан = |
||
|яшәү җире = [[Идел буе]], [[Урал]], [[Себер]] |
|яшәү җире = [[Идел буе]], [[Урал]], [[Себер]] |
||
|үлеп беткән = |
|үлеп беткән = |
||
| Юл номеры - 17: | Юл номеры - 17: | ||
}} |
}} |
||
[[Файл:Tatar woman XVIII century.jpg|200px|thumb|left|18 гасыр казан татар хатыны]] |
[[Файл:Tatar woman XVIII century.jpg|200px|thumb|left|18 гасыр казан татар хатыны]] |
||
'''Казан |
'''Казан ( татарлары''' - [[татарлар]]ның иң зур санлы төркеме. |
||
Чыгышлары белән тамырлары [[Идел буе]] [[болгарлар]]ына, [[кыпчаклар]]га һәм [[Идел буе]] [[Фин-угыр телләре|финнар]]ына барып тоташа. |
Чыгышлары белән тамырлары [[Идел буе]] [[болгарлар]]ына, [[кыпчаклар]]га һәм [[Идел буе]] [[Фин-угыр телләре|финнар]]ына барып тоташа. |
||
27 июл 2012, 15:36 юрамасы
| Идел-Урал татарлары | |
| Үз аталышы |
татарлар |
|---|---|
| яшәү җире | |
| Теле | |
| Дине |
ислам |
| Бүтән халыкка керүе | |
 Идел-Урал татарлары Викиҗыентыкта | |
Казан ( татарлары - татарларның иң зур санлы төркеме.
Чыгышлары белән тамырлары Идел буе болгарларына, кыпчакларга һәм Идел буе финнарына барып тоташа.
Алтын Урда таркалгач (15 йөз) оешкан татар дәүләтләрендә (Олы Урда, Казан ханлыгы, Әстерхан ханлыгы, Касыйм ханлыгы, Себер ханлыгы, Нугай Урдасы һ.б.) Әстерхан, Казан, Кырым, Касыйм, Себер татарлары дип аталган яңа җирле субэтник төркемнәр барлыкка килә.
Идел, Урал, Себер төбәкләре Рус дәүләте тарафыннан яулап алынганнан соң (16 йөзнең 2 нче яртысы), татарларның төрле этник-территориаль төркемнәре арасында миграция һәм үзара аралашу, мәдәни якынаю хәрәкәте көчәя; Казан, Себер, Әстерхан татарларының телләре һәм мәдәниятләре якынлыгы арта бара. Шуның нәтиҗәсендә аерым этник төркемнәрне берләштергән дин җирлегендә гомумиләштерелгән "мөселман" атамасы ешрак кулланыла башлый.
19 йөзнең 2 нче яртысында, буржуаз социаль-икътисади мөнәсәбәтләр көчәйгән чорда, аерым милли мәдәниятләр, бигрәк тә Идел-Урал төбәгендәге татарлар мәдәнияте югарырак баскычка күтәрелә. Татар халкының тарихи-мәдәни бердәмлеге мәсьәләсе һәм үткәне б-н кызыксыну арта, тарихи традицияне барлау яңартыла. Бу чорда Казан татарларының югары үсешкә ирешкән мәдәният, әдәби тел, уку-укыту, китап бастыру һәм вакытлы матбугат казанышлары Россиядә яшәүче байтак төрки халыклар өчен үрнәк була, башка татар этносы төркемнәренең милли үзаңы үсүенә китерә, аларда бердәм татар халкы булу хисе көчәя
Әдәбият
- Ахатов Г. Х.. Татарская диалектология. Средний диалект (учебник для студентов высших учебных заведений). Уфа, 1979.
- Петр Знаменский. Казанские татары.
- Гайнутдин Ахмаров. Свадебные обряды казанских татар.
- Косач Г. Г. Татарстан: религия и национальность в массовом сознании // Каариайнен К., Фурман Д. Е. (отв. редакторы). Новые церкви, старые верующие — старые церкви, новые верующие. Религия в постсоветской России. М., Институт Европы РАН, Институт Евангелической Лютеранской церкви Финляндии, 2007.