Куйбышев тимер юлы

Ку́йбышев тимер юлы — Урта Идел буе җирләрен хезмәтләндерүче тимер юллар системасы.

1936 елның 26 маеннан башлап Самара-Златоуст һәм элекке Сызран-Вязьма тимер юлларын берләштерә. Юлларның тулаем озынлыгы 11 502,5 км, шул исәптән төп юллар озынлыгы - 7 234,8 км. Юлның идарәсе Самарада урнашкан.

• Куйбышев тимер юлы Горький тимер юлы белән Чынлы һәм Алнаши станцияләрендә тоташа.
• Көньяк Урал тимер юлы белән: Кинель, Кропачево, Мораптал, Белорецк станцияләре аша.
• Мәскәү тимер юлы белән: Ряжск станциясе аша.

Куйбышев тимер юлы көнбатыштан көнчыгышка баручы ике параллель диярлек сызыктан тора. Берсе Кустарёвка — Инза — Сембер, икенчесе – Ряжск — Самара. Алар Башкортстанның Чишмә станциясендә бергә тоташа һәм Урал таулары эргәсендә тәмамлана. Башка ике линия: Рузаевка — Пенза — Ртищево һәм Сембер — Сызран — Сарытау төньяктан көньякка бара

Куйбышев тимер юлы, 1940 ел

Куйбышев тимер юлы иң зур сәнәгать комплексларын тәэмин итә: Чаллыдагы, Тольятти һәм Сембердәге автомобиль заводларын, нефть эшкәртү, химия сәнәгате заводлары һәм корал җитештерүче предприятиеләр.

Тарих

Куйбышев тимер юлына керүче беренче тимер юл – Моршанск - Сызран сызыгы 1874да төзелә, 1877 елда Кинельгә кадәр сузыла. 1880 елда Идел аша Сызран күпере салына. 1888 елда Кинилдән Уфага кадәр сузыла, 1890дә – Златоустка, 1892 елда - Чиләбегә.

Куйбышев тимер юлына керүче Рузаевка — Сызран сызыгы 1898 елда төзелеп бетә. Хәзер тимер юлның төньяк йөрешенә керүче Инза — Сембер сызыгы 1898 елда төзелә. Аннары Батраки (1900), Часовня-Пристань — Мәләкәс (1902) станцияләре барлыкка килә. 1911 елда юл Мәләкәстән Бөгелмәгә озайтыла. 1914 елда Чишмәдә төньяк һәм көньяк йөрешләр кушыла.

1936 елда Дим — Ишембай сызыгы төзелә.

1989 елның 4 июнендә Аша — Олы-Теләк арасында Рәсәй һәм СССР тарихында иң дәһшәтле тимер юл һәләкате килеп чыга. 575 кеше һәлак булган.

Чыганак

Русча wikipedia-дәге бит