Икенчел тел: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Икенчел тел latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к термин битенә сылтама
к терминга сылтама + өстәмә материал тәрҗемәсе
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
'''Икенчел тел''' яки '''L2''' — [[кеше]]нең "[[туган тел|туган]]" (ягъни ''беренчел'') телне өйрәнелгәннән соң [[:en:language acquisition|үзләштерелгән телне (ингл.)]] билгеләү өчен кулланган [[:ru:термин|термин (рус.)]]. Кайбер еш [[:en:International auxiliary language|ярдәмчел тел (ингл.)]] дип аталган теллә гадәттә икенчел тел, яки [[:en:lingua franca|лингва франка (ингл.)]] буларак кулланалар.
'''Икенчел тел'''<ref>[http://www.yalkyn.ru/ru/2012-05-04-05-41-08/item/290-ike-millәtneң-urtak-tele Ялкын.ru/Ике милләтнең уртак теле:"Инглиз телен җир йөзендәге 400 миллион кеше туган теле дип таный. Ә калган бер миллиарды икенчел тел итеп өйрәнә.", 23.05.2012, 21.11.2012 тикшерелде]</ref> яки '''L2''' — [[кеше]]нең "[[туган тел|туган]]" (ягъни ''беренчел'') телне өйрәнелгәннән соң [[:en:language acquisition|үзләштерелгән телне (ингл.)]] билгеләү өчен кулланган термин. Кайбер еш [[:en:International auxiliary language|ярдәмчел тел (ингл.)]] дип аталган теллә гадәттә икенчел тел, яки [[:en:lingua franca|лингва франка (ингл.)]] буларак кулланалар.


==Яшь==
==Яшь==


<ref>{{cite journal|last=Pratt|first=Mary|title=Arts of the Contact Zone|journal=Profession|year=1991|pages=33–40|accessdate=8. Aug. 2011}}</ref><ref>{{cite journal|last=Beerten|first=Roeland|coauthors=Billiet, Jaak, Bart Maddens|title=National Identity and Attitude Toward Foreigners in a Multinational State: A Replication|journal=International Society of Political Psychology|year=2003|volume=24|series=2|accessdate=8.10.2011}}</ref><ref>{{cite journal|last=Jacob|first=Brian|title=Defining Culture in a Multicultural Environment: An Ethnography of Heritage High School|journal=American Journal of Education|year=1995|month=Aug.|volume=103|series=4|pages=339–376}}</ref><ref>{{cite journal|last=Scarcella|first=Robin|coauthors=Krashen, Stephen D., Michael A. Long|title=Age, Rate and Eventual Attainment in Second Language Acquisition|journal=TESOL Quarterly|year=1979|month=Dec|volume=13|issue=4|pages=573–582|accessdate=7. Oct 2011}}</ref>
<ref>{{cite journal|last=Pratt|first=Mary|title=Arts of the Contact Zone|journal=Profession|year=1991|pages=33–40|accessdate=8. Aug. 2011}}</ref><ref>{{cite journal|last=Beerten|first=Roeland|coauthors=Billiet, Jaak, Bart Maddens|title=National Identity and Attitude Toward Foreigners in a Multinational State: A Replication|journal=International Society of Political Psychology|year=2003|volume=24|series=2|accessdate=8.10.2011}}</ref><ref>{{cite journal|last=Jacob|first=Brian|title=Defining Culture in a Multicultural Environment: An Ethnography of Heritage High School|journal=American Journal of Education|year=1995|month=Aug.|volume=103|series=4|pages=339–376}}</ref><ref>{{cite journal|last=Scarcella|first=Robin|coauthors=Krashen, Stephen D., Michael A. Long|title=Age, Rate and Eventual Attainment in Second Language Acquisition|journal=TESOL Quarterly|year=1979|month=Dec|volume=13|issue=4|pages=573–582|accessdate=7. Oct 2011}}</ref>
Кайбер галимнәр хәбәр иткән эзләнүләр нәтиҗәләре беренчел (L1) һәм икенчел (L2) телләр арасындагы төп аерма – кешенең бу телне өйрәнгән яше белән билгеләнә. Мәсәлән, [[:ru:лингвистика|лингвист (рус.)]] [[:en:Eric Lenneberg|Эрик Линнеберг (ингл.)]] used ''икенчел тел'' терминын кешенең балигълык яшеннән соң [[:en:language acquisition|өйрәнелгән]] яки куллана башлаган телне билгеләү өчен кулланды. Гадәттә кешеләр үзләренең икенчел телләрендә беренчел телендәге кебек иркен куллану һәм аңлау дәрәҗәсенә ирешә алмыйлар. Шундый карашлар [[:en:critical period hypothesis|критик период гипотезасына (ингл.)]] бәйләнгән дип санала.
Кайбер галимнәр хәбәр иткән эзләнүләр нәтиҗәләре беренчел (L1) һәм икенчел (L2) телләр арасындагы төп аерма – кешенең бу телне өйрәнгән яше белән билгеләнә. Мәсәлән, [[лингвистика|лингвист]] [[:en:Eric Lenneberg|Эрик Линнеберг (ингл.)]] used ''икенчел тел'' терминын кешенең балигълык яшеннән соң [[:en:language acquisition|өйрәнелгән]] яки куллана башлаган телне билгеләү өчен кулланды. Гадәттә кешеләр үзләренең икенчел телләрендә беренчел телендәге кебек иркен куллану һәм аңлау дәрәҗәсенә ирешә алмыйлар. Шундый карашлар [[:en:critical period hypothesis|критик период гипотезасына (ингл.)]] бәйләнгән дип санала.


Хылтенстам фамилиялы галим үзенең 1992 елда эзләнүләрнең нигезендә бастырылган мәкаләсендә (Hyltenstam, 1992) [[:en:multilingualism|билингвларның (ингл.)]] алты-җиде яшь тирәсендә телне туган тел дәрәҗәсендә өйрәнү өчен мөмкинчелек тәрәзәсе ябыла торганын хәбәр итте. Шул яшьтән соң L2'не өйрәнүчеләр телне ''туган теле дәрәҗәсенә якын булган дәрәҗәсенә” ирешә алсалар да, алар кулланган телдә ни кадәр әз хата ясасалар да, аларны телне L1 дәрәҗәсендәге белгән төркеменнән аера алу мөмкин. “Телне туган тел яки туган телгә якын дәрәҗәсендә үзләштерә алу арасындагы аермасын 6-8 яшь чигенә туры килгән бер мизгел билгеләве күренә. Аеруча, тел белән беренче очрашу вакыты тел кулланылышның ешлылыгы һәм интенсивлыгы белән бәйле булуына ишарә итә ала” (Hyltenstam, 1992, 364 бит).
''Хылтенстам'' фамилиялы галим үзенең 1992 елда эзләнүләрнең нигезендә бастырылган мәкаләсендә (Hyltenstam, 1992) [[күптеллелек|билингв]]ларның алты-җиде яшь тирәсендә телне туган тел дәрәҗәсендә өйрәнү өчен мөмкинчелек тәрәзәсе ябыла торганын хәбәр итте. Шул яшьтән соң L2'не өйрәнүчеләр телне ''туган теле дәрәҗәсенә якын булган дәрәҗәсенә” ирешә алсалар да, алар кулланган телдә ни кадәр әз хата ясасалар да, аларны телне L1 дәрәҗәсендәге белгән төркеменнән аера алу мөмкин. “Телне туган тел яки туган телгә якын дәрәҗәсендә үзләштерә алу арасындагы аермасын 6-8 яшь чигенә туры килгән бер мизгел билгеләве күренә. Аеруча, тел белән беренче очрашу вакыты тел кулланылышның ешлылыгы һәм интенсивлыгы белән бәйле булуына ишарә итә ала” (Hyltenstam, 1992, 364 бит).


Соңрак, Абрахамссон белән бергә бастырылган фәнни эшендә (Hyltenstam & Abrahamsson, 2003) бу лингвистик мөмкинчелек тәрәзәләрнең яшькә турыдан туры бәйләнеше булмасада, балачактан соң телне туган тел дәрәҗәсенә якын дәрәҗендә өйрәнү өчен еллар үтү белән күбрәк көч кертергә кирәклеген күрсәттеләр.
Соңрак, Абрахамссон белән бергә бастырылган фәнни эшендә (Hyltenstam & Abrahamsson, 2003) бу лингвистик мөмкинчелек тәрәзәләрнең яшькә турыдан туры бәйләнеше булмасада, балачактан соң телне туган тел дәрәҗәсенә якын дәрәҗендә өйрәнү өчен еллар үтү белән күбрәк көч кертергә кирәклеген күрсәттеләр.
Юл номеры - 19: Юл номеры - 19:


===Тизлек===
===Тизлек===
Икенчел телне өйрәнү күпчелек көшеләр өчен гөмер буе дәвам иткән процесс була ала. Тотрыклы көч түгүгә карамастан, икенчел телне өйрәнүчеләр анарда беркайчанда тулысынча туган тел дәрәҗәсендә белүчеләргә охшаш дәрәҗәгә ирешә алмасалар да, практика белән юрагы дәрәҗәдә иркен белүгә ирешә алуга мөмкинлек саклана. Шул ук арада, 5 яшкә ирешкән балалар, [[сүзлек байлыгы]]ннан һәм кайбер [[Грамматика|грамматик]] структуралардан тыш, үз беренчел телне югары дәрәҗәдә үзләштергән дип санала ала.
<!--Acquiring a second language can be a lifelong learning process for many. Despite persistent efforts, most learners of a second language will never become fully ''native-like'' in it, although with practice considerable fluency can be achieved. However, children by around the age of 5 have more or less mastered their first language, with the exception of [[vocabulary]] and a few [[Grammar|grammatical]] structures.-->


===Хаталарны төзәтү===
===Хаталарны төзәтү===
Юл номеры - 66: Юл номеры - 66:


==Икенчел телне өйрәнү теорияләре==
==Икенчел телне өйрәнү теорияләре==
<!--{{main|Theories of second-language acquisition}}
<!--{{main|Theories of second-language acquisition}}-->
[[Image:Spanish orthography.jpg|300px|right|thumb|[[Blackboard]] used in [[Class (education)|class]] at [[Harvard University|Harvard]] shows [[student]]s' efforts at placing the [[Diaeresis (diacritic)|diaeresis]] and [[acute accent]] [[diacritic]]s used in [[Spanish orthography]].]]
[[Image:Spanish orthography.jpg|300px|right|thumb|[[Blackboard]] used in [[Class (education)|class]] at [[Harvard University|Harvard]] shows [[student]]s' efforts at placing the [[Diaeresis (diacritic)|diaeresis]] and [[acute accent]] [[diacritic]]s used in [[Spanish orthography]].]]
{{main|Second-language acquisition}}
<!--{{main|Second-language acquisition}}
The distinction between '''acquiring''' and '''learning''' was made by [[Stephen Krashen]] (1982) as part of his [[Monitor Theory]]. According to Krashen, the ''acquisition'' of a language is a '''natural''' process; whereas ''learning'' a language is a '''conscious''' one. In the former, the student needs to partake in natural communicative situations. In the latter, error correction is present, as is the study of grammatical rules isolated from natural language. Not all educators in second language agree to this distinction; however, the study of how a second language is ''learned/acquired'' is referred to as ''second-language acquisition'' (SLA).
The distinction between '''acquiring''' and '''learning''' was made by [[Stephen Krashen]] (1982) as part of his [[Monitor Theory]]. According to Krashen, the ''acquisition'' of a language is a '''natural''' process; whereas ''learning'' a language is a '''conscious''' one. In the former, the student needs to partake in natural communicative situations. In the latter, error correction is present, as is the study of grammatical rules isolated from natural language. Not all educators in second language agree to this distinction; however, the study of how a second language is ''learned/acquired'' is referred to as ''second-language acquisition'' (SLA).


Юл номеры - 122: Юл номеры - 122:
{{reflist}}
{{reflist}}


==Өстәмә чыганаклар==
==Чыганаклар==
* Википедияның инглиз телле бүлегендәге мәкаләнен тәрҗемәсе
*[http://www.jstor.org/stable/3792350 Billiet, Jaak, Bart Maddens, and Roeland Beerten. "National Identity and Attitude Toward Foreigners in a Multinational State: A Replication". Vol. 24. International Society of Political Psychology, 2003. Ser. 2. 8 Oct. 2011]
*[http://www.jstor.org/stable/3792350 Billiet, Jaak, Bart Maddens, and Roeland Beerten. "National Identity and Attitude Toward Foreigners in a Multinational State: A Replication". Vol. 24. International Society of Political Psychology, 2003. Ser. 2. 8 Oct. 2011]
*[http://www.jstor.org/stable/1085750 Brian A. Jacob. "Defining Culture in a Multicultural Environment: An Ethnography of Heritage High School". ''American Journal of Education'', Vol. 103, No. 4 (Aug., 1995) 339-376. University of Chicago Press]
*[http://www.jstor.org/stable/1085750 Brian A. Jacob. "Defining Culture in a Multicultural Environment: An Ethnography of Heritage High School". ''American Journal of Education'', Vol. 103, No. 4 (Aug., 1995) 339-376. University of Chicago Press]

23 ноя 2012, 15:50 юрамасы

Икенчел тел[1] яки L2кешенең "туган" (ягъни беренчел) телне өйрәнелгәннән соң үзләштерелгән телне (ингл.) билгеләү өчен кулланган термин. Кайбер еш ярдәмчел тел (ингл.) дип аталган теллә гадәттә икенчел тел, яки лингва франка (ингл.) буларак кулланалар.

Яшь

[2][3][4][5] Кайбер галимнәр хәбәр иткән эзләнүләр нәтиҗәләре беренчел (L1) һәм икенчел (L2) телләр арасындагы төп аерма – кешенең бу телне өйрәнгән яше белән билгеләнә. Мәсәлән, лингвист Эрик Линнеберг (ингл.) used икенчел тел терминын кешенең балигълык яшеннән соң өйрәнелгән яки куллана башлаган телне билгеләү өчен кулланды. Гадәттә кешеләр үзләренең икенчел телләрендә беренчел телендәге кебек иркен куллану һәм аңлау дәрәҗәсенә ирешә алмыйлар. Шундый карашлар критик период гипотезасына (ингл.) бәйләнгән дип санала.

Хылтенстам фамилиялы галим үзенең 1992 елда эзләнүләрнең нигезендә бастырылган мәкаләсендә (Hyltenstam, 1992) билингвларның алты-җиде яшь тирәсендә телне туган тел дәрәҗәсендә өйрәнү өчен мөмкинчелек тәрәзәсе ябыла торганын хәбәр итте. Шул яшьтән соң L2'не өйрәнүчеләр телне туган теле дәрәҗәсенә якын булган дәрәҗәсенә” ирешә алсалар да, алар кулланган телдә ни кадәр әз хата ясасалар да, аларны телне L1 дәрәҗәсендәге белгән төркеменнән аера алу мөмкин. “Телне туган тел яки туган телгә якын дәрәҗәсендә үзләштерә алу арасындагы аермасын 6-8 яшь чигенә туры килгән бер мизгел билгеләве күренә. Аеруча, тел белән беренче очрашу вакыты тел кулланылышның ешлылыгы һәм интенсивлыгы белән бәйле булуына ишарә итә ала” (Hyltenstam, 1992, 364 бит).

Соңрак, Абрахамссон белән бергә бастырылган фәнни эшендә (Hyltenstam & Abrahamsson, 2003) бу лингвистик мөмкинчелек тәрәзәләрнең яшькә турыдан туры бәйләнеше булмасада, балачактан соң телне туган тел дәрәҗәсенә якын дәрәҗендә өйрәнү өчен еллар үтү белән күбрәк көч кертергә кирәклеген күрсәттеләр.


L2 һәм L1 арасындагы охшашлыклар һәм аермалар

Тизлек

Икенчел телне өйрәнү күпчелек көшеләр өчен гөмер буе дәвам иткән процесс була ала. Тотрыклы көч түгүгә карамастан, икенчел телне өйрәнүчеләр анарда беркайчанда тулысынча туган тел дәрәҗәсендә белүчеләргә охшаш дәрәҗәгә ирешә алмасалар да, практика белән юрагы дәрәҗәдә иркен белүгә ирешә алуга мөмкинлек саклана. Шул ук арада, 5 яшкә ирешкән балалар, сүзлек байлыгыннан һәм кайбер грамматик структуралардан тыш, үз беренчел телне югары дәрәҗәдә үзләштергән дип санала ала.

Хаталарны төзәтү

Белү тирәнлеге

Уңышлар

Икенчел телне өйрәнү теорияләре

Blackboard used in class at Harvard shows students' efforts at placing the diaeresis and acute accent diacritics used in Spanish orthography.

Чит тел/Чит ил теле

Шулай ук карагыз

Искәрмәләр

  1. Ялкын.ru/Ике милләтнең уртак теле:"Инглиз телен җир йөзендәге 400 миллион кеше туган теле дип таный. Ә калган бер миллиарды икенчел тел итеп өйрәнә.", 23.05.2012, 21.11.2012 тикшерелде
  2. Pratt, Mary (1991). «Arts of the Contact Zone». Profession: 33–40. Проверено 8. Aug. 2011.
  3. Beerten, Roeland; Billiet, Jaak, Bart Maddens (2003). «National Identity and Attitude Toward Foreigners in a Multinational State: A Replication». International Society of Political Psychology 24. Проверено 8.10.2011.
  4. Jacob, Brian (Aug. 1995). «Defining Culture in a Multicultural Environment: An Ethnography of Heritage High School». American Journal of Education 103: 339–376.
  5. Scarcella, Robin; Krashen, Stephen D., Michael A. Long (Dec 1979). «Age, Rate and Eventual Attainment in Second Language Acquisition». TESOL Quarterly 13 (4): 573–582. Проверено 7. Oct 2011.

Өстәмә чыганаклар