Титан

Sc◄ Тита́н / Titanium (Ti) ►V
Атом номеры	22
Матдәнең тышкы күренеше
Атомның үзлекләре
Атом массасы (моляр масса)	47,88 а. м. б. (г/моль)
Атом радиусы	147 пм
Ионлаштыру энергиясе (беренче электрон)	657,8(6,82) кДж/моль (эВ)
Электрон конфигурациясе	[Ar] 3d2 4s2
Химик үзлекләре
Ковалент радиусы	132 пм
Ион радиусы	(+4e)68 (+2e)94 пм
Электр тискәрелеге (Полинг буенча)	1,54
Электрод потенциалы	-1,63
Оксидлашу дәрәҗәсе	2, 3, 4
Матдәнең термодинамик үзлекләре
Тыгызлык	4,54 г/см³ г/см³
Моляр җылы сыешлыгы	25,1 Дж/(K·моль)
Җылы үткәрүчелек	21.9 Вт/(м·K)
Эрү температурасы	1937±4 K
Эрү җылылыгы	18.8 кДж/моль
Кайнау температурасы	3560 K
Парга әйләнү җылылыгы	422,6 кДж/моль
Моляр күләм	10,6 см³/моль
Матдәнең кристаллик рәшәткәсе
Рәшәткә төзелеше	тыгыз гексагональ (α-Ti)
Рәшәткә параметрлары	a=2,951 с=4,697 (α-Ti) Å
Дебай температурасы	380 K

Ti	22
47,88
[Ar]3d24s2
Титан

Титан – Менделеевнын периодик системасынын 4 группа элементы. Атом номеры – 22, атом массасы – 47,90.

Тарих

Бу элементны диоксид рәвешендә ике галим – У. Грегор һәм М. Клапрот ачалар. Оксидны металлга әйләндерү ул галимнәрдә килеп чыкмый. Металлик титан беренче тапкыр 1825 елда Берцелиус тарафыннан чыгарыла, чиста хәлдә 1925 елда голландияле А. ван Аркел һәм И. де Бур тарафыннан алына.

Үзлекләре

Титан – актив металл. Ул көмеш-ак төстә, сыгылмалы, нык һәм җиңел. Ул тимердән ике тапкыр җиңелрәк, ә ныклыгы буенча бик күп металларны уздыра.

Этимология

Титаннар – борынгы грек мифологиясендә – баһадирлар, Уран һәм Гея балалары.